Insho turlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Insho turlari
Insho turlari
Insho muallif tomonidan ijod etiladi, yaratiladi. Insho yozishda muallifdan fikr-mulohazalarini mantiqan izchil va badiiy jihatdan maqsadga muvofiq tarzda, adabiy
til meziga xos ijod mahsuli bquvchi
faoliyatining eng murakkab koquvchining oladi. Uning tafakkuri, dunyoqarashi,
narsa, voqea-hodisalarga, onaviy
saviyasi, mustaqil turmushga tayyorgarlik darajasi aks etadi. Boshqacha aytganda
insho ozida aks ettiruvchi koquvchining
ijodiy fikrlash darajasi, dunyoqarashi, adabiy til mellash imkoniyatlarini belgilovchi asosiy mezondir.
Insho tez fursatda ozlashtiriladigan yozma ish turi emas.
Insho yozish kolish qiyin, albatta. Yaxshi, har
tomonlama maqsadga muvofiq insho koladi. Avvalo, koatlari, izohli luglish, atroflicha bilimga ega bora ikki xil bolimiy insholar va sinov
insholari.
Ta sinfda yoki uyda ogzlashtirish, onikmalari,
qaror qabul qilish tezligi, voqelikka, shaxslarga, narsa-hodisaga baho berish
malakasini shakllantirish maqsadi qolimiy insholar ham baholanadi, lekin
bunday insholar bilimni aniqlashga emas, bilim berishga yorganilgan mavzularga doir bilimlarni, insho yozish kong,
choraklar yoki otkaziladi. Sinov
insholari olingan bilim, kora ikki xil bolim dasturida qayd qilingan, dars jarayonida
Olumotlarga
Ol-atvori, faoliyati, taqdiri tahlil qilinadi, ijodkor
faoliyati, asarlariga doir umumiy maoyasi hamda undagi qahramonlar xarakterini, taqdirini yoritishda, tahlil qilishda
oanalar, davr mafkurasi,
yoshlar faoliyati bilan bognaviy-maquvchining maularini namoyon qilishga qaratilgan insholar erkin mavzudagi insholardir.
Adabiy va erkin mavzudagi insholar bir-biridan, avvalo, asoslaniladigan
manbasi bilan farq qiladi. Adabiy insholarning manbayi adabiy asarlar boquvchilarning kuzatishlari va taassurotlari
bora insholar shartli ravishda uch guruhga ajratiladi:
1. Tarik-tanlov insholari
Ta insholarning asosiy qismini tashkil etadi. Bunday insholar,
asosan, orgatishni maqsad qilgan insholardir.
Nazoratga qaratilgan insholar katta borganilgandan keyin yoki
chorak va otkazilishi mumkin. Ular, asosan, onikma va malakalarini nazorat qilish maqsadida orik-tanlov insholari rik-tanlov, maoliblarini aniqlash maqsadida, fan olimpiadalari bosqichlarida
oliqdir. Talimiy maqsadni korik-tanlov uchun yozilgan insholar ham
taladi.
Mavzu tanlash, asosiy gish, reja tuzish, shu asosda
Toz boqib chiqarilgan kabi
Maqituvchi tomonidan yoki muvofiqlashtirilgan
kengash, olishi kerak. Insho mavzusini tanlashda quyidagilarga eishlangan, oularini shakllantirishga
qaratilgan bolmogquvchilarning yoshiga, saviyasiga mos boggrgatish uchun berilgan matnni bir necha mustaqil qismga ajratish va ularga sarlavha
topish, bir matnga bir necha sarlavha topish topshiriladi.
Inshoda yoritilgan fikrlar mavzuga mos kelishi va uning
mazmunini toquvchi mavzu talabini
tori anglay olishi nazor.
Ta insholarning asosiy qismini tashkil etadi. Bunday insholar,
asosan, orgatishni maqsad qilgan insholardir.
Nazoratga qaratilgan insholar limlar oquv yili oxirida oquvchilarning
egallagan bilim, kotkaziladi.
Ko sinf yoki maktab doirasidagi kolum bir
nomdagi tanlov gtkaziladi.
Har uchala insho turlari bir-biri bilan chambarchas boglimiy insholar
ayni vaqtda nazorat uchun xizmat qiladi. Har qanday nazorat qilishga qaratilgan
insho tazlaydi. Kolimiy, ham tarbiyaviy maqsadga qaratilgan booyani belgilash, material yigplangan materialni saralash, fikrni muayyan izchillikda bayon qilish, yozilgan
matnni qayta ishlash va takomillashtirish kabi vazifalar barcha turdagi insholar uchun
xosdir.
Insho mavzusini shakllantirish va tanlash.
Mavzu arabcha solib, , qib chiqarilgannolarni anglatadi. Insho mavzusi oquv-uslubiy birlashma tomonidan tanlangan va muhokama qilib