Inglizcha: computer hisoblayman

---

1-topshiriq.
1.
 
Kompyuter 
(”inglizcha: computer hisoblayman“) — oldindan
berilgan dastur bo yicha ishlaydigan avtomatik qurilma.
ʻ
 Elektron hisoblash
mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama. Biroq, kompyuter hisoblash ishlarini
bajarishdan tashqari uning funksiyasi ancha keng.
2.
Modem kompyuterning telefon liniyasi, simi yoki sun'iy yo'ldosh aloqasi
orqali ma'lumotlarni qabul qilish va qabul qilish imkonini beradigan
qo'shimcha qurilmadir. Internetga kirishning eng mashhur usuli bo'lgan analog
telefon liniyasi orqali uzatilgan holda, modem ikki tomonlama tarmoq aloqasi
uchun real vaqtda analog va raqamli formatlardagi ma'lumotlarni o'zgartiradi.
Bugungi kunda mashhur bo'lgan yuqori tezlikli raqamli modemlarda signal
juda oddiy va analog-raqamli ishlashni talab qilmaydi.
3. Sun iy ong
ʼ
, sun iy intellekt
ʼ
yoki sun iy idrok
ʼ
(inglizcha: Artificial
intelligence;
odatda, AI sifatida
ham
qisqartiriladi) — insonlar yoki hayvonlar tomonidan ko rsatiladigan
ʻ
tabiiy ongdan
farqli o laroq,
ʻ
 mashinalar tomonidan ko rsatiladigan
ʻ
 ongdir. Yetakchi sun iy ong
ʼ
darslik kitoblari bu sohani „ongli agentlar“ni o rganish deya ta riflaydi: o z
ʻ
ʼ
ʻ
muhitini fahmlaydigan va maqsadlariga muvaffaqiyatli erishish imkoniyatini
maksimal darajada oshiradigan amallarni amalga oshiruvchi har qanday sistema.
Xalq orasida „sun iy ong“ atamasi ko pincha „o rganish“ va „muammolarni
ʼ
ʻ
ʻ
yechish“ kabi inson idroki bilan bog laydigan „kognitiv“ funksiyalarni taqlid
ʻ
qiladigan mashinalarni tasvirlashda ishlatiladi, biroq bu ta rifni yirik sun iy ong
ʼ
ʼ
tadqiqotchilari rad etishadi.
Sun’iy intellekt 1956-yilda akademik intizom sifatida asos solingan. Soha ko p
ʻ
optimizm davrlarini bosib o tdi, so ngra umidsizlik va mablag yo qotildi, biroq
ʻ
ʻ
ʻ
ʻ
2012-yildan keyin chuqur o rganish barcha oldingi sun’iy intellekt usullaridan
ʻ
oshib ketganidan so ng, moliyalashtirish va qiziqishda katta o sish kuzatildi.
ʻ
ʻ
Sun iy intellekt tadqiqotining turli kichik sohalari ma’lum maqsadlar va muayyan
ʼ
vositalardan foydalanishga qaratilgan. Sun iy intellekt tadqiqotlarining an’anaviy
ʼ
maqsadlariga fikrlash, bilimlarni taqdim etish, rejalashtirish, o rganish, tabiiy tilni
ʻ
qayta ishlash, idrok etish va robototexnikani qo llab-quvvatlash kiradi. Umumiy
ʻ
razvedka (o zboshimchalik bilan muammoni hal qilish qobiliyati) sohaning uzoq
ʻ
muddatli maqsadlaridan biridir. Ushbu muammolarni hal qilish uchun sun’iy
intellekt tadqiqotchilari qidiruv va matematik optimallashtirish, rasmiy mantiq,
sun’iy neyron tarmoqlar va statistika, operatsiyalarni o rganish va iqtisodiyotga
ʻ
asoslangan usullarni o z ichiga olgan keng ko lamli muammolarni hal qilish
ʻ
ʻ
usullarini
moslashtirdilar
va
birlashtirdilar.
Sun iy
ʼ
intellekt psixologiya, tilshunoslik, falsafa, nevrologiya va boshqa ko plab
ʻ
sohalarga ham tayanadi.
4. 
ChatGPT (inglizcha: Generative
 
Pre-trained
Transformer) — OpenAI tomonidan 2022-yil noyabr oyida ishga

---

tushirilgan chatbot. U OpenAI ning GPT-3 katta til modellari oilasi ustiga qurilgan
va nazorat ostidagi mustahkamlovchi o rganish texnikasi bilan yaxshilangan.
ʻ
ChatGPT prototip sifatida 2022-yil 30-noyabrda ishga tushirilgan hamda ko plab
ʻ
bilim sohalarida batafsil javoblari va aniq javoblari bilan tezda omma e tiborni
ʼ
tortdi. Uning notekis faktik aniqligi muhim kamchilik sifatida qaraladi. ChatGPT
chiqqandan keyin OpenAI 29 milliard dollarga baholangani xabar qilingan.
5.IT — ingliz tilidan olingan «Information Technology» so‘zlariningqisqartmasi
bo‘lib, o‘zbek tilida «Axborot texnologiyalari» deb yuritiladi. Shunday bo‘lsa ham,
biz bu so‘zni IT ko‘rinishida talaffuz qilamiz va ishlatamiz.