Ijtimoiy iqtisodiy ehtiyojlar, ularning tarkibi va va qondirish usullari Reja: Kirish

unumdorlikning kamayib borish qonuni degan qonunni kashf qilishgan.
Ularning g‘oyasi bo‘yicha har bir keyingi qilingan xarajat yoki omil oldingisiga qaraganda kam samara beradi va oqibatda umumiy o‘rtacha mahsulot ham pasayib ketadi.
Bu qonunni ular iqtisodiyotning universal qonuni deb e’lon qiladilar va uni isbotlash uchun ko‘pdan-ko‘p yer bir birligiga (gektarga) sarflangan qo‘shimcha kapital unumdorligining pasayib borishini ko‘rsatadilar.
Bu qonun e’lon qilinganiga 100 yildan ko‘proq vaqt o‘tdi, u davrlarda fan-texnika yetarli rivojlanmagan edi. Bunday sharoitda u to‘g‘ri bo‘lgan. Lekin hozirgi fan-texnika va texnologiya tez rivojlanib, yangiliklar ishlab chiqarishga joriy qilinib turgan davrda bu qonunning amal qilmasligi deyarli hamma adabiyotlarda va hamma iqtisodchi olimlar tomonidan tan olinmoqda.
Shunday qilib keyingi jalb qilingan omil yoki xarajat unumdorligining pasayib borish qonuni quyidagicha to‘rt holatda amal qilishi mumkin:
1) ishlab chiqarishning boshqa omillari o‘zgarmay faqat bir omil to‘xtovsiz oshirilganda;
2) fan-texnika taraqqiy etmaganda yoki ishlab chiqarishga jalb qilinmaganda;
3) omillar o‘rtasidagi miqdoriy va sifatiy nisbatlar buzilganda;
4) shart-sharoitni hisobga olmasdan xarajatlar xo‘jasizlarcha, ko‘r-ko‘rona amalga oshirilganda;
Yuqorida belgilangandan boshqa holatlarda bu qonun amal qilmaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Razzoqov A. Iqtisodiy ta’limotlar tarixi. Oliy ta’lim muassasalarining talabalari uchun darslik / A.A.Razzoqov, Sh.H.Tashmatov, N.T.O’rmonov. – T.: Iqtisod-moliya, 2007. – 320 b.
   
2. 
   O’lmasov A., Vahobov A. Iqtisodiyot nazariyasi: Darslik. – T.: «SHarq» nashriyot-matbaa aktsiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, 2006. – 480 b.
   
3. 
   Shodmonov Sh.Sh., G’afurov U.V. Iqtisodiyot nazariyasi (darslik). – T., «Fan va texnologiya» nashriyoti, 2005. – 784 b.
   
4. 
   Simkina L.G. Ekonomichеskaya tеoriya. 2-е izd. – SPb.: Pitеr, 2008. – 384 s.
   
5. 
   Stankovskaya I.K., Strеlеts I.A. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеbnik / I.A.Strеlеts. – 3-е izd., ispr. – M.: Eksmo, 2008. – 448 s.
   
6. 
   Ekonomichеskaya tеoriya / Pod rеd. A.I.Dobrinina, L.S.Tarasеvicha, 3-е izd. – SPb.: Izd. SPbGUEF; Pitеr, 2008. – 544 s.
   
7. 
   Kamaеv V.D. Ekonomichеskaya tеoriya: Kratkiy kurs: uchеbnik / V.D.Kamaеv, M.Z.Ilchikov, T.A.Borisovskaya. – 2-е izd., stеr. – M.: KNORUS, 2007. – 384 s.
   
8. 
   Kurs ekonomichеskoy tеorii: uchеbnik / Pod obщ. rеd. prof. Chеpurina M.N., prof. Kisеlеvoy ye.A. – 6-ispravlеnnoе, dopolnеnnoе i pеrеrabotannoе izdaniе. – Kirov: «ASA», 2007. – 848 s.
   
9. 
   Sajina M.A. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеb. dlya vuzov / M.A.Sajina, G.G.Chibrikov. – 2-е izd., pеrеrab. i dop. – M.: Norma, 2007. – 672 s.
   
10. 
    Borisov ye.F. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеb. – 2-е izd., pеrеrab. i dop. - M.: TK Vеlbi, Izd-vo Prospеkt, 2005. – 544 s.
    
11. 
    Ioxin V.YA. Ekonomichеskaya tеoriya: Uchеbnik. – M.: Ekonomist’, 2005. – 861 s.
    
12. 
    Kulikov L.M. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеb. – M.: TK Vеbli, Izd-vo Prospеkt, 2005. – 432 s.
    
13. 
    Ekonomika. Uchеbnik, 8-е izd., prеrеrab. i dopolnеnnoе. - /Pod rеd. A.S. Bulatova. M.: Ekonomist, 2005. – 896 s.