Ijtimoii pedagogika

Chekinishning (og‘ishning) turlari.
Me’yorlardan chekinishning to‘rtta turi mavjud. Bular: jismoniy, psixik, pedagogik va ijtimoiy.
Jismoniy chekinish birinchi navbatda insonning sog‘ligi bilan bog‘liqbo‘lib, tibbiy ko‘rsatkichlar orqali belgilanadi. Bularga insonning bo‘yi, vazni kabilar kirishi mumkin. Bundan tashqari biron bir faoliyat yuritiщsa imkoniyatlari cheklangan, ya’ni sog‘ligi tufayli o‘z qobiliyatini yo‘qotgan, defekti bor insonlar hamda noshronlar shular jumlasidandir. Sog‘lish va rivojlanishi jihatidan chekinishlarga duch kelgan insonlar turli klassifikatsiya- larga ajratiladi. Shunday imkoniyatlari cheklangan insonlar guruhiga quyidagilar kiradi:
kasallar va betoblar. Bular faoliyat yuritiщsa qiyin- chiliklarni vujudga keltiruvchi anatomik elementlar, psixik yoki fiziologik anomaliyalar yoki yo‘qotishlarga luch kelgan in- sonlardir.
imkoniyatlari cheklangan insonlar. Bular qabul qilingan me’yorlardan chekingan yoki o‘z qobiliyatlarini yo‘qoggan insonlardir.
ishga layosatsiz, nogiron insonlar. Bu yoshi, jinsi va turli ijtimoiy faktorlardan kelib chiqkщg holda insonning jamiyatdagi ijtimoiy rolini bajarigsdagi imkoniyatlarining cheklanishidir,
Bunda «kamchilik» tushunchasi qo‘llanadi. Insonlarda jismoniy, psixik, murakkab hamda ogir kamchiliklar bo‘lishi mumkin.
Jismoniy kamchilik bu — inson rivojlanishidagi bir umrlik yoki davriy kamchiliklar: xronologik, somatik yoki yuqumli kasal- liklarrщ).
Psixik kamchilik insonning psixik rivojlanishidagi bir umrlik yoki davriy kamchiliklar bo‘lib, u ta’lim olishda ma’lum qiyinchiliklarni vujudga keltirishi mumkin. Unga nutqning buzilishi, miyaning zararlanishi kabilar kiradi.
Murakkab kamchilik ham jismoniy va psixik kamchiliklarni o‘z ichiga oladi.
Og‘ir kamchilik — bu Davlat ta’lim standartlari asosida ta’lim olishga layoqatsiz jismoniy va psixik kamchiliklarning yuqori darajasidir.