Информатика

Simvolli massivlar. C++ tilida satrlar simvolli massivlar sifatida 
ta`riflanadi. Simvolli massivlar quyidagicha tasvirlanishi mumkin: Char pas[10]; 
Simvolli 
massivlar 
quyidagicha 
initsializatsiya 
qilinadi: 
Char 
capital[]=”Buxoro”; Bu holda avtomatik ravishda massiv elementlari soni 
aniqlanadi va massiv oxiriga satr ko`chirish `\n` simvoli qo`shiladi. Yuqoridagi 
initsializatsiyani quyidagicha amalga oshirish mumkin: 
Char capital[]={`B`,`U`,`X`,`O`,`R`,`O`,`\n`}; 

---

265 
Bu holda so`z oxirida `\n` simvoli aniq ko`rsatilishi shart. Masalan, 
palindrom masalasini ko`rib chiqamiz. Palindrom deb oldidan ham oxiridan ham 
bir xil o`qiladigan so`zlarga aytiladi. Masalan, non. Dasturda kiritilgan so`z 
palindrom ekanligi aniqlanadi: 
52-listing.
Output: 
#include  
void main() {
gets(a); 
for( int j=0, a[j]!=`\0`;j++); 
I=0; 
while(Iif ((j-I)>1) cout<<(―Palindrom emas‖) else cout<<(―Palindrom‖); 
Keyingi misolimizda kiritilgan so`zdan berilgan harf olib tashlash dasturi 
berilgan:
53-listing.
Output: 
#include  
void main() {
char s[]; 
int c; 
gets(a); 
int i, j;
for ( i = j = 0; s[i] != `\0`; i++) 
if ( s[i] != c ) 
s[j++] = s[i]; 
s[j] = `\0`;
puts(s); } 
Har gal `s` dan farqli simvol uchraganda , u J pozitsiyaga yoziladi va faqat 
shundan so`ng J qiymati 1 ga oshadi. Bu quyidagi yozuvga ekvivalent: 
if ( s[i] != c )

---

266 
s[j] = s[i]; 
j++; 
So`zlar massivlari.C ++ tilida so`zlar massivlari ikki o`lchovli simvolli 
massivlar sifatida ta`riflanadi. Masalan, 
Char Name[4][5] 
Bu ta`rif yordamida har biri 5 ta harfdan iborat bo`lgan 4 ta so`zli massiv 
kiritiladi. So`zlar massivlari qo`yidagicha initsializatsiya qilinishi mumkin: 
Char Name[3][8]={“Anvar”,”Mirkomil”,”Yusuf”} 
Bu ta`rifda har bir so`z uchun xotiradan 8 bayt joy ajratiladi va har bir so`z 
oxiriga `\0` belgisi qo`yiladi. So`zlar massivlari initsializatsiya qilinganda so`zlar 
soni ko`rsatilmasligi mumkin. Bu holda so`zlar soni avtomatik aniqlanadi: 
Char comp[][9]={“komp`yuter”,”printer”,”kartridj”} 
Quyidagi dasturda berilgan harf bilan boshlanuvchi so`zlar ro`yxati bosib 
chiqariladi: 
54-listing.
Output: 
#include  
void main() 
{ char a[10][10]; 
char c; 
for (int i=0;i<10;i++) gets(a[i]); 
c=getchar(); 
for (i=0;i<10;i++) if (a[i][0]==c) puts(a[i]); } 
Quyidagi dasturda fan nomi, talabalar ro`yxati va ularning baholari kiritiladi. 
Dastur bajarilganda ikki olgan talabalar ro`yxati bosib chiqariladi: 
55-listing.
Output: 
#include  
void main() 
{ char a[10][10]; 

---

267 
char s[10]; 
int k[10];
gets(s); 
for (int i=0;i<10;i++) gets(a[i]); 
for (i=0;i<10;i++) {cin>>(“%d”,k[i]};
for (int i=0;i<10;i++) if (k[i]==2) puts(a[i]); }