Ilm sarchashmalari ilmiy-nazariy, metodik jurnal

dagi kuch bilan ta’sir etish kerak:
m
F  = ( p
2
- p 1) ■ S = - ■ R  ■ S ■
U
T2
 
T2
V 
V  
V 
2
 
y 
2
 j
m  ■ R  ■ S ■ (T
2
■ V - T ■ V2)
u
■ VY ■ V
2
^
2 ■ 1 0
-2
■ 8 , 3 1 ■ 4 1 0
-2
■ ( 3 3 7 ■ 3 2 - 3 2 0 ■ 9 ) 1 0
-3
Hisoblash. F  = ----------------- ^
^
^
1---------- = 4 0 k N
4 1 0
-3
■ 9 1 0
-3
■ 3 2 ■ 1 0 -
Javob. F  = 4 0 k N
126

---

To‘rtinchi bosqich uchun mo‘ljallangan masala. Respublika olimpiadasida faqatgina eng kuchli 
o‘quvchilar emas, balki qobiliyatli o ‘quvchilar ham aniqlanadi. Buning uchun tegishli topshiriqlar tuzi- 
ladi. Bunday topshiriqlarni tuzishda o ‘quvchilarning barcha qobiliyatlarini kengroq qamrab olishga e’ti- 
bor beriladi. Shuning uchun, masalan, yuqoridagi masalaning o ‘zini matematik jihatdan birmuncha mu- 
rakkablashtirish mumkin.
Т
*
м
I max 
I 1
2
-rasm.
Masala. Silindrda porshen ostida qamalgan m= 20 g geliy V1=32 l hajmli v a p 1=4,1 atm bosimli 
holatdan V2= 9 l hajmli vap 2=15,5 atm bosimli holatga sekin o ‘tgan. Bu jarayonda gaz bosimining tem- 
peraturaga bog‘lanishi to‘g ‘ri chiziqdan iborat bo‘lsa (
1
-rasm), gaz qanday eng yuqori temperaturaga eri-