Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida

“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida” 
mavzusidagi 9-sonli respublika ilmiy konferensiyasi
 
183 
hal etishga imkon beruvchi quo pending ya’ni mavjud vaziyatni boricha saqlab 
qolish, “b” bandiga ko‘ra arbitraj protsessiga halaqit beruvchi, to‘sqinlik qiluvchi 
oldini olib bo‘lmas ziyon yoki zararlarni keltirib chiqaradigan xatti-harakatlardan 
o‘zini tiyishga qaratilgan bo‘ladi, “c” bandiga ko‘ra, arbitraj sudi chiqargan hal qiluv 
qarori asosida undirilishi mumkin bo‘lgan aktivlar(bankdagi hisob-raqam, mol-mulk, 
binolar, tovarlar, yuridik hujjatlar) ni saqlab qolishga hamda “d” bandiga ko‘ra ishni 
hal etishga ko‘maklashuvchi dalillar va zaruriy materiallarni saqlab qolishga 
qaratilgan bo‘ladi. Buni sodda qilib tushuntirsak, muayyan chet el MCHJ 
O‘zbekistondagi MCHJ bilan tovarlar oldi-sotdi bo‘yicha shartnoma tuzgan bo‘lsa, 
ular o‘rtasidani nizo uchinchi davlat hududidagi arbitrajda yoki ikkala tarfning biri 
hududidagi arbitrajda ko‘rilishidan qat’iy nazar vakolatli sudga iltimosnoma shaklida 
murojaat qilib interim “measures” ni qo‘llashlari bu arbitrajning taraflardan birini 
ikkinchisidan zararini undirishini osonlashtiradi, bankdagi pullarini ishlatib 
yuborishini oldini oladi. 
O‘zbekiston Respublikasida arbitraj sudlari 2021-yil 16-fevraldagi “Xalqaro 
tijorat arbitraji to‘g‘risida” gi 674-son O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 31-32-
moddalariga asosan vaqtinchalik ta’minlash choralarini qo‘llashlari mumkin, ammo 
uning ijrosi arbitraj sudi joyidan qat’iy nazar davlat sudiga murojaat qilish orqali tan 
olinadi va ijroga qaratiladi. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy-protsessual 
kodeksining 232
4
-moddasiga asosan ta’minlash choralarini ko‘rish, tan olish va ijroga 
qaratish bilan bog‘liq barcha ishlar shu haqida ariza kelib tushgan kunning keyingi 
kunidan kechiktirmay ko‘rib chiqiladi va bu bo‘yicha sud ajrim chiqaradi. Endi 
yuqorida milliy qonunchilikka taqqoslab tahlil qilish asosida xalqaro tarjriba bo‘yicha 
huquqiy normalar va mashhur bir keysni ta’kidlab o‘tsak, 2003-yildagi AQSH 
Arbitraj qoidalari to‘grisidagi federal Aktning 1-16-moddalari va 201-208-
moddalariga asosan AQSH hududida arbitraj sudlari vaqtinchalik choralarni qo‘llashi 
mumkin, 1996-yilgi Angliya Arbitraji to‘grisidagi Akt 38-bobi normalariga asosan 
Buyuk Britaniya hududida ham bu vakolat arbitraj sudlarida mavjud, ammo 
Argentina Fuqarolik-protsessual kodeksi 753-moddasiga ko‘ra, hamda Italiya 
Fuqarolik-protsessual kodeksi 818-moddasiga ko‘ra ushbu ikki davlat hududida 

---