Ii-mavzu. Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish

Funksional tashkiliy tuzilma gorizontal mehnat taqsimotiga asoslanadi (2.4.1-rasm).

2.4.1-rasm. Korxonaning funksional tashkiliy tuzilishi.
Funksional organning о‘z vakolati doirasidagi kо‘rsatmalari ishlab chiqarish bо‘linmalari uchun majburiydir.

Afzalliklari– samarali kommunikatsiya aloqaning imkonliligi.
Kamchiliklari– qarama-qarshi kо‘rsatmalarni olish, amalga oshirish ustuvorligi uchun kurashish, funksiyalar va boshqaruvlarni ajratish qiyinligi, boshqaruvning moslashuvchanligi yetarli emas.
Qattiq funksional tashkiliy tuzilmalarni (funksional asosda qurilgan) va bо‘linuvchi (yarim avtonom birliklar tо‘plami shaklida qurilgan) farqlash. Ularning qattiqligi chegaralarning о‘zgarmasligi, kiruvchi elementlar tо‘plami va bog‘lanishlarning qattiqligi bilan belgilanadi. Funksional struktura cheklangan assortimentdagi barqaror ishlab chiqarishga ega bо‘lgan korxonalar uchun samarali tashkiliy shakldir.
Chiziqli tashkiliy tuzilma, bu bо‘limni barcha boshqaruv funksiyalarini va yakka rahbarlikni birlashtirgan menejer tomonidan boshqarilishi bilan tavsiflanadi (2.4.2-rasm).
2.4.2-rasm. Korxonaning chiziqli tashkiliy tuzilmasi.
Rahbar va ijrochi о‘rtasida oraliq aloqalar mavjud emas. Menejerlarning qat’iy iyerarxiyasi shakllantirilmoqda (uchastka ustasi, dо‘kon menejeri, korxona direktori). Ushbu tuzilish oddiy ishlab chiqarishni amalga oshiradigan kichik va о‘rta korxonalar tomonidan qо‘llaniladi.
Afzalliklari: boshqaruvning birligi va ravshanligi, shaxsiy javobgarlik, kompetensiyani rag‘batlantirish.
Kamchiliklari: menejerning malakasiga yuqori talablar, ma’lumot uzatish vaqtining kо‘payishi, qarorlarni qabul qilishda xolislik yо‘qligi, qabul qilingan qarorlarni amalga oshirishda samaradorlik pastligi, ijrochilar buxgalteriya hisobi va nazorat bо‘yicha qо‘shimcha ishlarni bajarishga majbur.
Xodimlar shtati tashkiliy tuzilmasi liniya menejeri uchun qarorlar va hujjatlarni tayyorlash uchun mutaxassislarning mavjudligini nazarda tutadi (2.4.3-rasm).