Informatika va axborot

3. MS Access 2010 da min funksiyasidan foydalanishni tushuntirib 
bering. 
4. MS Access 2010 da quyidagi amallarni bajaring:
9
5
*
8
4
2


.
3-variant 
1. Sinf o‘quvchilarining familiyasi yordamida qidiruvchi amaliy dastur 
yarating. 
2. MS Access 2010 da quyidagi jadvalni hosil qiling: 
Kod 
Familiyasi 
Ismi 
Tug‘ilgan 
yili 
Yashash 
manzili 
Telefoni 
raqami 
1. 
O‘ralboyev 
Asadbek 
25.06.2002 Navoiy shahri 
678-34-09 
2. 
Boxadirova
Umida 
6.09.2001 
Toshkent 
shahri 
234-56-01 
3. 
Axmedov 
Aziz 
5.03.2003 
Buxoro 
viloyati 
234-12-32 
4. 
Karimova 
Nozima 
6.09.2001 
Navoiy shahri 
345-00-12 
3. MS Access 2010 da tan funksiyasidan foydalanishni tushuntirib 
bering. 
4. MS Access 2010 da quyidagi amallarni bajaring: 
7
5
6
*
4
7
5
3



. 
4-variant 
1. O‘quvchilar haqida ma’lumotlarni kirituvchi forma oynasini yarating. 
2. MS Access 2010 da quyidagi jadvalni hosil qiling: 
Kod 
Familiyasi 
Ismi 
Infor-
matika 
Fizika Matematika Kimyo 
Tarix 
1. 
O‘ralboyev Asadbek 
3 
5 
4 
3 
5 
2. 
Bahodirova Umida 
4 
4 
3 
4 
4 
3. 
Axmedov 
Aziz 
2 
3 
4 
4 
2 
4. 
Karimova 
Nozima 
4 
3 
3 
2 
5 
3. MS Access 2010 da log funksiyasidan foydalanishni tushuntirib 
bering. 
4. MS Access 2010 da quyidagi amallarni bajaring: 
4
7
6
*
4
6
2
3



. 
 

---

78 
III BOB. DELPHI 
MUHITIDA ILOVALAR
 
YARATISH
SIZ USHBU BOBNI MUTOLAA QILIB, QUYIDAGI BILIM, 
KO‘NIKMA VA MALAKALARGA EGA BO‘LASIZ: 
 Ilovalar yaratishning zamonaviy usullari;
 Delphi 7 muhiti interfeysi;
 Delphi 7 muhitida ilova oynasini yaratish;
 Ilovada boshqarish tugmasidan foydalanish;
 Ilovalarda ShowMessage oynasi;
 Ilova oynasiga ma’lumotlarni joylash;
 Boshqarish obyektlarining faolligi va ko’rinmasligi;
 Ilovaga ma’lumotlar kiritish;
 Ma’lumot turini o’zgartirish;
 Ilovada bayroqchalardan foydalanish;
 Ilovada radiotugmalar guruhidan foydalanish;
 ListBox va ComboBox obyektlari;
 Memo boshqarish obyekti;
 Delphi 7 muhitida grafika bilan ishlash;
 Timer obyekti va undan foydalanish;
 Rasmga boshqa obyektlarni joylash;
 Grafik
va 
animatsion 
imkoniyatlardan 
ilovalarda 
foydalanish. 
Borland Delphi 7 

---

79 
35-DARS. ILOVALAR YARATISHNING ZAMONAVIY 
USULLARI 
1. Zamonaviy ilovalar. 
Ma’lumki, zamonaviy kompyuterlar operatsion
tizimga ega. Operatsion tizim 
ilovalari
ular yordamida amaliy vazifalarni 
bajarishga xizmat qiladi. Ilovalarga misol sifatida ofis ilovalari: 
MicroSoft 
Word
(qisqacha 
–
MS Word
),
–
MS Excel
,
–
MS Access,
– 
MS Power Point
larni keltirish mumkin. 
Bu ilovalarning o‘ziga xos jihati ularning interfaolligi bo‘lib, ular 
yordamida yuzlab va minglab amallarni bajarish mumkin. Bunday 
murakkab ilovalarning o‘zi qanday yaratiladi?
Ilovalarni yaratishning dasturiy vositalari bugungi kunga kelib juda 
katta imkoniyatlarga ega. Ular bilan tanishishni dasturlash tarixiga nazar 
tashlashdan boshlaymiz.