Ijtimoiy -gumanitar va mutaxassislik


Shaxsning ma'naviy ehtiyojlari


Download 52.09 Kb.
bet11/18
Sana22.02.2023
Hajmi52.09 Kb.
#1220405
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   18
Bog'liq
IJTIMOIY -IQTISODIY EHTYOJLAR

Shaxsning ma'naviy ehtiyojlari


Shaxsning ma'naviy ehtiyojlari - bu ijodkorlik yoki boshqa faoliyat orqali ifodalangan o'zini o'zi amalga oshirishga qaratilgan intilish.
Shaxsning ma'naviy ehtiyojlari atamasining 3 jihati mavjud:

  • Birinchi jihat - ma'naviy mahsuldorlik natijalarini o'zlashtirishga intilish. Bu san'at, madaniyat, fan bilan tanishishni o'z ichiga oladi.

  • Ikkinchi jihat hozirgi jamiyatdagi moddiy tartib va ​​ijtimoiy munosabatlardagi ehtiyojlarni ifodalash shakllarida yotadi.

  • Uchinchi jihat - shaxsning barkamol rivojlanishi.

Har qanday ma'naviy ehtiyojlar insonning ruhiy namoyon bo'lishiga, ijodiga, yaratilishiga, ma'naviy qadriyatlarni yaratishga va ularni iste'mol qilishga, ma'naviy aloqalarga (muloqot) bo'lgan ichki impulslari bilan ifodalanadi. Ular shaxsning ichki dunyosi, o'ziga chekinish, ijtimoiy va fiziologik ehtiyojlar bilan bog'liq bo'lmagan narsalarga e'tibor qaratish istagi tufayli yuzaga keladi. Bu ehtiyojlar odamlarni fiziologik va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish uchun emas, balki borliq ma’nosini anglash uchun san’at, din, madaniyat bilan shug‘ullanishga undaydi. Ularning o'ziga xos xususiyati to'ymaslikdir. Chunki ichki ehtiyojlar qanchalik ko'p qondirilsa, ular shunchalik kuchli va barqaror bo'ladi.
Ma'naviy ehtiyojlarning izchil o'sishi uchun hech qanday cheklovlar yo'q. Bunday o'sish va rivojlanishning cheklanishi faqat insoniyat tomonidan ilgari to'plangan ma'naviy tabiatning boyligi miqdori, shaxsning o'z ishida ishtirok etish istagi va uning imkoniyatlari bo'lishi mumkin. Ma'naviy ehtiyojlarni moddiy ehtiyojlardan ajratib turadigan asosiy xususiyatlar:

  • shaxs ongida ma'naviy xususiyatga ega bo'lgan ehtiyojlar paydo bo'ladi;

  • ma'naviy xususiyatga ega bo'lgan ehtiyojlar tabiatan zarur bo'lib, bunday ehtiyojlarni qondirish yo'llari va vositalarini tanlashda erkinlik darajasi moddiy ehtiyojlarga qaraganda ancha yuqori;

  • ma'naviy tabiatning aksariyat ehtiyojlarini qondirish asosan bo'sh vaqt miqdori bilan bog'liq;

  • bunday ehtiyojlarda ehtiyoj ob'ekti va sub'ekt o'rtasidagi bog'liqlik ma'lum darajada manfaatsizlik bilan tavsiflanadi;

  • ruhiy tabiatning ehtiyojlarini qondirish jarayoni chegaraga ega emas.

Yu.Sharov ma'naviy ehtiyojlarning batafsil tasnifini ajratib ko'rsatdi: ehtiyoj mehnat faoliyati; aloqaga bo'lgan ehtiyoj estetik va axloqiy ehtiyojlar; ilmiy va ta'lim ehtiyojlari; tiklanish zarurati; harbiy burch. Insonning eng muhim ma'naviy ehtiyojlaridan biri bu bilimdir. Har qanday jamiyatning kelajagi bugungi yoshlar o‘rtasida barpo etiladigan ma’naviy poydevorga bog‘liq.

Download 52.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling