Ilmiy-tarbiyaviy, ommabop, bezakli oylik jurnal Barkamol avlod Vatanning baxti


Download 493.35 Kb.
Pdf ko'rish
bet7/7
Sana20.09.2017
Hajmi493.35 Kb.
#16103
1   2   3   4   5   6   7

42,8

31,2


18,2

7,9


30

yetkazish va sog‘lom nasl-nasabni

davom ettirishdir. O‘g‘il uylantirib,

qiz chiqarmoqchi bo‘lganda,

bo‘lg‘usi qudalarning yetti pushtini

surishtirib, har taraflama sog‘lom

oilalar bilan quda-anda bo‘lishga

harakat qilishimizning sababi —

shu. Bu bilan kelajakdagi yetti

avlodimizning ham jismonan, ham

ma’nan salomatligini ta’minlashga

intilamiz.

Respondentlarga: “Sog‘lom

bolani dunyoga keltirish, ya’ni

reproduktiv salomatlik deganda

nimani tushunasiz?” — deb beril-

gan savolimizga olingan javoblar

tahlili jadvalda keltirilgan. Tahlil

natijalariga ko‘ra, Jizzax viloyatidan

51,8 foiz, Samarqand viloyatidagi

42,8 foiz respondentlar “bola

tug‘ilishidagi oraliq 2,5 — 3 yildan

kam bo‘lmasligini, 31,2 foiz

samarqandlik, 22,2 foiz jizzaxlik

respondentlar esa nikohgacha

tibbiy ko‘rikdan o‘tish lozimligini,

har ikkala viloyatdan 18,5 foiz

respondentlar “yetti pushti

salomatligini bilish” deb javob

berishgan bo‘lsa, 7,9 foiz

samarqandlik, 7,4 foiz  jizzaxlik

respondentlar «hamma javob

variantlari reproduktiv salo-matlik

tushunchasini bildiradi” deb

ko‘rsatishgan.

Nikoh munosabatlarini mus-

tahkamlash, ahil, hamjihat oilani

barpo etish, oiladagi ma’naviy

muhitga, er-xotinning ham, bola-

larning ham salomatligiga mos

ravishda so‘zsiz ijobiy ta’sir etadi.

Yoshlarni nikohga, bo‘lg‘usi

oila hayotiga tayyorlash, repro-

duktiv salomatlik va reproduktiv

madaniyatga ega bo‘lish — o‘sib

kelayotgan yosh avlodni tarbiya-

lashning ajralmas tarkibiy qismidir.

Ko‘p sonli ijtimoiy, pedagogik,

tibbiy-psixologik tadqiqotlar natijasi

bizga shuni ma’lum etadiki, o‘smir

yigit va qizlarni nikohga hamda oila

qurishga tayyorlash ishimizning

maqsadiga aylanmog‘i zarur.

Hafiza MAMADALIYEVA,

 Respublika “Oila” ilmiy-amaliy

markazi direktori o‘rinbosari,

iqtisod fanlari nomzodi

Poytaxtimizdagi Yakkasaroy tumani, «Qushbegi» sport majmuasida «Sog‘lom avlod uchun» xalqaro

xayriya jamg‘armasi, uning Toshkent shahar tayanch maskani hamda Toshkent shahar xalq ta’limi

bosh boshqarmasi, «Bolalar sportini rivojlantirish» jamg‘armasi hamkorligida «Barkamol avlod yili»

Davlat dasturi doirasida, O‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligining 19 yilligiga bag‘ishlanib, xalq

ta’limi tizimidagi maktabgacha ta’lim muassasalarining 5-6 yoshli tarbiyalanuvchilari o‘rtasida «Kichkintoy

— shirintoy» sport musobaqasining shahar bosqichi maroqli, zavqli tarzda o‘tdi, g‘oliblar va barcha

ishtirokchilarga o‘quv qurollari, sport anjomlari, o‘yinchoqlar va esdalik sovg‘alari topshirildi.

Muhammad AMIN suvratga tushirdi.

«

KICHKINTOY — SHIRINTOY»  SPORT



MUSOBAQASI  DAVOM  ETMOQDA

31

TABIIY  MUVOZANATNI  ASRAB

Prezidentimizning «Jahon

moliyaviy-iqtisodiy inqirozi,

O‘zbekiston sharoitida uni bar-

taraf etishning yo‘llari va chora-

lari» kitobida mamlakatimizning

Inqirozga qarshi dasturi «Inqi-

rozdan so‘ng O‘zbekiston iqti-

sodiyotining yanada kuchli,

barqaror va mutanosib rivojlangan

holda maydonga chiqishi, jahon

bozorlarida o‘zimizning mustah-

kam o‘rnimizni egallash, shular

asosida izchil iqtisodiy o‘sishni

ta’minlash, xalqimizning hayot

darajasi va farovonligini yanada

oshirish bo‘yicha oldimizda turgan

ustuvor vazifalarni muvaffaqiyatli

hal etish uchun ishonchli zamin

yaratadi», — deyilgan.

Bu xalq xo‘jaligining barcha

sohalarini qamrab oluvchi

dasturulamal fikrdir. Ya’ni biz

yetishtirayotgan qishloq xo‘jalik

mahsulotlari ham jahon bozori

talablariga javob beradigan dara-

jada sifat ko‘rsatkichlariga ega

bo‘lishi zarur. Shu ma’noda,

qishloq xo‘jaligining barcha soha-

larida o‘tkazilgan tub islohotlar,

mamlakatimizning oziq-ovqat

xavfsizligini ta’minlash yuzasidan

amalga oshirilayotgan ishlar

e’tiborni tortadi.

Dehqonning mehnati tabiat-

ga, ob-havo, shart-sharoit, atrof-

muhitga chambarchas bog‘liq.

Zararkunanda hasharot va kemi-

ruvchilar xavfining oldi olinmasa,

ular hosilning ofatiga aylanishi

mumkin.


Aslida zararkunandalarning

keskin ko‘payishi tabiiy uyg‘un-

likning buzilishi sababli yuzaga

keladi va ularga qarshi sun’iy yo‘llar

bilan kurashish yanada salbiy

oqibatlarga olib kelishi sir emas.

Keyingi yillarda qishloq xo‘-

jaligi ekinlarini zararkunanda

hasharotlardan va kasalliklardan

saqlash uchun kimyoviy dorilar

qo‘llash bir muncha kamaydi.

Chunki kimyoviy dorilarni o‘y-

lamay qo‘llash natijasida, tabiatda

foydali va zararli hasharotlar

o‘rtasida muvozanat buziladi. Ba’zi

bir hasharotlarning kimyoviy

dorilarga chidamlilari vujudga

keladi.  Endilikda atrof-muhitni

avaylab-asrash, ekologik toza

mahsulotlarni olish va zararli

hasharotlarni kimyoviy dorilarga

chidamli shakllari yuzaga kelishiga

yo‘l qo‘ymaslik uchun foydali

hasharotlardan, ya’ni entomo-

faglardan foydalanish zarurligi

yaqqol ko‘zga tashlanmoqda.

Bundan tashqari, kimyoviy

vositalarni me’yoridan ortiq  qo‘l-

lash oqibatida turli xil kasalliklar

paydo bo‘lib, jumladan, ona va

bola salomatligiga zarar yetkazishi,

chaqaloqlarning har xil nuqson-

lar bilan dunyoga kelishiga sharoit

yaratishi ilmiy aniqlangan. Shu

sababli, yurtimizda o‘simliklarni

turli zararkunandalar va kasallik-

lardan himoya qilishda biologik

usulning qo‘llanishiga katta

ahamiyat berilmoqda. Bu chora-

larni qo‘llashning ham tabiat,

ham jamiyat uchun ahamiyati

beqiyosdir.

O‘simliklarni biologik himoya

qilish fanning dolzarb sohalari-

dan biridir. Shu sohani tanlab,

ustozlarimdan yo‘l-yo‘riq olib,

yangi tur trixogrammani intro-

duksiya qilish va uni mamlakatimiz

sharoitida o‘rganishga kirishdim.

Jumladan, 2008-yili Xitoydan

issiqqa chidamli va dunyo bo‘yicha

keng qo‘llanib kelinayotgan trixo-

grammaning bir turi olib kelindi.

Bu issiqsevar tur bo‘yicha bir

qator olimlar tajriba va izlanishlar

olib borgan. Ammo turli tunlam

kapalaklari tuxumlariga qarshi

qo‘llanilmagan. Havo harorati

qancha yuqori bo‘lsa, u, ya’ni

Trichogramma chilonis Ishii

shuncha tez va faol harakat qiladi.

Rangi to‘q sariq. Shuningdek, bu

tur Tailand, Indoneziya, Hind-

iston, Pokiston, Yaponiya, Xitoy

kabi davlatlarda ko‘paytiriladi va

qo‘llaniladi. Bu turni biz bir nechta

laboratoriya tajribalari orqali

o‘rganganimizda, uning ko‘rsat-

kichlari boshqa mahalliy turlarga

qaraganda ancha yuqori darajani

ko‘rsatdi. Ayni turni mamlakatimiz

sharoitiga moslashtirib ko‘pay-

tirish, zararkunanda tuxumlariga

qarshi qo‘llash va biologik sama-

radorlikka erishish maqsadga

muvofiq bo‘ladi.

Mamlakatimizda qishloq

xo‘jaligi ekinlarini himoya qilishda

entomofaglardan, tuxumxo‘r

trixogrammalardan foydalanish

alohida o‘rin tutadi. Respublika-

mizda biologik usul bilan himoya

qilinayotgan umumiy yer maydo-

ni 76 foizni tashkil qiladi. 900 dan

ziyod biofabrika va biolaborato-

riyalarda trixogramma ommaviy

ravishda ko‘paytirilmoqda.


32

Jamoatchilik

kengashi:

Turg‘unpo‘lat DAMINOV,

Svetlana INOMOVA,

Turobjon JO‘RAYEV,

Tatyana KARIMOVA,

Abdulla ORIPOV,

To‘lepbergen QAIPBERGENOV,

Gulnora YO‘LDOSHEVA

Bosh muharrir:

Muhammadali QO‘SHMOQBOY

Tahrir

hay’ati:


Avaz MANSUROV,

Abdulla OCHILOV,

Shomirza TURDIMOV,

Nuriya TUREYEVA,

Feruza VAHOBOVA,

Dilorom SHARIPOVA,

Anvar SHEROV

Manzilimiz: 100170. Toshkent,

I.Mo‘minov ko‘chasi, 9.

Telefon: 262-30-44 (faks), 262-30-11.

E-mail: jlsaumt@mail.ru

“Sog‘lom avlod uchun”,

2010-yil, 8-son.

“Sog‘lom avlod uchun” jurnali

O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi

tomonidan 2007-yil 3-yanvarda 0102-

tartib raqami bilan ro‘yxatdan  o‘tkazilgan.

“Sog‘lom avlod uchun” jurnali matbaa

(komputer) bo‘limi O‘zbekiston Matbuot

va axborot agentligi tomonidan 2004-yil

17-may kuni 10 — 0654-tartib raqami

bilan ro‘yxatdan o‘tkazilgan.

Biror asar yoki undan parcha ko‘chirib

bosilganda, “Sog‘lom avlod uchun” jurna-

lidan olindi” deb izohlanishi shart.

Muallif tahririyatga yo‘llayotgan qo‘l-

yozmasiga o‘z soliq to‘lovchining identi-

fikatsiya raqami (STIR)ni, shaxsiy jam-

g‘arib boriladigan pensiya daftarchasi

nusxasini ilova qilishi so‘raladi.

Jurnal maketi tahririyatning matbaa

(komputer) bo‘limida tayyorlandi.

Navbatchi muharrir:

Abdusaid NURBOYEV.

Matbaa (komputer) ishlari bo‘yicha mas’ul:

Feruza NURITDINOVA.

Matnni teruvchi:

Valida UMAROVA.

Korrektor: Nigora YODGOROVA.

Bosmaxonaga  2010-yil  16-avgust

kuni topshirildi. Ofset usulida

chop  etildi. Qog‘oz  bichimi  60x84 

1

/

8



.

Qog‘oz hajmi 4,0 bosma tabaq.

Nashriyot hisobida 3,8 bosma tabaq.

Tiraji 1838 nusxa. 10-770-buyurtma.

“O‘zbekiston” NMIUda bosildi.

100129, Toshkent,

Navoiy ko‘chasi, 30-uy.

Trixogramma mayda hasharot

bo‘lib, kattaligi 0,3 – 0,5 mm ni

tashkil etadi. Ularning rangi va

kattaligiga qarab  turi farqlanadi.

Ular mamlakatimiz sharoitida

10-15 martagacha urchiydi.

Trixogrammalar zararkunanda

tuxumlarga katta-kichikligiga qarab

bittadan bir nechtagacha tuxum

qo‘yadi. Jahonda trixogrammaning

143 dan ortiq turi mavjud bo‘lib,

ularning atigi bir nechta turi

laboratoriyada ko‘paytirilib, dala

ekinlarida zararli tunlam tuxum-

lariga qarshi qo‘llaniladi.

Yuqoridagi fikr-mulohazalarni

umumlashtirib, qanday yakuniy

xulosaga kelish mumkin? Masala-

ning mohiyati shundaki, ko‘klamgi

urug‘ kuzda mo‘l-ko‘l hosil bo‘lib,

el dasturxoniga qaytadi. Bu orada

qancha mehnat-mashaqqatlar

kechadi. Hosilning bus-butun,

nest-nobud bo‘lmay yetilishida

o‘simliklarni himoyalash jabhasida

xizmat qiluvchi xodimlar, ilm

ahlining xizmatlari katta. Xususan,

tabiatdagi muvozanatni tiklash,

uyg‘unlikni ta’minlash XXI asr

iqtisodiyoti va ilmiy amaliyotidagi

eng istiqbolli sohalardan bo‘lib

qoladi.

Azim ANORBOYEV,



aspirant

Har bir kasb-

korning o‘ziga xos

mashaqqatlari bor.

Dehqon mehnati

ekin-tikin

parvarishini

mohirona — ayni

vaqtida amalga

oshirishni talab

etadi.

— Yerga mehr



bersangiz,

u sizga ortig‘i bilan

qaytaradi.

30 gektar yerga g‘alla

ekib, xirmonimiz

donga  to‘ldi.

G‘o‘zalarimizda

40-60 tagacha ko‘sak

sanayapmiz, demak,

paxtadan ham mo‘l

hosil olamiz, —

deydi chiroqchilik

fermer O‘ktam

Yorbozorov.

Burxon RIZOQULOV

suvratga tushirdi.

KASB-KORINGIZGA

BARAKA  BERSIN



Download 493.35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling