Innovatsion faoliyat samaradorligi ko'rsatkichlari va tasnifi


Tannarx-bu tovarlarni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari, pul shaklida ifodalanadi. Foyda


Download 0.7 Mb.
bet6/32
Sana16.06.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1503594
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   32
Bog'liq
ФИЧИ маъруза матни 2 кисм

Tannarx-bu tovarlarni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari, pul shaklida ifodalanadi.
Foyda-bu pul shaklida ifodalangan iqtisodiy faoliyat samaradorligining ko'rsatkichidir.
Narxlash strategiyasi-bu o'z mahsulotlariga narxlarni belgilash sohasidagi printsiplarni amalda qo'llash mumkin bo'lgan usullar to'plami.
Narxlash taktikasi-bu muayyan muammolarni hal qilish uchun foydalaniladigan korxonaning tovarlari va xizmatlari narxlarini boshqarish bo'yicha aniq amaliy chora-tadbirlar tizimi. Bunday chora-tadbirlar narxlarga har qanday chegirma va ustamalarni o'z ichiga oladi.
Sotuvchining narx siyosati ko'p jihatdan korxona faoliyat ko'rsatadigan bozor turiga bog'liq. Raqobat erkinligi va narxlarni shakllantirish darajasiga qarab bozorlarning to'rtta asosiy turi mavjud:

  1. Erkin raqobat bozori ko'plab ishlab chiqaruvchilarning mavjudligi bilan tavsiflanadi, ularning har biri kichik bozor ulushiga ega va shuning uchun ularning hech biri joriy narxlar darajasiga katta ta'sir ko'rsatishi mumkin emas. Bozor raqobatdosh tovarlarning bir xilligi va bir-birining o'rnini bosishi, narx cheklovlarining yo'qligi bilan ajralib turadi. Bunday sharoitda korxona uchun talab narxdan to'liq elastik bo'ladi. Bunday sharoitda narx talab va taklif ta'siri ostida shakllanadi va kompaniya mavjud narx darajasiga e'tibor qaratadi.

  2. Monopolistik raqobat bozorida ko'plab ishlab chiqaruvchilar mavjud bo'lib, ularning mahsulotlari bir-birining o'rnini bosa olmaydi, sifati, dizayni, iste'molchilar afzalligi bilan ajralib turadi va shuning uchun keng narx oralig'iga ega.

  3. Oligopolistik bozor bir hil va bir-birining o'rnini bosadigan va bir-biridan farq qiladigan mahsulotlarni taklif qiladigan bir nechta yirik ishlab chiqaruvchilar uchun raqobat bilan ajralib turadi. Ushbu bozorga kirish juda qiyin. Bozorning har bir ishtirokchisi raqobatchilarning marketing faoliyatini diqqat bilan kuzatib boradi, o'z mahsulotlari narxlarining o'zgarishiga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo'ladi. Narxlarni belgilashning turli strategiyalari qo'llaniladi.

  4. Sof monopoliya bozorida davlat tashkiloti yoki xususiy ishlab chiqaruvchi bo'lishi mumkin bo'lgan faqat bitta sotuvchi ustunlik qiladi. Davlat monopoliyasi yordamida ma'lum bir tovarni iste'mol qilishni tartibga solish mumkin. Xususiy monopolist firmalar o'z mahsulotlariga narxlarni o'zlari belgilaydilar va ba'zan ularni mahalliy ma'muriyat bilan muvofiqlashtiradilar.

Mahsulotning o'ziga xos xususiyatlariga, korxonaning hajmi va moliyaviy kuchiga, uning maqsadlariga (bozorda qolish uchun sotish hajmini ta'minlash, foydani maksimal darajada oshirish, bozorlarda pozitsiyalarni ushlab turish) qarab, narxni hisoblash uchun turli xil narxlash usullaridan foydalanish mumkin. Eng umumiy yondashuv bilan narxlash usullarini uch guruhga bo'lish mumkin-xarajatlarga, talabga va raqobatchilarning harakatlariga yo'naltirilgan.



Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling