Inflyatsiyaning mazmun, mohiyati va uning keltirib chiqaruvchi omillar 2 Inflyatsiya ko’rinishlari

Narx yuqori o’sgan tovar va xizmatlar 4-rasm

Fevral oyiga kelib ko‘rsatkich keskin pasaygan. Ya’ni aholi kutilmalari 14,4%ni, biznes vakillariniki esa 14,1%ni tashkil etgan.

Mart oyida esa bu ko‘rsatkich mos ravishda 11,5% hamda 11,4% ni quragan.
Hududlar kesimida aholi kutilmalarining eng baland ko‘rsatkichi Buxoro hamda Namanganda kuzatilgan, har ikkita viloyatda ham ko‘rsatkich 15,8%ga to‘g‘ri keladi.
Poytaxtda bu ko‘rsatkich 15,4%ni tashkil etsa, eng past ko‘rsatkich 12%lik kutilmalar bilan Qoraqalpog‘iston hissasiga to‘g‘ri keladi.
Umuman, aholi va tadbirkorlar mart oyiga kelib valyuta kursining o‘zgarishi, ish haqi va nafaqalarning oshishi hamda yoqilg‘i va energiya narxining qimmatlashishi inflyatsiya oshishiga ta’sir qiluvchi asosiy omil sifatida qayd etgan.
Mart oyida iste’mol narxlari indeksi 1%ga oshdi. Birinchi chorakda rasmiy inflyatsiya 2,4%ni, yillik inflyatsiya esa 11,7%ni tashkil etdi. Biroq, u avvalgi ikki yildagidan yuqoriligicha qolmoqda.
Bu davrda oziq-ovqat mahsulotlari narxlarning o‘sishi bo‘yicha yana yetakchi bo‘ldi — 1,6%.


Xulosa
Xulosa o`rnida shuni aytish kerakki, inflyatsiya har qanday davlat uchun xavfli hisoblanadi. Hatto iqtisodiyoti rivojlangan davlatlar xam inflyatsiya davrida og`ir ahvolga tushub qoladi, shu sababli xam davlatlar undan qochishga harakat qilishadi va inflyatsiya davrida undan qutilishni harqanday choralarini qo`llashga harakat qiladi.
Mustaqillik yillarida yurtimizda ham inflyatsiya eng yuqori cho`qqisiga chiqdi. Lekin o`zvaqtida ko`rilgan chora va tadbirlar samarasi bilan oldin ko`rib ish qilish natijasida inflyatsiya darajasi pasayishiga erishildi.
Ammo hozirgi vaqtda ham yurtimizda inflyatsiya biroz yuqori ekanligini etiborga oladigan bo`lsak bu bizga xavflidek tuyulishi mumkin. Lekin shuni etiborga olish kerakki inflyatsiya faqatgina davlatning yomon ahvolda ekanligini bildiribgina qolmay balki uning yaxshi holatda ekanligini xam bildirishi mumkin.
Inflyatsiya har bir davlat iqtisodiyotida ma’lum ahamiyat kasb etadi. Davlatning iqtisodiyotda olib borayotgan to’g’ri siyosati ya’ni soliq, pul, moliya, siyosatlari qo’yinki iqtisodiyotdagi harakatlari antiinflyatsion choralar inflyatsiya ko’rsatkichlarini bir maromda ushlab turadi. Bu esa har bir davlatning iqtisodiyoti rivojlanishida katta ahamiyat kasb etadi. Shunday qilib, hozirgi iqtisodiyotda ya’ni O’zbekistonimizda antiinflyatsion chora tadbirlar o’z samarasini bermoqda desam mubolag’a bo’lmaydi. Albatta, yurtimizda bunday chora tadbirlar tadbiq qilinishi bilan bir qatorda bu jiddiy sinovni yengish, hech shubhasiz ko’p jihatdan hammamizdan avvolo mas’ulyatni teran his qilishni, barcha imkoniyat va resurslarimizni ishga solishimizni talab qiladi. Aytish mumkinki bu resurslar yetakchi albatta yetuk mutaxasislar, kadrlar, iqtisodchilardir. Bu esa bizdan juda katta mas’ulyat talab etadi.
Demak, davlatning iqtisodiyotda mehnat, moliya bozoriga aralashuvi, soliq, pul, kredit siyosatlari inflyatsiyaning barqarorligini saqlab turadi. Mehnat bozori inflyatsiya o’rtasidagi Fillips egri chizig’ bog’lanishini ko’rib biz ular o’rtasida bir biriga ta’sir qiluvchi omillar ekan deb yta olamiz. Hozirgi vaqtda O’zbekiston iqtisodiyotida inflyastiya darajasi so’nggi yillarda biroz yuqoridir. Albatta, buning oldini olish uchun ko’plab ishlar qilinyapti. Shu o’rinda Prezidentimizning quyidagi so’zlari o’rinlidir: “Barchamizga bir xolat yaxshi ma’lum deb o’ylayman. Keyingi vaqtda ko’shni mamlakatlarda va jaxon bozorida oziq-ovqat maxsulotlari narxlarining keskin ko’tarilib borayotgani kuzatilmoqda. Bunday vaziyatda Respublikamiz ichki bozorining, axolimizning oziq-ovqat maxsulotlari bilan ishonchli taminlanishi aloxida axamiyat kasb etadi.