Ijtimoiy-gumanitar va mutaxassislik fanlari

O’quv topshiriq:
“Tushunarli uslub”ning tushunchalar taxlili varog’iga dialektik qonun doirasidagi tushunchalarning taxlilini bajaring. Talabalar tushunchalarning mazmun va moxiyati jixatidan qaysi qonun turiga mansubligini aniqlab belgilaydi.

№	Tushunchalar qaysi qonun turiga mansub	Miqdor va sifat o’zgarishlarining o’zaro o’tishi	Qarama- qarshiliklar birligi va kurashi	Inkorni inkor
1.	Bog’lanishlar
2.	Ayniyat
3.	Ziddiyat
4.	Taraqqiyot
5.	Qarama-qarshilik
6.	Mavjudlik
7.	miqdor
8.	Sifat
9.	Me’yor
10.	Tadrijiylik
11.	Uzluksizlik
12.	Xarakat
13.	Takrorlanish
14.	vorislik

3. 
   Testlar
   

1. 
   Ayniyat nima?
   

1. 
   ayniyat narsa va xodisalardagi o’xshashlikdir;
   
2. 
   ayniyat narsa va xodisalarga xos xususiyatdir;
   
3. 
   ayniyat tafovutni inkor etuvchi xolatdir;
   
4. 
   ayniyat tafovut laxzasini o’zida jo etgan xolatdir;
   

2. 
   Nega inkorni inkor qonuni deyiladi?
   

1. 
   narsa rivojining 2-bosqichida taraqqiyot sodir bo’lgani sababli shunday deyiladi;
   
2. 
   inkor kategoriyasidan bu qonunni farqlash uchun shunday deyiladi;
   
3. 
   voqealikda inkor to’la bo’lmagani uchun shunday deyiladi;
   
4. 
   inkor bir chiziqli bo’lgani sababli shunday deyiladi;
   

3. 
   Ziddiyatlar qanday ko’rinishlarga ega?
   

1. 
   ziddiyat xamma narsada o’z ko’rinishiga ega;
   
2. 
   ziddiyat jamiyat va insonlar orasidagi munosabat ko’rinishiga ega;
   
3. 
   ziddiyat ichki va tashqi, asosiy va noasosiy,bosh va bosh bo’lmagan antogonistik va noantogonistik ko’rinishlarga ega;
   
4. 
   ziddiyat konflikt ko’rinishiga ega;
   

4. 
   Me’yor deganda nimani anglaysiz?
   

1. 
   me’yor narsa va xodisaga xos xususiyatlardir;
   

2. 
   me’yor narsa va xodisalar o’z sifatini saqlab qoladigan miqdoriy chegar adir;
   
3. 
   me’yor narsa va xodisa o’lchovidir;
   
4. 
   me’yor narsaning bir sifat xolatidan boshqa siga o’tishidir;
   

5. 
   Falsafa qonunlari nechta tamoyilga tayanadi?
   

1. 
   3 ta tamoyilga
   
2. 
   4 ta tamoyilga
   
3. 
   7 ta tamoyilga
   
4. 
   5 ta tamoyilga
   

6. 
   Taraqqiyot nima?
   

1. 
   u harakatning bir turi
   
2. 
   taraqqiyot rivojlanish demakdir
   
3. 
   taraqqiyot inson omiliga bogliq
   
4. 
   u oldinma harakat bo’lib, narsa va xodisaning yangi yuqori sifatga o’tishidir
   

7. 
   Falsafa fanining juft kategoriyalari nimani ifodalaydi?
   

1. 
   ular olamdagi ziddiyatli xolatlar ifodasidir;
   
2. 
   falsafa fanining juft kategoriyalari qarama-qarshiliklar ifodasidir;
   
3. 
   falsafa fanining juft kategoriyasi narsalardagi ichki aloqadorliklar ifodasidir;
   
4. 
   falsafaning juft kategoriyalari olamdagi ziddiyatli va sababli boglanishlar ifodasidir;
   

8. 
   Falsafa fanining juft kategoriyalari nechta turkumga ajratiladi?
   

1. 
   10 ta;
   

“IJTIMOIY-GUMANITAR VA MUTAXASSISLIK FANLARI” KAFEDRASI 1
FALSAFA FANIDAN O‘QUV-USLUBIY MAJMUA 1
60610200-Axborot tizimlari va texnologiyalar(moliya va bank tizimi) 1
Kafedra mudiri: D.Rustamova. 2
Fakultet dekani: E.Muydinov. 2
1-MAVZU: FALSAFA FANINING PREDMETI, MAZMUNI VA JAMIYATDAGI ROLI REJA: 6
2-MAVZU: FALSAFIY TAFAKKUR TARAQQIYOTI BOSQICHLARI: SHARQ FALSAFASI REJA: 19
3-MAVZU. FALSAFIY TAFAKKUR TARAQQIYOTI BOSQICHLARI: G‘ARB FALSAFASI REJA: 33
4-MAVZU. BORLIQ – FALSAFASI: 49
: 64
6-MAVZU. Bilish falsafasi (Gnoseologiya) 64
Adabiyotlar 64
7-MAVZU: Jamiyat falsafasi va inson borlig‘i . 64
REJA: 64
8-MAVZU. Globallashuv va barqaror taraqqiyot falsafasi 66
Reja: 66
Adabiyotlar 72
10-MAVZU: “Etika fanining predmeti, uning mohiyati va kategoriyalari 95
REJA: 95
ADABIYOTLAR 120
2. Etiket 120
ADABIYOTLAR 120
291 131
299 281
300 282
Testlar 512
2-topshiriq 571
Muhokama uchun savollar 703
320 730
Bilish nazariyasi Bilish bosqichlari 731
2) 740

9. 
   Fazo kategoriyasining falsafiy ma’nosi kaysi javobda tugri kursatilgan?
   

1. 
   Ichida turli yulduz va sayyoralarni kamrab olgan bushlik;
   
2. 
   Narsa va xodisalarning kulami, uzaro joylashishi tartibini bildiradigan kategoriya;
   
3. 
   Predmetlar, narsalarning egallagan xajmini bildiradi;
   
4. 
   Predmetlar, narsalarning uzok-yakin, baland-past, ungda-chapda kabi xolatlarda joylashishini bildiradi.
   

10. 
    Kategoriya nima?
    

1. 
   Vokelik va bilish xodisalarining eng umumiy va muxim xossalarini, sababli boglanishlari, munosabatlarini ifodalaydi;
   
2. 
   Real olamdagi xodisalarning umumiy xossalarini aks ettiradi;
   
3. 
   Voqealik va bilish xodisalarining belgilarini, munosabatlarini rivojlantiradi;
   
4. 
   Tafakkur olamiga xos umumiy belgilar, ifodasidir.
   

11. 
    Qaysilar falsafa fanining kategoriyalari?
    

1. 
   borliq, materiya, bilish, uslub, tamoyil, ong, fazo va vaqt, miqdor, ekologiya, tabiat, xarakat
   
2. 
   Sifat, me’yor, xossa, ayniyat, miqdor, borliq, materiya, fazo va vaqt, tafovut, qarama-qarshilik, ziddiyat, inkor, vorislik
   
3. 
   Materiya, sifat, miqdor, tafovut, inson, xaqiqat, bilish, uslub, tamoyil, inkor, vorislik
   
4. 
   Ziddiyat, qarama-qarshilik, me’yor, xossa, borliq, olam, tabiat, voqealik, imkoniyat, vorislik
   

320

6-Mavzu. Bilish falsafasi
Muhokama uchun savollar

1. 
   Falsafada ong muammosi.
   

2.Ong shakllar

3. 
   Bilish tushunchasi. Falsafada bilish muammosi. 4.Bilishning ob’yekti, sub’yekti va predmeti masalalari.
   

5. 
   Hissiy bilish va uning shakllari.
   
6. 
   Mantiqiy bilish va uning shakllari.
   
7. 
   Bilishning shakllari va ularning mohiyati.
   
8. 
   Bilishning darajalari va bosqichlari.
   

9.Ilmiy bilish va uning shakllari.

10. 
    Haqiqat tushunchasi.
    

2. 
   Haqiqatning ob’yektivligi, konkretligi, nisbiyligi va absolyutligi.
   

12. 
    Haqiqatning mezoni haqidagi qarashlar.
    
13. 
    Qadimgi Sharq falsafasida ong va bilish haqidagi qarashlar.
    
14. 
    F.Akvinskiyning bilish haqidagi qarashlari.
    

15.I.Kantning bilish nazariyasi. («Narsa o’zida» tushunchasining mazmuni).

16. 
    Bekonning induktiv ilmiy bilish metodi.
    

17.O’zbekistonda ilm-fan Taraqqiyoti va uning istiqbollari masalasi.

18. 
    Metod va metodologiya tushunchasi.
    
19. 
    Dialektikaning muqobil yo’nalishlari. (Eklektika, sofistika, metafizika, tanqidiy r eflektorlik).
    
20. 
    Metafizika-falsafiy metod sifatida.
    
21. 
    Germenevtika -metodining o’ziga xosligi.
    

22.Sinergetika -o’z-o’zini tashkil etish metodi.

2. 
   Topshiriqlar
   

1 -O’quv topshiriq:
«Blits-so’rov» savollarining jadvali savol-javob vaqtida to’ldiriladi

№	Savollar	Javoblar
1.	Ong kategoriyasining falsafiy mazmuni
2.	Ong muammosining boshqa fanlar tomonidan o’rganilishi
3.	Hissiy va aqliy bilishning roli haqida Forobiy fikrlarini aytib bering?
4.	In’ikos tushunchasi va uning shakllari
5.	Ijtimoiy ong mohiyati va uning shakllari
6.	Bilish jarayonining bosqichlari.
7.	Haqiqat tushunchasi. Nisbiy va mutloq haqiqatlar. Haqiqatni aniqlash mezoni.
8.	Ilmiy bilish va uning o’ziga xos xususiyatlari
9.	Ilmiy bilish strukturasi
10.	Ilmiy bilishning yullari va usullari nimalardan iborat