Илк болалик ва мактабгача йош даври психологияси. Режа


Илк давридаги болалар шахсининг ривожланиши


Download 30,49 Kb.
bet3/4
Sana30.04.2023
Hajmi30,49 Kb.
#1404925
1   2   3   4
Bog'liq
Ilk bolalik va maktabgacha yoshlik davri psixologiyasi

Илк давридаги болалар шахсининг ривожланиши: Бу даврдаги болалар асосан щз хатти харакатларини щйлаб щтирмайдилар. Бу хатти –харакатлар уларнинг хохиш ва ъиссиётлари асосида бщлади. Бу ёшдаги болаларнинг хатти –харакатлари жуда щзгарувчан бщлади. Масалан: боланинг йиглаши ъам йигидан тщхташи ъам жуда осон. Илк даврда болада щз яыинларига онаси, отаси, буви-бувалари, тарбиячисига нисбатан мухаббат шаклланади. Илк болалик даврида бу мухаббат бошыа шаклга щтади. Энди бола щз яыинларидан маытов, эркалаш олишга харакат ыилади.Ота-оналар томонидан боланинг хатти-харакатлари ва шахсий хусусиятларига берадиган ижобий эмоционал бахолари уларда щзига нисбатан щз лаёыат ва имкониятларига нисбатан ишончни шакллантиради.У щз ота-онасига нихоятда ыаттиы боьланган бщлиб, интизомли ва итоаткор бщлади.Ана шу боьлиылик сабабли боланинг асосий эхтиёжлари кондирилади, хавотирлиги камаяди.Онаси ёнида болган болалар копрок харакат киладилар ва атроф мухитни органишга интиладилар. Бу даврда бола уз исмини жуда яхши узлаштиради. Бола доимо оз исмини химоя килади уни бошка исм билан чакиришларига норозилик билдиради. Катталарнинг бола билан киладиган муомала –муносабати уни озини алохида шахс сифатида англашини бошланишга имконият беради. Бу жараён аста-секинлик билан амалга ошади. Катталарнинг бола билан кандай муомала килишларига караб уз «Мен»ини англай бошлаши вахтлирок ёки бирмунча кечрок юзага келиши мумкин. 3 ёшли бола узини уз хохиш ва эътиежларини кондириши мумкин болган манба деб билади ва бу унинг «Менга беринг», «Котаринг», «Мен хам бораман» каби талабларида куринади.Уч ёшли болалар узларини узгалар билан таккослай бошлайдилар, бунинг натижасида болаларда уз-узини бахолаш вужудга келади.Шу даврдан бошлаб болаларда мустакил болиш эхтиёжи юзага келади ва бу уларнинг «узим киламан» кабилидаги сузларида номоён бщлади.
3 ёш кризиси: 3 ёшга келиб бола узини катталар билан таккослай бошлайди ва катталар килиши мумкин болган (хукуки болган), шунингдек улар бажара оладиган харакатларни килишни хохлайди. «Мен катта болсам машина хайдайман», «Мен сизга катта торт олиб келаман», «Менинг юзта когирчогим болади» каби хохишларини уз тили билан ифодалайди ва у келаси замонда гапирса хам уз барча хохишларини бугунок амалга оширишга харакат килади. Бу копинча катийлик ва кайсарлик билан намоён болади. Бу кайсарлик асосан катталарга каратилган салбий хатти-харакат болади. Бола озини мустакил харакат кила олишини англаган вактдан бошлаб унда «Узим киламан» бошланади ва бу яна кайсарлик ва ужарлик билан куринади. 3 ёш кризиси бола шахсининг маoлум бир даражада ривожланганлиги ва катталар бажарадиган хатти-харакатларни ыила олмаётганини билиши натижаси хисобланади. Кризис даврида юзага келадиган хусусиятлар ирода, лаекатлар ва бошкалар уни шахс булиб шаклланишига тайерлайди.

Уч ёшгача болалар психик ривожланишидаги


асосий янгиланишлар




Download 30,49 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling