Ижтимоий соҳада назорат

Ижтимоий соҳада назорат
Ижтимоий назорат ижтимоий тузумнинг зарурий компоненти бўлиб, жамиятсиз у мавжуд бўлмас эди.
Ижтимоий назорат турли хил воситалар, жумладан, ижтимоий нормалар , қоидалар, қонунлар ва ижтимоий, иқтисодий ва институционал тузилмалар орқали амалга оширилади. Аслида, ижтимоий назоратга эга бўлмаган жамият бўлмайди, чунки жамият кундалик ҳаётни ва меҳнатни мураккаб тақсимлашни мумкин бўлган келишилган ва мажбурий ижтимоий тузумисиз ишламайди. Унгача бетартиблик ва тартибсизлик ҳукмронлик қиларди.
Ижтимоий тартибни ишлаб чиқаришнинг асосий усули - ҳар бир инсоннинг бошидан кечирадиган, давом этадиган, умрбод сотсиализм жараёни . Ушбу жараён орқали биз туғилгандан оила, тенгдош гуруҳлар, жамоат ва жамият учун умумий бўлган умумий нормалар, қоидалар, қизиқиш ва ўзаро таъсирлар ҳақида таълим берамиз. Ижтимоийлеşме бизни қандай қилиб қабул қилинган йўллар билан ўйлаш ва ўзини тутишимизга ўргатади ва буни амалга оширишда бизга жамиятдаги иштирокимизни самарали назорат қилади.
Жамиятнинг жисмоний ташкилоти ҳам ижтимоий назоратнинг бир қисмидир. Мисол учун, ҳеч бўлмаганда назарий жиҳатдан, одамлар транспорт воситаларини бошқаришда одамларнинг хатти-ҳаракатларини назорат қиладиган кўчаларни ва йўл сигналларини бошқаради.
Йўл ҳаракати ва пиёдалар кўпинча оёқ тирговичларини бошқаради, ва озиқ-овқат дўконларидаги ўтиш жойлари бизни қандай қилиб бўш жой билан бошқаришни назорат қилади.
Биз нормалар, қоидалар ва ижтимоий истиқболларга мос келмасак, биз уларнинг ижтимоий аҳамиятини эслатадиган ва хулқ-атворимизни бошқаришга хизмат қиладиган санктсияларга дучор бўламиз.
Ушбу санктсиялар оила, тенгдошлар ва ҳокимият вакиллари билан суҳбатларга, шубҳасиз ва норози кўринишлардан, ижтимоий зўравонликларга, бошқалар қаторида кўплаб шаклларни олади.
Ижтимоий бошқарувнинг икки турлари
Ижтимоий назорат икки хил шаклни олади: норасмий ёки расмий. 
Норасмий ижтимоий назорат жамиятимизнинг меъёрлари ва қадриятларига мувофиқлигини ва биз сотсиализм жараёни орқали ўрганадиган муайян эътиқод тизимини қабул қилишни англатади. Ижтимоий назоратнинг ушбу шакли оила, бошланғич ёрдамчилар, тенгдошлар, мураббийлар ва ўқитувчилар ва бошқа ҳамкасблар томонидан амалга оширилади.
Норасмий ижтимоий назорат мукофот ва санктсиялар асосида амалга оширилади. Мукофот кўпинча мақтов ёки илтифот шаклини олади, шунингдек, мактаб ишларида, иш жойидаги юксак лавозимларда ва ижтимоий машҳурлик каби бошқа кенг тарқалган шаклларни олади. Юқорида муҳокама қилинганидек, норасмий ижтимоий назоратни амалга оширишда қўлланиладиган санктсиялар
ижтимоий шаклга эга бўлиб, асосан мулоқотда ёки унинг этишмаслигидан иборат бўлиб, муносабатларнинг тугаши, мазах қилиш ёки масхара қилиш, мактабдаги камчиликлар, ёки бошқалардан ташқари ишдан бўшатилган.