Инерция моментлари. Жисмларни инерция моментларини аниқлаш усуллари

Фойдаланилган адабиётлар:
1. Тарг С.М. Назарий механика қисқача курси. 333-бет.


Назорат саволлари:
Изоҳли иллюстратив методига доир.

1.1.1.1. Инерциямоментини нимага ўқитиш керак. (категория-билим).

1.2.1.1. Ўқга нисбатан Инерциямоментини тўғрилигини кўрсатинг.
А)
Б)
В)
Г)
Д) (категория-билим)
1.1.1.2. Инерциямоментини нимага ўрганиш керак.
1.1.1.3. Инерциямоментини қандай ўрганиш керак.
1.1.1.4. ўқига нисбатан Инерциямоментини кўрсатинг.
А)
Б)
В)
Г)
Д)
1.1.1.5. ўқига нисбатан Инерциямоментини кўрсатинг.
А)
Б)
В)
Г)
Д)
1.1.1.6. ўқига нисбатан Инерциямоментини кўрсатинг.
А)
Б)
В)
Г)
Д)
1.1.1.7. Инерциямоментини ўлчов бирлигини кўрсатинг.

1.2.1.2. Бир жинсли стерженни Инерциямоментини кўрсатинг.

1.2.1.3. Шарнинг Инерциямоментини кўрсатинг.

1.2.1.4. Конусни Инерциямоментини кўрсатинг.

2-асосий савол бўйича дарснинг мақсади:

1. 
   Гюйгенс теоремасини тушинтириш.
   
2. 
   Оддий жисмларнинг Инерциямоментларини аниқлаш усулларини изоҳи.
   

2-асосий саволга оид муаммолар:

1. 
   Гюйгенс теоремасини изоҳлаб беринг.
   
2. 
   Инерция моментини аниқлШ усулларини таққосланг.
   

Идентив ўқув мақсадлари:

1. 
   Гюйгенс теоремаси тўғрисида сўзлай олади.
   
2. 
   Инерция моментини аниқлашни кўрсата олади.
   

2-асосий саволнинг баёни: Параллел ўқга нисбатан Инерциямоменти тўғрисидаги Гюйгенс теоремаси.
Теорема: Инерциямарказидан ўтувчи ўққа параллел бўлган бирор ўққа
нисбатан Инерциямоменти марказий ўққа нисбатан ҳисобланган
Инерциямоменти билан жисм массасининг мазкур ўқлар оралиғи
квадрати кўпайтмасининг йиғиндисига тенг.












Жисмнинг статик моменти марказий ўққа нисбатан нолга тенг.
Демак:
қутбга нисбатан инерция моменти

Жисмларнинг инерция моментларини тажриба воситаси билан топиш.

1. 
   Тебраниш усули:
   

Фараз қилайлик, бирор жисмнинг оғирлик марказидан ўтувчи ўқига нисбатан инерция моментини аниқлаш лозим бўлсин. Бу жисмга мазкур марказий ўққа параллел бўлган бирор ўққа нисбатан, физик тебрангич каби, кичик тебранма ҳаракат берамиз.
Тебраниш даври  ни ўлчаймиз.

2. 
   Буриб тебратиш усули:
   

Инерция моменти аниқланиш лозим бўлган жисмни оғирлик марказидан бир сим воситаси билан осиб, уни буриб тебранамиз.