Ilmiy jurnal

№ 1, 2023 “PSIXOLOGIYA” ILMIY JURNAL * НАУЧНЫЙЖУРНАЛ * SCIENTIFIC JOURNAL
 
182 
A
0
. Аҳолини иқтисодий 
ижтимоийлашуви жараѐнини 
аниқловчи ташқи мезонлар 
Ижтимоий-иқтисодий тажриба 
Ижтимоий-иқтисодий мавқе 
A
1
. ИНТЕГРАЛ МЕЗОННИНГ ПСИХОЛОГИК АСОСЛАРИ
Иқтисодий фаолиятга 
психологик тайѐрлик
Иқтисодий мушоҳада юритиш 
қобилияти
Мезон даражалари 
Иқтисодий муҳитдаги 
ШАХС
Шахснинг
иқтисодий 
ОНГИ
ШАХС иқтисодий 
фаолият
СУБЪЕКТИ
A
2
. ХУСУСИЙ БЕЛГИНИНГ ИЖТИМОИЙ-ПСИХОЛОГИК 
АСОСЛАРИ
Иқтисодий муносабатларга 
йўналганлик 
Субъектив иқтисодий 
борлиқ 
Ўзини ўзи иқтисодий 
англаш 
Ўз-ўзини ривожлантириш 
лойиҳасини тузмоқ 
Иқтисодий борлиқда 
идентификацияланмоқ 
Бозор одобига оид 
тасаввурлар 
A
1+2
. АҲОЛИНИНГ ИҚТИСОДИЙ ИЖТИМОИЙЛАШГАНЛИКНИНГ 
КЎРСАТКИЧИ 
Аҳоли (шахс) иқтисодий ижтимоийлашуви жараѐни 
механизми ва унга таъсир кўрсатувчи ижтимоий-
психологик омиллар 
2-расм. Аҳолининг иқтисодий ижтимоийлашув жараѐнини аниқлаш мезонлари 
тузилмаси
Манба: А.П. Вяткин изланишлари асосидаги муаллиф ѐндашуви 
https://buxdu.uz

---

№ 1, 2023 “PSIXOLOGIYA” ILMIY JURNAL * НАУЧНЫЙЖУРНАЛ * SCIENTIFIC JOURNAL
 
183 
Хулоса. Юқорида келтирилган аҳолини иқтисодий ижтимоийлаштиришнинг интеграл мезони 
ва динамик табиатини назарий таҳлил этиш орқали қуйидаги хулосаларга келиш мумкин.
Биринчидан, шахс иқтисодий ижтимоийлашуви жараѐнининг интеграл мезони ва хусусий 
белгилари асосида аниқланган иқтисодий ижтимоийлашганлик кўрсаткичи (А
1+2
) йиғиндиси: 
- аввало, шахс иқтисодий ижтимоийлашуви жараѐнига таъсир кўрсатувчи ижтимоий-
психологик (мега, макро, мезо, микро) омиллар кўламини баҳолашга ѐрдам берса; 
- кейинги ўринда, иқтисодий муносабатлар субъектини қуршаб турган ҳудудий ѐки гендер 
хусусиятлар муҳит таъсиридаги ижтимоийлашув (анъанавий, институционал) механизмлар(и)ни 
тушунтиришга имконият яратади. 
Иккинчидан, шахснинг иқтисодий ҳодисаларга оид янги ахборотларни мақсадли тарзда қабул 
этиши, ойдинлаштириши, таҳлил асосида амалиѐтда қўллаши, тафаккурдаги синтез, солиштириш, 
абстракциялаш, конкретлаштириш каби жараѐнларни ишга солиб, инновациялар яратишга ҳаракат 
этиши шахсдаги ―иқтисодий билим ва маданият‖ни белгиловчи фазилатлар шаклланганлик 
даражасига бевосита боғлиқ ҳисобланади ва бундай хатти-ҳаракатлар алгоритми унинг иқтисодий 
жиҳатдан муваффақиятли ижтимоийлашганлигини яққол намоѐн қилади.