Ijtimoiy fanlar va texnika fakulteti iqtisodiyot kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY
TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


Osiyo Xalqaro Universiteti
IJTIMOIY FANLAR VA TEXNIKA FAKULTETI


IQTISODIYOT KAFEDRASI
“IQTISODIYOT NAZARIYASI”
fanidan
K U R S I S h I


Mavzu: Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiy mohiyati
Bajardi: _______ IQ-33guruhi talabasi Inoyatov Ismoil Rustamovich
(imzo)


Kurs ishi himoya qilingan sana “____” __________2023 y.


Baho “_____” ___________
Ilmiy rahbar: __________ ____________________
(imzo) (ismi sharifi)
Komissiya a’zolari: __________ ____________________
(imzo) (ismi sharifi)
__________ ____________________
(imzo) (ismi sharifi)

Buxoro – 2023 yil.

Mavzu: Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiy mohiyati
M U N D A R I J A :
Kirish……………………………………………………………..….……. 3

1-bob. Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiy mohiyati
1.1. Ishlab chiqarish omillari..…………………………………….…..……4
1.2. Mehnat omillari......… .……...………………………......................... 11
1.3. Tabiiy omillari …………...….………………………………………15

2-bob. Ishlab chiqarish turlari.

2.1.Qishloq xo’jaligi ………………………………………...……………. 19
2.2. Mamlakatlarning ishlab chiqarish darajasi bugungi kunda……...…….22
2.3.Aholi bandligi…………………………………………………….…….26

Xulosa………..…...……………………………………………….....….… 29

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati………………………………..………..34

Ilovalar……………...………..……………..……………...………….……33

Kirish
Yurtimizda Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiqtisodiy mohiyati
mamlakat rivojlanishiga ta’sir ko’rsatadi va ko’maklashadi.
Hozirgi davrgacha birorta ham davlatda iqtisodiy tizimidan bo’lak
ravishda sog’lom iqtisodiyot muhitini yaratish qo’ldan kelmagan.
Malakali mutaxassislar, shu jumladan, iqtisodchilarni tayyorlash tizimini takomillashtirish jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy jihatdan taraqqiy etishiga jiddiy ta’sir ko’rsatadi. Chunki, iqtisodchi, eng avvalo, barkamol avlodni voyaga yetkazishdek muhim ijtimoiy buyurtmani bajaruvchi asosiy ijrochi hisoblanadi. Prezidentimiz Islom Karimov «Yuksak ma’naviyat - yengilmas kuch»
nomli asarida «Yurtimizda yangi avlod, yangi tafakkur sohiblarini tarbiyalashdek ma’suliyatli vazifani ado etishda birinchi galda o’qituvchi – murabbiylarning
mehnatiga suyanamiz va tayanamiz» deya ta’kidlaydi. Bu ishonch pedagoglarning kasbiy tayyorgarligi va pedagogik mahoratini shakllantirishga innovasion asosda
yondoshish zaruratini shakllantiradi. Ma’lumki, pedagogik faoliyat – ta’lim maqsadlarini amalga oshirishga qaratilgan holda maxsus tashkil etiluvchi va o’qituvchi hamda ta’lim oluvchilarning o’zaro munosabatlariga asoslanuvchi ijtimoiy faoliyat turidir. Pedagogik faoliyat samaradorligining shartlaridan biri “kasbiy tayyorgarlik” tushunchasini quyidagicha ta’riflash mumkin bo’ladi:
Kasbiy tayyorgarlik - maxsus nazariy bilim, amaliy ko’nikma va malakalar,
metodik bilimlar, shuningdek, ma’naviy-axloqiy sifatlarni o’zlashtirish asosida
shaxsning kasbiy faoliyatni olib borishga nisbatan fiziologik, psixologik va
jismoniy tayyorgarlik darajasi.
Kasbiy tayyorgarlikni shakllantirish - DTS talablari asosida shaxsda
maxsus nazariy bilim, amaliy ko’nikma va malakalar, shuningdek, ma’naviy-
axloqiy sifatlarni shakllantirish, bo’lajak mutaxassisni kasbiy faoliyatni 4
muvaffaqiyatli olib borishga nisbatan fiziologik, psixologik va jismoniy tayyorlash
jarayonidir.

1-bob. Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiy mohiyati

1.1 Ishlab chiqarishni osonlashtiradi, lekin ikkalasi ham mahsulot tarkibiga kirmaydi (xuddi shunday) xom ashyolar) ishlab chiqarish jarayonida ham sezilarli darajada o'zgarib ketmaydi (mashinalarni ishlatish uchun ishlatiladigan yoqilg'ida bo'lgani kabi). Ikki xil omillar mavjud: birlamchi va ikkilamchi. Asosiy omillar er, ishchi kuchi va kapitaldir. Materiallar va energiya klassik iqtisodiyotning ikkinchi darajali omillari hisoblanadi, chunki ular er, mehnat va kapitaldan olinadi. Asosiy omillar ishlab chiqarishni osonlashtiradi, lekin ikkalasi ham mahsulot tarkibiga kirmaydi (xuddi shunday) xom ashyolar ) ishlab chiqarish jarayonida ham sezilarli darajada o'zgarib ketmaydi (mashinalarni ishlatish uchun ishlatiladigan yoqilg'ida bo'lgani kabi). Er nafaqat ishlab chiqarish maydonini, balki uni ham o'z ichiga oladi Tabiiy boyliklar tuproqning ustida yoki ostida. So'ngi foydalanish farqlandi inson kapitali (ma'lumotlarning zaxirasi ishchi kuchi ) mehnatdan. Ba'zida tadbirkorlik ishlab chiqarish omili sifatida ham ko'rib chiqiladi. Ba'zan umumiy holat texnologiya ishlab chiqarish omili sifatida tavsiflanadi. Omillar soni va ta'rifi nazariy maqsadga, empirik urg'uga yoki qarab turlicha bo’ladi.
Hozirgi vaqtda neoklassik iqtisodchilar tomonidan ishlab chiqilgan klassik iqtisodiy nazariyaning hukmron nuqtai nazarini talqin qilishda "omillar" atamasi klassik davrdan keyin mavjud bo'lmagan va o'sha davrdagi adabiyotlarning hech birida uchramagan.
Qaysi omil eng muhimligini hal qilishda farqlar eng aniq.