Ижтимоий фалсафа – инсоният фалсафий маданиятининг маҳсули

Ўзбекистоннинг жаҳон цивилизациясига қўшилиш йўлининг 
фалсафий- методологик муаммолари. Ўзбекистон ўзининг кўп асрлик 
тарихга эга бўлган миллий давлатчилиги, маданияти, илмлар фани, санъати, 
ўзига хос ва бетакрор ҳаёт фалсафаси билан жаҳон цивилизацияси ривожига 
катта ҳисса қўшди. Ўзбек ҳалқи жаҳонга фан, санъат, фалсафа , тиббиёт. 
Сиёсат ҳуқуқ тарих соҳаларида ўлмас асарлар яратган буюк алломаларни 
берди. Ҳалқимизнинг жаҳон цивилизациясига қўшилишига ҳалақит берган 
муаммолар: 
- ўз миллий давлатчилига эга бўлмаганлигини 
миллий маданиятнинг табиий ривожланиш имконияти чекланганлиги; 
- мустабид тузум мафкурасининг тазйиқи остида дунёдан узиб 
қўйилганлиги; 
- тарихи, она тили, маънавий меросидан бегоналашиш аломатлари 
пайдо бўлганлиги; 

---

208 
- миллий қадриятлари, анъана ва урф- одатларининг йўқолиб 
борганлиги ва асраб- авайлаш имкониятининг камлиги ва бошқалар. 
Миллий мустақиллик туфайли Ўзбекистон ўз тараққиёт йўлини эркин 
танлаш, миллий давлатчилик асосоларини яратиш ва жаҳон 
цивилизациясига қўшилиш имконига эга бўлди. Мамлакатимиз ўз 
мустақиллигининг дастлабки йилларданоқ жаҳон цивилизациясига 
қўшилиш йўлини танлади. 
Жаҳон цивилизацияси ютуқларидан бахраманд бўлиш мустақил 
ривожланиш йўлига кирган давлатнинг дунё хамжамиятига қўйилишининг 
ўзига хос йўлини белгилайди. Бинобарин, ҳар бир халқ мустақил 
бўлганидан сўнг ўзининг иқтисодиёти, маданияти, миллий давлатчилик 
сиёсатини амалга оширади. У ўз имкониятига таяниб, жаҳон 
хамжамиятига кириб борар экан, бу жараён миллий фалсафада ҳам ўз 
ифодасини топади. 
Мутақиллик миллий фалсафанинг асоси, унинг умумжахон фалсафий 
жараёни билан қўшилиши ва уйғунлашувининг энг асосий шартидир. 
Мустақилликка халқ миллийлигини, ўзига хос қадриятлари, урф- одатлари ва 
дунёқараши ўз фалсафасида тўла- тўкис акс эттира олмайди. 
Мустақил бўлмаган ҳалқнинг фалсафасида доимо 
мустамлакачиларнинг ғоялари устивор бўлади. Фақат мустақиллигина 
ижтимоий онгнинг ҳамма соҳаларида, дунёқараш барча жабҳаларида 
миллийликнинг тўла- тўкис номоён бўлиши учун замин яратади. 
Тарихнинг сабоқ беришича, ҳеч қандай давлат бошқа бир давлатга, 
халққа ўз манфаатларини кўзламасдан беғараз ёрдам кўрсатмайди. 
Жаҳон цивилизациясига қўшилиш ҳар бир мустақил ривожланаётган 
давлатнинг тараққиётига ўз кучига, имкониятига илғор анъаналарига, 
қадриятларига миллий давлатчилик тажрибаларига интелектуал 
салохиятига, табиий бойликларига таянишини инкор этмайди, балки 
уларнинг кенг ривожланиши тақозо этади. 
Эркинлик, мустақиллик ҳамиша заруриятни, маъсулиятни англашни 
тақозо этади: Эркинлик ва мустақиллик жамиятнинг ҳар бир аъзоси 
олдига «Биз ким эдик? Хозир қандай аҳволдамиз ва қандай бўлишимиз 
керак?», сингари саволларга виждонан жавоб беришни талаб этади. 
Мустақиллик йилларида фаровон ва бахтли хаётни бизга кимдир яратиб 
бермаслигини, балки ўз ақлимиз, кучимиз билан яратишимиз лозимлигини 
англаш муҳим ахамиятга эгадир. Бошқа мамлакатлардан, яхлит ва бир 
бутун жаҳон системасидан ажралиб қолиш бу борада ҳам тараққиётга 
имкон бермайди.