Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
dengizliklar va shimolliklar; un climat méditerranéen o‘rta dengiz ob-havosi. médium
1 nm medium, o‘rta parda (ovoz); des médiums o‘rta parda ovozlilar. médium
2 nm telepat (uzoqdan turib fikr va tuyg‘ularini boshqa kishiga bildira oladigan odam). médius
nm inv o‘rta barmoq. médullaire adj orqa miya yoki suyak iligiga oid. méduse
nf meduza. méduser
vt hayratga solmoq, esankiratib qo‘ymoq, dong qotirib qo‘ymoq; il en est resté médusé u bundan dong qotib qoldi. meeting nm miting, yig‘ in; mot d’ordre répété dans les meetings mitinglarda qaytarilgan chaqiriq so‘zlar; meeting d’aviation aviomodellar ko‘rgazmasi. méfait nm 1. qo‘pol xato, nojo‘ya ish; il a commis de graves méfaits u og‘ir xatoga yo‘l qo‘ydi; 2. ziyon, zarar, ziyon-zahmat; les méfaits du tabac tamakining zarari. MÉFIANCE
MÊME
330 méfiance
nf ishonchsizlik, ishonmaslik, shubha, gumonsirash, gumon; éveiller la méfiance de qqn biror kishida ishonchsizlikni uyg‘otmoq. méfiant, ante adj ishonchsiz, shubhali, gumonli; un air méfiant shubhali ko‘rinish. méfier
(se)
vpr (de) ehtiyot bo‘lmoq, shubhalanmoq, gumonsiramoq, ishonmaslik; je me méfie de ces bonnes paroles men bu chiroyli so‘zlarga ishonmayman; méfiez-vous! il y a une marche ehtiyot bo‘ling! zina bor. mégahertz nm inv (MHz) megagers; station de radio émettant sur 103 mégahertz 103 megagersda eshittirish olib boruvchi radiostansiya. mégalithe nm xarsang toshlardan qurilgan obida. mégalomane adj, n shuhratparastlik jinnisi, izzattalab, serviqor, ulug‘lik aqidasiga duchor bo‘ lgan; c’est un mégalomane bu g‘irt shuhratparast. mégalomanie nf 1. shuhratparastlik, baland parvozlik; 2. o‘ ta nafsoniyatlilik, izzat-nafsi balandlilik. mégaphone nm megafon (ovozni kuchaytiradigan karnay). mégatonne nf megatonna (yadro quroli portlash kuchini o‘lchash uchun qabul qilingan shartli birlik, bir million tonna trinitrotoluolning portlash kuchiga teng).
mégarde adv bilmasdan, bexosdan, tasodifan, ittifoqo; j’ai pris votre livre par mégarde men kitobingizni bilmay olibman. mégawatt
nm megavat. mégère
nf zahar, badjahl, battol ayol. mégisserie nf 1. teri oshlash, iylash; 2. charm ishlab chiqarish va uning savdosi. mégot nm fam chekib tashlangan papiros va sigareta qoldig‘i. mégoter vt fam juda ham xasislik, ziqnalik qilmoq, qurumsoqlik qilmoq; il mégote sur les cadeaux u sovg‘a berishga qurumsoqlik qiladi. méhari
nm bir o‘rkachli arab poyga tuyasi. meilleur, eure I. adj yaxshiroq, juda yaxshi, sara, old; le meilleur, la meilleure eng yaxshi, eng ezgu; eng yaxshisi; meilleurs vœux! eng ezgu tilaklar tilayman! meilleure santé! ajoyib sog‘lik tilayman! II. adv il fait meilleur aujourd’hui qu’hier bugun ob-havo kechagidan yaxshiroq. méjuger vt 1. méjuger de biror kishi yoki narsaga baho berishda adashmoq, noto‘g‘ri, yomon baho bermoq; 2. past nazar tashlamoq, behurmat qilmoq, qadrlamaslik; on l’a méjugé uni behurmat qildilar. mélancolie nf 1. dilisiyohlik, tushkunlik, melanxoliya, dilgirlik, xafaqonlik; 2. g‘amginlik, ma’yuslik, hazinlik; la mélancolie d’un paysage manzaraning g‘amginligi. mélancolique adj 1. dilgir, g‘amgin, ma’yus, xafaqon; 2. g‘amgin, ma’yus, hazin; une chanson mélancolique g‘amgin, hazin ashula. mélange
nm 1. aralashtirish, aralashish, qorishtirish; opérer le mélange de divers éléments turli moddalarni aralashtirish; 2. sans mélange sof, asil, toza; substance à l’état isolé et sans mélange alohida holdagi va sof modda; bonheur sans mélange asil baxt; 3. aralashma, qorishma, chatishma, duragay; un mélange de farine et d’œufs un va tuxum qorishmasi; mélange ethnique etnik chatishuv; fig qorishma, qotishma, omixta; un curieux mélange de courage et de faiblesse ojizlik va jasurlikning qiziq bir omixtaligi. mélanger I. vt 1. aralashtirmoq, qorishtirmoq, qo‘shmoq; mélanger une chose à une autre, avec une autre bir narsani boshqa bir narsa bilan, narsaga aralashtirmoq; 2. fam chalkashtirib yubormoq; il a mélangé tous les dossiers, toutes les fiches u hamma hujjat, hamma kartochkalarni chalkashtirib yuboribdi; II. se mélanger vpr aralashmoq, qo‘shilmoq, qorishmoq. mélangeur, euse n qorg‘ich, qorishtirg‘ich, aralashtirgich, chil-cho‘p; robinet mélangeur aralashtirgich jo‘mrak. mélasse nf 1. quyuq shinni, qiyom; 2. fam quyuq tuman, loyqa; 3. fam qashshoqlik, faqirlik; être dans la mélasse qashshoqlikka tushmoq. melba
adj inv qulupnay yoki shaftolili muzqaymoq. mêlé-casse nm aroqqa qora qorag‘at qo‘shib tayyorlangan ichimlik; fam voix de mêlé-casse xirillagan ovoz. mêlé, ée adj 1. aralashgan, qorishgan; couleurs harmonieusement mêlées uyg‘un aralashgan rang; 2. mêlé de aralashtirilgan, qorishtirilgan, qo‘shilgan; noir mêlé de rouge qizil aralashtirilgan qora rang; plaisir mêlé de peine azob qo‘shilgan rohat. mêlée
nf qo‘l jangi, to‘s-to‘polon, ur-yiqit; se jeter dans la mêlée qo‘l jangiga tashlanmoq. mêler I. vt 1. yig‘moq, to‘plamoq; mêler plusieurs thèmes dans une œuvre turli mavzularni bir asarga to‘plamoq; 2. aralashtirmoq, aralash- quralash qilib yubormoq; mêler les cartes qartani chiylamoq, aralashtirmoq; 3. qo‘shib yubormoq, aralashtirmoq; 4. aralashtirmoq, qo‘shmoq; on l’a mêlé à une affaire dangereuse uni xavfli ishga aralashtirishdi; II. se mêler vpr 1. aralashmoq, qorishmoq, chatishmoq; peuples, races qui se mêlent aralashib ketayotgan xalq va irqlar; 2. qo‘shilmoq, aralashib ketmoq; ils se mêlèrent à la foule ular olomonga qo‘shildilar; 3. (de) o‘ziga taalluqli bo‘lmagan ishlarga aralashmoq; 4. qo‘shilmoq, aralashmoq, kirishmoq; lorsqu’il se mêle de travailler, il réussit mieux qu’un autre u ishga kirishsa, uning ishlari boshqalarnikidan yaxshiroq bo‘ladi. mélèze nm tilog‘och (ignabarglilarga mansub daraxt). méli-mélo nm fam aralash-quralash narsa; des mélis-mélos. mélisse nf limono‘ t; eau de mélisse limono‘tli sharbat, damlama. mélo nm fam melodrama (fojiali voqealarni kuchli taassurot tug‘diradigan hayajonli voqealar bi lan bog‘lovchi dramatik asar); des mélos larmoyants yig‘latadigan melodrama. mélodie nf mus ohang; bir parchaning ohangi va marom i; 2. ashula, romans. mélodieux, ieuse adj mus xushohang, ohangdor, yoqimli; une voix mélodieuse ohangdor ovoz. mélodique adj ohanga oid, ohangli, ohangdor; phrase mélodique ohangli gap. mélodrame nm 1. melodrama (fojiali voqealarni kuchli taassurot tug‘diradigan hayajonli voqealar bilan bog‘lovchi dramatik asar); film qui tourne au mélodrame melodramaga aylanib ketadigan film; 2. aynan melodramadagiday holat; nous sommes en plein mélodrame biz butunlay melodramadagiday holatga tushib qoldik. mélodramatique adj melodramaga oid; il roulait les yeux d’un air mélodramatique u ko‘zlarini xuddi melodramadagiday olaytirar edi. mélomane n musiqasevar; kuy ishqibozi, shinavandasi; adj peuple mélomane kuyga shinavanda xalq. melon
nm qovun; chapeau melon ou melon qalpoqning, shlapaning bir turi.
mélopée nf bir maromdagi hazin kuy yoki ashula. membrane nf 1. parda, qobiq; 2. membrane cellulaire po‘st, po‘stloq, po‘choq, to‘pon; 3. membrana. membraneux, euse adj pardali, qabig‘li. membre
nf 1. a’zo (tananing bir qismi); les membres supérieurs yuqorigi a’zolar (qo‘llar), inférieurs quyi a’zolar (oyoqlar); hayvonlarning har bir harakat a’zosi (oyoq, qanot); membre viril yoki membre jinsiy a’zo (erkaklarda); 2. a’zo; tous les membres de la famille oilaning hamma a’zolari; les membres de l’O.N.U. BM Tning a’zolari; 3. gram bo‘lak; un membre de phrase gap bo‘lagi; 4. math matematik proporsiya hadlari. membrure nf 1. qaddi-qomat, bo‘y-bast, jussa, bichim; membrure puissante, délicate baquvvat, nozik jussa; 2. mar kemaning shpangautlari. même
I. adj 1. ayni, xuddi, ham, bir; relire les mêmes livres ayni o‘sha kitoblarni qayta o‘qish; il est dans la même classe que moi u ham men o‘qiydigan sinfda; en même temps bir paytda, xuddi bir, o‘sha vaqtda; vous êtes tous du même avis sizlarning hammalaringiz xuddi shu fikrdasizlar; de même valeur xuddi shu qimmatda; 2. o‘zi, xuddi o‘zi, o‘zginasi; ce sont les paroles mêmes qu’il a prononcées bu uning xuddi o‘zi aytgan gaplari; il est la bonté, l’exactitude même u ezgulik, batartiblikning o‘zginasi; elle(s)- même(s) uning, ularning o‘zi, o‘zlari; eux-mêmes ularning o‘zlari; II. pron (le, la, les dan so‘ng) ce n’est pas le même bu xuddi o‘sha emas; loc cela revient au même bu o‘shaning o‘zginasi; III. adv 1. hatto, hattoki, hatto… ham; tout le monde s’est trompé, même le professeur hamma adashdi, hatto o‘qituvchi ham; 2. xuddi, aynan; je l’ai rencontré ici même men uni aynan shu yerda uchratdim; aujourd’hui même aynan bugun, shu bugunoq; à même to‘g‘ridan-to‘g‘ri, bevosita, naq, qoq; il dort à même le sol u MÉMÉ
MENSUELLEMENT
331 to‘g‘ridan-to‘g‘ri yerda, qoq yerda uxlaydi; 3. adv loc de même ham, shuningdek; vous y allez? moi de même o‘sha yerga ketayapsizmi? men ham; tout de même har holda, shunday bo‘lsa ham; quand même hech narsaga qaramasdan; il est malade, mais travaille quand même u kasal, lekin shunga qaramay ishlayapti; il aurait pu le dire quand même! yoki tout de même! u har holda buni aytsa bo‘laverar edi! 4. loc prép de même que xuddi …-day; de même qu’il n’a pas voulu y aller hier, (de même) il n’ira pas demain u xuddi kecha u yerga borishni xohlamaganiday, u ertaga ham bormaydi; même si agar …-sa ham; même si je lui dis, cela ne changera rien agar men unga aytsam ham, bu hech narsani o‘zgartirmaydi; à même de loc prép holatda, qodir; il est à même de répondre u javob berishga qodir. mémé
I. nf fam 1. enf buvi, bibi; ta mémé va venir hozir buving keladi; 2. kampir; tu parles d’une mémé! sen kampir haqida gapiryapsan! II. adj elle fait mémé, coiffée comme ça u sochini bunday qilib tarab olsa, kampir bo‘ladi qoladi. mémento nf yozuv daftari; xotira, qo‘yin, yon daftari. mémère nf fam 1. enf buvi, bibi, acha, katta ona, ena; 2. semiz ayol, onaxon. mémoire
1 nf 1. xotira, yod, es, hush, zehn; événement encore présent à la mémoire hali xotiradan ketmagan, xuddi kechagidek; réciter, jouer de mémoire yoddan aytmoq, chalmoq; garder la mémoire d’un événement biron hodisani yodda tutmoq; 2. inform xotira; mise en mémoire xotiraga joylash, olish; 3. xotira, nom; réhabiliter la mémoire d’un savant biron olimning xotirasini, nomini tiklamoq; à la mémoire de xotirasi uchun, xotirasiga bag‘ ishlab. mémoire 2
de maîtrise diplom ishi; 3. pl esdaliklar, xotiranomalar, yodnomalar; écrire ses mémoires esdaliklar yozmoq. mémorable adj xotirada saqlanadigan, unutilmaydigan, unutilmas; jour mémorable unutilmas kun. mémorandum nm 1. memorandum, bayonnoma, bayonot; 2. qayd, xotira, yozma xotira. mémorial, aux nm haykal, yodgorlik; mémorial élevé en honneur des victimes de la guerre urush qurbonlari sharafiga o‘rnatilgan yodgorlik. mémorialiste n esdaliklar yozuvchi, xotiranavis, adib. mémorisation nf xotirada, esda tutish, eslab turish; procédés de mémorisation xotirada tutish usullari. mémoriser vt xotirada, esda saqlamoq. menaçant, ante adj 1. xavfli, xatarli, qo‘rqinchli, tahlikali, dahshatli; air menaçant xatarli ob-havo, tahdidli bashara; 2. tahdid qiladigan, tahdidli (narsa); geste menaçant tahdidli ishora. menace nf 1. do‘q, tahdid, po‘pisa; 2. xavf-xatar, tahlika, qo‘rqinch; menace de guerre urush xavfi. ménage
nm 1. xo‘jalik, ro‘zg‘or, mol-mulk; tenir son ménage ro‘zg‘or tutmoq; 2. ro‘zg‘or; se mettre en ménage ro‘zg‘or qilmoq; faire bon, mauvais ménage avec qqn biron kishi bilan yaxshi, yomon ro‘zg‘or, turmush qurmoq; 3. oila, xo‘jalik; un jeune, un vieux ménage yosh, qari oila. ménagement nm 1. ehtiyotkorlik, iltifot, mulozamat; traiter qqn sans ménagement biron kishiga nisbatan ehtiyotsizlik bilan muomala qilmoq, mulozamatsizlik qilmoq; 2. avaylash. ménager
I. vt 1. ehtiyotkorlik bilan uyushtirmoq, tashkil qilmoq; 2. ehtiyot qilmoq, avaylamoq; ménager du temps pour faire qqch biron ish qilish uchun vaqtini avaylamoq; 3. joylashtirmoq, o‘rnatmoq; ménager un escalier dans l’épaisseur du mur zinapoyani devor ichiga joylamoq; 4. avaylamoq, ehtiyot qilmoq, tejamoq; ménager ses vêtements ust-boshini avaylamoq; ménager ses forces kuchini tejamoq; 5. ehtiyot bo‘ lib, og‘ziga qarab gapirmoq; ménagez vos expressions! iboralaringizga ehtiyot bo‘ling! fam og‘zingizga qarab gapiring! 6. ehtiyot qilmoq, avaylamoq; loc prov qui veut voyager loin ménage sa monture uzoqqa boraman degan, ulovini ehtiyot qiladi; 7. ayamoq (birovni); il était plus fort, mais il ménageait visiblement son adversaire u kuchliroq edi, lekin u yaqqol o‘z raqibini ayar edi; III. se ménager vpr o‘zini ehtiyot qilmoq, o‘zini avaylamoq; vous devriez vous ménager o‘zingizni ehtiyot qilsangiz bo‘lar edi; elle ne s’est pas ménagée, ces derniers temps u shu oxirgi vaqtda o‘zini avaylamadi. ménager, ère adj 1. xo‘jalikka, ro‘zg‘orga oid; travaux ménagers uy ishlari; appareils ménagers uy-ro‘zg‘or asboblari; 2. oiladan, ro‘zg‘ordan kelib chiqadigan; eaux, ordures ménagères mag‘zava, axlat, chiqindi. ménagère nf 1. uy bekasi, xizmatkor ayol; loc le panier de la ménagère bir kunlik ro‘zg‘or xarajatlari; 2. oshxona anjom lari (qoshiq, sanchqi); une ménagère en inox zanglamaydigan po‘latdan qilingan oshxona asboblari. ménagerie nf qo‘riqxona, noyob hayvonlar saqlanadigan joy; la ménagerie d’un cirque sirk hayvonotxonasi. mendiant, ante n tilanchi, tilamchi, gadoy, devona; faire la charité à un mendiant gadoyga sadaqa bermoq. mendicité nf gadoylik, tilanchilik; être réduit à la mendicité gadoylikka duchor, griftor bo‘lmoq. mendier
I. vi tilanmoq, tilanchilik, gadoychilik qilmoq; II. vt sadaqa so‘ramoq, tilamoq. mendigot, ote n fam péj gadoy, tilanchi. mendigoter vt, vi fam péj tilanchilik, tilanchilik, gadoychilk qilmoq. menées nf pl hiyla, hiyla-nayrang, firibgarlik; menées subversives buzg‘unchilikka, qo‘poruvchilikka chorlovchi hiyla-nayrang. mener
vt 1. olib bormoq, olib chiqmoq; mener un enfant à l’école bolani maktabga olib bormoq; 2. oldinda bo‘lmoq; cette équipe mène deux (à) zéro bu komanda ikki-yu nol hisobida oldinda borayapti; 3. boshqarmoq; se laisser mener boshqartirmoq, boshqartirib qo‘ymoq (o‘zini); l’intérêt mène le monde manfaat dunyoni boshqaradi; 4. boshqarmoq, boshchilk qilmoq; mener rondement une affaire ishni ustalik bilan boshqarmoq; mener à olib bormoq; mener qqch à bien biror narsani muvaffaqiyat bilan tugatm oq; mener une chose à bonne fin, à terme ishni yaxshi tugatm oq, nihoyasiga yetkazmoq; 5. olib bormoq; voilà l’autobus qui vous mènera chez moi mana sizni mening uyimga olib borib qo‘yadigan avtobus; 6. bormoq, olib bormoq; où mène cette route? bu yo‘l qayerga olib boradi? 7. géom o‘tkazmoq, chizmoq; mener une parallèle à une droite to‘g‘ri chiziqqa parallel o‘tkazmoq. ménestrel nm sayyor ashulachi, masxaraboz (O‘rta asrlarda). ménétrier nm to‘ylarda xizmat qiluvchi qishloq skripkachisi. meneur, euse n 1. meneur de jeu tomoshani olib boruvchi, boshqarib boruvchi; 2. boshchi, boshliq, sarkor; on a arrêté les meneurs boshliqlarini qo‘lga olishdi; 3. yo‘ lboshchi, yetakchi, ishboshi; un meneur d’hommes odamlarning yetakchisi. menhir nm tikka joylashgan qadimiy toshlar. méninge nf 1. anat miya pardasi (qabig‘i); 2. fam pl miya, aql, kalla; il ne s’est pas fatigué les méninges u miyasini charchatmadi. méningé, ée adj miya pardasiga (qabig‘iga) oid. méningite nf méd meningit, orqa miya pardasining shamollashi. ménisque
nf méd shilliq parda; les ménisques du genou tizzaning shilliq pardalari. ménopause nf méd klimaks. menotte nf pl 1. kishan; passer les menottes à un suspect shubhali odamning qo‘liga kishan solmoq; 2. bolaning qo‘li; une menotte potelée do‘mboqqina qo‘lcha. mensonge nm 1. yolg‘on, yolg‘on gap, yolg‘on-yashiq, uydirma, to‘qima, bo‘hton; 2. yolg‘onchilik, yolg‘on-yashiq ishlatish, uydirmachilik, to‘qimachilik; elle vit dans le mensonge u yolg‘onchilikning ichida yashayapti; 3. yolg‘onchi, aldamchi. mensonger, ère adj yolg‘on, aldamchi, aldaydigan, uydirma, to‘qima. menstruation nf menstruatsiya, oy ko‘rish, hayz. menstruel adj menstruatsiyaga, oy ko‘rishga, hayzga oid. mensualité nf oylik, oylik to‘lov. mensuel, elle I. adj oylik, oyda bir bo‘ladigan, har oygi; oyda bir to‘lanadigan; revue mensuelle oylik, oyda bir chiqadigan jurnal; salaire mensuel oylik ish haqi; II. n oylikchi, oylik maosh oluvchi. mensuellement adv har oy, har oyda, oyiga.
MENSURATION
MERISIER
332 mensuration nf o‘lchash, antropometriya (odam tanasi va a’zolarini o‘lchashga asoslangan tekshirish usuli); prendre ses mensurations tana a‘zolarini o‘lchamoq. mental, ale, aux adj 1. xayolda, fikrda, miyada tug‘ilgan, xayolga, miyaga, ko‘ngilga keltirilgan, tasavvur qilingan, xayoliy, fikriy, ko‘ngildagi; calcul mental miyadagi hisob-kitob; 2. ruhiy, es, aql, aqliy; maladie mentale ruhiy kasallik. mentalement adv 1. xayolan, fikran, m iyada; 2. ruhan, es-hushda, aqlan; il est mentalement atteint u aqlan yetuk. mentalité nf 1. aql-idrok, aqlning yo‘nalishi, aql tuzilishi, xususiyati, fikr yuritish; 2. aql, aql-zakovat, zehn, es-hush; sa mentalité me déplaît uning aql-zakovati menga yoqmayapti. menteur, euse I. n yolg‘onchi, aldamchi, kazzob; II. adj yolg‘onchi, aldamchi, kazzob; je ne la croyais pas si menteuse men uni bunchalar yolg‘onchi deb o‘ylamagan edim. menthe
nf 1. yalpiz; 2. yalpizdan tayyorlangan dori; bonbons à la menthe yalpizli konfetlar. menthol nm mentol (yalpiz moyidan olinadigan yaltiroq kristall modda). mentholé, ée adj mentolli, yalpiz ta’mli; cigarettes mentholées mentolli sigaretalar. mention
nf 1. dalil, izoh keltirish; il n’en est pas fait mention dans cet ouvrage u bu ishda manbalardan dalil keltirmagan; 2. belgi, ishora; rayer les mentions inutiles keraksiz belgilarni chiqarib tashlamoq; 3. taqriz, baho; mention bien, très bien, très honorable (doktorlik ishiga nisbatan) yaxshi, juda yaxshi, a’lo baho. mentionner vt ta‘kidlamoq, eslatm oq, aytib o‘ tmoq, tilga olmoq, gapirib, to‘xtalib o‘ tmoq; ne faire que mentionner une chose bir narsani faqat tilga olibgina o‘ tmoq. mentir
vi 1. aldamoq, yolg‘on gapirmoq; 2. soxta bo‘lmoq, son sourire ment uning kulishi soxta; vous faites mentir le proverbe siz maqol mazmunini soxtalashtiryapsiz. menton
nm iyak, engak. mentonnière nf jag‘ osti qayishi, bog‘ ich; la mentonnière d’un casque sovut bog‘ichi. mentor nm litt rahnamo, ustoz, murabbiy, nasihatgo‘y. menu 1 , ue I. adj litt mayda, kichkina (hajm); 2. mayda, kichik, arzimas, ahamiyatsiz, mayda-chuyda; menus détails mayda-chuyda tafsilotlar; menue monnaie mayda pul, tanga-chaqa; II. nm par le menu tafsilotigacha, mayda-chuydasigacha, ikir-chikirigacha; il nous a raconté cela par le menu u bizga buni ikir-chikirigacha aytib berdi; III. adv maydalab, mayda-mayda qilib; viande, oignons hachés menu maydalab chopilgan go‘sht, piyoz. menu 2
inform operatsiyalar ro‘yxati. menuet
Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling