Iii bob. Talab va taklif tahlili asoslari

O`quvchining daftarga bo`lgan yakka talabi 
Bir birlik daftar narxi (P), so`m
1000 
2000 
3000 
Talab miqdori (Q
d
), dona 
1800 
1600 
1400 
Manba: shartli raqamlar 
Bu jadvaldagi talab (Q
d
) bilan narx (P) o`rtasida teskari bog`liqlik 
mavjud. Negaki, narx (argument) oshishi bilan talab miqdori (funksiya 
qiymati) kamayib bormoqda. Jadvaldagi talab bilan narx o`rtasidagi 
bog`liqlik analitik, ya′ni funksiya shaklida berilganda quyidagicha 
yoziladi:
P
Q
d



2
,
0
2000
Ushbu funksiyadagi talab (Q
d
) va narxdan (P) biriga, uning jadval 
qiymatlarini qo`ysak, mos holda ikkinchisining qiymatini aniqlaymiz.  
Chiziqli talab funksiyasining grafigi quyidagicha aniqlanadi. Narx 
0

P
bo`lganda talab 
a
Q
d

, 
b
a
P

bo`lganda talab 
0

d
Q
ga teng. 
Olingan qiymatlar asosida talab chizig`ini chizamiz (3.8-rasm).
 
 
 
 
3.8-rasm. Chiziqli talab grafigi 
P 
A 
b
a
 
P
b
a
Q
d



 
0 
Q 
B 
a 

---

50 
Talab funksiyasi chiziqli bo`lgani uchun narx (P) noldan 
b
a
gacha 
o`zgarganda, talabning Q
d
qiymati AB to`g`ri chizig`i ustida yotadi. Endi 
3.3-jadvalda keltirilgan talab funksiyasi grafigini chizamiz (3.9-rasm).