Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
marque iz qoldiradigan zarba. marqueté, ée adj 1. xol-xol dog‘ li, ola-chipor, guldor; 2. xol-xol dog‘ bilan, ola-chipor, guldor qilib bezatilgan; plafond marqueté xol-xol dog‘lar bilan bezatilgan shift. marqueterie nf 1. qadama naqsh; coffret en marqueterie qadama naqshli bezak; 2. yog‘och naqshinkorligi. marqueteur nm yog‘och o‘yuvchi duradgor usta. marquis, ise n markiz, markiza. marquise nf vokzal timi. marraine nf 1. cho‘qintirgan ona; 2. urush qatnashchisini otaliqqa olgan ayol.
MARRANT
MASSACRANT
325 marrant, ante adj fam 1. qiziq, kulgili, ichak uzadigan; histoire marrante kulgili, qiziq voqea; 2. ajib, g‘alati, alomat; 3. gap so‘zi g‘alati odam. marre adv loc fam en avoir marre yetarli bo‘lmoq, jonga tegmoq; fam c’est marre yetarli, bo‘ldi. marrer
(se)
vpr fam kulmoq, kulgisi kelmoq, qistamoq; on s’est bien marré rosa kuldik; faire marrer qqn birovning kulgisini keltirmoq, qistatm oq; tu me fais marrer sen mening kulgimni keltiryapsan. marri, ie adj vx ou litt xafa, ranjigan, dili siyoh bo‘lgan, dilabgor, dilshikast; être marri de qqch biror narsadan dili siyoh bo‘lmoq, ranjimoq, xafa bo‘lmoq. marron
1 I. nm 1. kashtan; marchand de marrons kashtanni ko‘chada qovurib sotuvchi odam; marrons glacés shakarga bosilgan kashtan yong‘og‘i; marron d’Inde soxta kashtan; 2. jeton, tabel; 3. fam shapaloq, urish; II. adj inv och jigar rang, qizg‘ ish, qo‘ng‘ ir; des yeux marron jigar rang ko‘zlar. marron 2
adj 1. vieilli qochqin, qochoq (qul); 2. taqiqlangan, g‘ayriqonuniy ishlar bilan shug‘ullanuvchi, yashirin ish ko‘ruvchi; médecins, avocats marrons yashirincha ish ko‘radigan vrach, advokat. marron
3 adj inv aldangan, aldab ketilgan, ahmoq qilingan, laqillatilgan; on est encore marron! yana aldanib qoldik. marronnier nm xonaki kashtan daraxti; bot marronnier d’Inde soxta kashtan daraxti. mars nm mart oyi, mart. marseillais, aise I. adj marselcha; accent marseillais marselcha talaffuz; II. n 1. marsellik; 2. nf la Marseillaise M arselyeza (Fransiyaning milliy madhiyasi). marsouin nm dengiz cho‘chqasi. marsupial, ale, iaux zool I. adj sumkali, xaltali; II. nm pl les marsupiaux sumkalilar, xaltalilar. marte
nf suvsar mo‘ynasi. marteau
I. nm 1. bolg‘a, to‘qmoq; marteau-pilon tepadan zarba berchi to‘qmoq; marteau pneumatique pnevmatik bolg‘a; marteau-perforateur du mineur ko‘mirchining otboyka bolg‘asi; requin marteau bolg‘abaliq; 2. maxsus bolg‘achalar; marteau de commissaire-priseur, marteau d’ivoire kimoshdi savdosida ishlatiladigan bolg‘acha; méd marteau à percussion, à réflexes nerv reflekslarini tekshirishda ishlatiladigan bolg‘acha; 3. mus bolg‘acha (fortepiano); 4. osma soat bolg‘achasi; 5. eshikni taqillatish uchun ishlatiladigan bolg‘acha; 6. quloqning o‘rta pardasi bolg‘achasi; 7. sport to‘qmoq; II. adj fam vieilli être marteau aqldan ozgan, jinni, telba bo‘lmoq. martel
nm loc se mettre martel en tête tashvishlanmoq, xavotirlanmoq vahimaga tushmoq, qo‘rqmoq, bezovtalanmoq. martelage nm bolg‘alash; martelage des lames de couteau pichoq tig‘ini bolg‘alash. martelé, ée adj 1. bolg‘alangan; cuivre martelé bolg‘alangan mis; 2. jarangdor, dona-dona; paroles martelées dona-dona gap; notes martelées jarangdor. martèlement nm 1. gursillatib bolg‘a urish; 2. gursillash; le martèlement des pas des soldats askar qadamlarining gursillashi. marteler vt 1. bolg‘alamoq; 2. gursillatib urmoq; il “lui martelait la figure à coups de poing” u uning yuziga gursillatib musht tushirar edi; 3. dona- dona talaffuz qilmoq, chertib-chertib gapirmoq; marteler ses mots so‘zlarini chertib-chertib gapirmoq. martial, ale, aux adj l’arts martiaux yapon jang san’ati; 2. jangovorlikni eslatuvchi; voix martiale jangovor ovoz; 3. loi martiale harbiy holat qonuni; cour martiale harbiy tribunal. martien, ienne adj marsga oid; n marslik. martin-chasseur nm Yangi Gvineya ko‘ktarg‘og‘i (qush); pl des martins- chasseurs. martinet nm 1. qaldirg‘ochsimon quch; 2. taram-taram qamchi. martingale nf 1. kiyim belbandi (ust orqasiga tikib qo‘yiladigan kalta tasma); 2. dov, ganak, tikilgan pulning sekin-asta oshib borishi (o‘yinda). martini
nm martini vinosi. martin-pêcheur nm churrak. martre
nf 1. suvsar; martre du Canada Kanada suvsari; shu turkumga kiruvchilar. martre blanche oqsichqon, oqsuvsar; martre zibeline sobol, Kamchatka suvsari; 2. suvsar mo‘ynasi; manteau, col de martre suvsar palto, yoqa. martyr, yre n, adj 1. gunohkor, azob, aziyat tortgan, azob-uqubat tortuvchi, aziyat chekuvchi, jafokash; 2. shahid, jonini qurbon qiluvchi, jonini fido qiluvchi; martyr de la liberté ozodlik shahidlari; les martyrs de la résistance Qarshilik ko‘rsatish harakatining qurbonlari; 3. alamdiyda, jafokash; enfant martyr
jabrdiyda bola
(ota-onasi tomonidan azoblanadigan); peuple martyr jafokash xalq. martyre
nm 1. azob-uqubat tortish; le martyre de saint Sébastien avliyo Sebastiyanning azob-uqubat tortishi; 2. fido; 3. azob-uqubat, jabr-jafo, azob; sa maladie fut un long martyr uning kasalligi uzoqqa cho‘zilgan azob- uqubat bo‘ldi; loc souffrir le martyre ortiqcha azoblanmoq; pour une personne aussi active, l’inaction est un martyre doim harakatdagi odam uchun tek o‘ tirish azobdur. martyriser vt 1. azobga solmoq, azobga duchor qilmoq; 2. azoblamoq, azob bermoq, qiynamoq; martyriser un enfant, un animal bolani, hayvonni azoblamoq, qiynamoq; ses rhumatismes le martyrisent bodi unga azob berayapti. marxisme
nm maksizm. marxisme-léninisme nm marksizm-leninizm. marxiste
adj marksist. mas
nm ferma yoki qishloq uyi (Fransiyaning janubida). mascara
nm kiprikka ishlatilatigan yog‘upa, bo‘yoq. mascarade nf 1. maskarad; 2. vieilli fantastik yoki hazil-mutoyibali tomosha; 3. kulgili, g‘alati ust-bosh; qu’est-ce que c’esr que cette mascarade? bu qanaqa masxarabozlik? 4. fig aldamchilik, ikkiyuzlamachilik, munofiqlik; ce procès n’est qu’une mascarade, les accusés sont condamnés d’avance bu sud aldamchilikdan boshqa narsa emas, sudlanuvchilarga oldindanoq hukm chiqarib qo‘yilgan. mascaret nm dengiz ko‘ tarilish va qaytishi vaqtidagi uchrashuvdan hosil bo‘lgan uzun to‘lqin. mascotte
nf baxt keltiradigan hayvon, odam yoki narsa, fetish. masculin, ine adj 1. erkaklarga oid, erkaklarga mansub, erkaklashgan; 2. erkakcha, erkaklarga xos; voix masculine erkakcha ovoz; 3. muzakkar; mot, substantif, adjectif masculin muzakkardagi so‘z, ot, sifat. masochisme nm 1. méd mazoxizm; 2. jafokashlik. masochiste I. n mazoxist; II. adj mazoxistik, mazoxistlarcha; plaisir masochiste mazoxitstik rohat. masque nm 1. niqob; masque du théâtre antique yog‘ochdan yoki qayishdan qilingan niqob; 2. yuzni bekitish uchun xizmat qiladigan niqob; 3. vx niqobli odam; niqob bilan yashiringan odam; 4. fig munofiqlik, soxtakorlik, riyokorlik, yasamalik; sa douceur n’est qu’un masque uning yumshoqligi niqobdan boshqa narsa emas; loc lever, jeter, poser le masque (yuzidan) niqobini olmoq, haqiqiy basharasini ko‘rsatmoq; 5. ko‘rinish, holat, ifoda, aks, alomat; avoir un masque de tristesse yuzida g‘amginlik aks etmoq; 6. yuz qolipi (marhumning yuzidan olingan gips tasvir); 7. yuzni himoya qiluvchi maska; masque d’escrime qilichbozlik maskasi; masque d’apiculteur asalarichining to‘rli qalpog‘i; masque d’ouvrier soudeur payvandchining niqobi; 8. masque de plongée sous-marine suv ostida suzish maskasi; masque à gaz protivogaz; méd anesteziyada ishlatiladigan maska; 9. maska (yuzga surtilgan narsa qatlami); 10. mil pana, pana joy, to‘siq, g‘ov, niqob. masqué, ée adj 1. niqob kiygan, yuziga niqob tortgan, niqobli; visage masqué niqob tortilgan yuz; bandit masqué niqob kiygan bandit, bosqinchi; bal masqué maskarad; 2. niqoblangan, yashirin; mil batterie masquée yashirin to‘plar. masquer
vt 1. niqoblamoq, yashirmoq; 2. maskarad ust-boshini kiydirmoq; 3. ko‘zdan yashirmoq, to‘smoq; cette maison masque le paysage bu uy tabiatni to‘syapti; mil maskirovka qilmoq, yashirmoq; masquer un mouvement de troupes harbiy qismlarning harakatini yashirmoq. massacrant, ante adj humeur massacrante o‘ ta yomon kayfiyat.
MASSACRE
MATÉRIALISER
326 massacre
nm 1. vx qirg‘in, xunrezlik, yalpi qirg‘in, qatli om, genotsid, halakost (yahudiylarni yalpi qirg‘in qilish); qirpichoq; massacre d’un peuple biron xalqni qirg‘in qilmoq; 2. kaltaklash, do‘pposlash; ce match de boxe a tourné au massacre bu boks o‘yini do‘pposlashga aylanib ketdi; 3. fig xonavayron qilish; le massacre d’une forêt, d’un paysage o‘rmonni, tabiatni xonavayron qilish; 4. buzish, yomon bajarish, yomon ijro etish, rasvo qilish, rasvogarchilik; arrêtez le massacre! buzg‘unchilikni to‘xtating! massacrer vt 1. qirmoq, qirib tashlamoq; 2. o‘ldirmoq, nobud qilmoq; 3. do‘pposlamoq, urib ezib yubormoq, holdan toydirmoq (kuchsizroq raqibni); 4. se massacrer bir-birini qirmoq, qirg‘in barot qilmoq; 5. fam buzmoq, ishdan chiqarmoq, xonavayron qilmoq, rasvo qilmoq; 6. buzmoq, yomon bajarmoq, yomon ijro etmoq; massacrer un texte en le disant, en le traduisant matnni buzib aytib bermoq, tarjima qilmoq; 6. qattiq tanqid qilmoq, tilka-pora qilmoq, yo‘qqa chiqarmoq, yerga urmoq; les critiques ont massacré son roman tanqidchilar uning romanini tilka-pora qilishdi. massacreur, euse n 1. qotil, qirg‘inchi, xunrez; les massacreurs de la Saint-Barthélemy Sent-Bartelemi xunrezlari; 2. fig shudi yo‘q, no‘noq, noshud, epsiz, uquvi yo‘q odam. massage nm massaj, silash, uqalash. massaliote adj marsellik, marselning greklarga qaram bo‘lgan davriga oid. masse
1 nf 1. xamirsimon modda, bo‘ tqa, massa, hajm; masse d’eau que roule un fleuve daryo suvining hajmi; masse d’air havo oqimi; 2. to‘plam, uyum, to‘p, g‘aram, tepa; masse de pierres, de cailloux tosh, shag‘al uyumi; 3. majmu, yig‘indi, borliq; pl asosiy qism, asosiy to‘plam; colonnade qui allège la masse d’un édifice imoratning haybatini yengillashtirib turgan qator ustunlar; répartition des masses dans un tableau rasmda asosiy qismlarni joylash; mus masse instrumentale, orchestrale, vocale cholg‘u asboblari, orkestr, vokal majmui; 4. mil pul fondi, mablag‘, summa; dr masse active, passive aktiv, passiv mablag‘; 5. la masse, la grande masse de ko‘pchilik, asosiy qism 6. fam juda ko‘p, ancha, bir talay; une masse de marchandises bir talay tovar; fam loc pas des masses unchalik ko‘p emas; ça t’a plu? pas des masses bu senga yoqdimi? unchalik emas; 7. to‘da, guruh, to‘p; faire masse to‘da tuzmoq; 8. omma, keng xalq ommasi; les masses laborieuses mehnatkash omma; les masses populaires keng xalq ommasi; 9. ko‘pchilik; l’opposition a fait masse contre le projet loyihaga qarshi oppozitsiya ko‘pchilikni tashkil qildi; loc de masse ommaviy, xalqqa oid; culture de masse xalq madaniyati; 10. phys massa; le poids est proportionnel à la masse og‘irlik massaga proporsionaldir; nombre de masse massa soni; masse critique kritik massa; masse électrique, magnétique elektr, magnit maydoni; yerga ulangan sim; mettre à la masse simni yerga ulamoq; loc adv en masse hammasi birgalikda, aksariyati, to‘laligicha, yoppasiga; ko‘p, ancha, ancha-muncha, allaqancha, bir talay; j’ai encore des courses et des emplettes en masse! hali allaqancha qiladigan bozor-o‘charim va sotib oladigan narsalarim bor. masse
2 nf katta bolg‘a, to‘qmoq; masse d’arme yoki masse gurzi, cho‘qmor; loc fam coup de masse gurziday musht. massepain nm marsipan (pirogning kichik bir turi). masser
1 I. vt yig‘moq, to‘plamoq; masser des hommes sur une place odamlarni maydonga yig‘moq; II. se masser vpr yig‘ilmoq, to‘planmoq; la foule s’était massée devant l’ambassade pour protester olomon norozilik bildirish uchun elchixonaning oldiga to‘planishgan edi. masser
2 vt massaj qilmoq, uqalamoq, silamoq; masser qqn birovni massaj qilmoq. masseur, euse n 1. massajchi; 2. nm massaj qiladigan asbob; masseur électrique elektr massaj. massicot nm qog‘oz kesadigan mashina. massicoter vt typogr qog‘ozni mashinada kesmoq; livre mal massicoté yomon kesilgan kitob, chetlari notekis. massif, ive adj 1. salmoqli, salmoqdor, zalvorli, bahaybat, pishiq, puxta; 2. qalin, katta, og‘ir, vazmin; tour massive qalin, zalvorli minora; 3. fig ko‘p, ommaviy, qalin; dose massive katta miqdor; bombardement massif qalin, kuchli bombardimon; départs massifs au début des grandes vacances yozgi ta’ tillarning boshidagi ommaviy jo‘nab ketishlar; ling termes massifs son-sanoqsiz so‘zlar; 3. géog massiv, keng tog‘li joy; le Massif Central markaziy massiv; anat massif facial osseux yuz skeleti. massification nf ommaviylashtirish, ijtimoiylashtirish, umumiylashtirish; massification et dépersonnalisation des individus ijtimoiylashtirish va shaxsni shaxssizlantirish. massivement adj 1. salobatli, pishiq; édifice massivement construit salobatli, pishiq qurilgan imorat; 2. ommaviy, ko‘pchilik, keng; ils ont répondu massivement à cet appel ular bu chaqiriqqa ommaviy ravishda javob berishdi. massue nf so‘yil, cho‘qmor, shashpar, gurzi; la massue d’Hercule Gerkulesning gurzisi; loc coup de massue to‘qmoq tushganday (boshiga). mastic
I. nm 1. xushbo‘y smola; 2. typogr harf terishda qilingan qo‘pol xato; II. adj inv kulrang-sarg‘ish; des imperméables mastic kulrang-sarg‘ish plash. masticateur, euse adj chaynovchi; muscles masticateurs chaynovchi mushaklar. mastication nm chaynash. mastiff nm mastif (it zoti). mastiquer 1 vt chaynamoq, yaxshilab chaynamoq; mastique bien en mangeant! ovqat yeganda yaxshilab chaynagin. mastiquer 2 vt tirqish, teshiklarni biror narsa surib yamamoq. mastoc nm fam beso‘naqay, qo‘pol, yo‘g‘on. mastodonte nm 1. zool mastodont, mamont; 2. beso‘naqay katta odam; 3. ulkan mashina. mastoïdite nf méd chakka suyagining quloq orqa va ostki qismining shamollashi. masturbation nf masturbatsiya, onanizm, kapaki. masturber vt shahvatni masturbatsiya bilan qondirmoq, kapaki qilmoq. m’as-tu-vu n, adj inv maqtanchoq, manman, katta og‘iz, balandparvoz; ce qu’elle est m’as-tu-vu! u qanchalar maqtanchoq! masure
nf faqirona uy, kulba, barak, kapa. mat
1 adj inv, nm mot (shahmat); le roi est mat shoh mot bo‘ldi; être mat mot bo‘lmoq. mat
2 , mate
adj 1. jilosiz, yaltiramaydigan, nursiz, xira; peinture mate yaltiramaydigan rasm; 2. xira; verre mat xira oyna; peau mate qoram tir teri; 4. bo‘g‘iq (ovoz); bruit, son mat bo‘g‘iq shovqin, tovush. mât
nm 1. machta; grand mât grot-machta (yelkanli kemada: o‘rtadagi eng baland machta); 2. silliq simyog‘och, xoda; sport gimnastikachilar osilib chiqishni mashq qiladigan uzun tayoq. matador
nm matador (buqaga halokatli zarba beruvchi toreador). matamore
nm vx maqtanchoq, chiranchoq, manman, kerilmajon, kalondimog‘, lofchi. match nm sport match, musobaqa, uchrashuv. matelas nm 1. to‘shak, matras; 2. fam un matelas de billets de banque bir bog‘lam pul. matelasser vt paxta tiqmoq, paxtalamoq, to‘ldirmoq, to‘latmoq, zichlab tiqmoq, qoplamoq, sirmoq; 2. qavimoq. matelot nm dengizchi, matros. matelote nf 1. matlot (kesilgan baliq, piyoz va qizil vinodan iborat taom, ovqat). mater
1 vt tiyib qo‘ymoq, bosmoq, bo‘ysundirmoq, itoat qildirmoq, jilovlab qo‘ymoq, tanobini tortib qo‘ymoq; mater une révolte qo‘zg‘olonni bostirmoq; mater ses passions o‘z his-tuyg‘usini jilovlamoq. mater 2
qaramoq. matérialisation
nf
1. amalga
oshirish, ro‘yobga chiqarish, mujassamlashtirish; matérialisation d’une idée, d’un projet g‘oyani, rejani amalga oshirmoq; 2. aylanishi, bir holatdan boshqa holatga o‘ tishi; matérialisation de l’énergie, d’un rayonnement energiyaning, nurning boshqa turga aylanishi. matérialiser I. vt 1. litt amalga oshirmoq, mujassamlashtirmoq, moddiy tus bermoq, seziladigan qilmoq, hayotga tadbiq qilmoq; 2. amalga oshirmoq, namoyon qilmoq, ro‘yobga chiqarmoq; matérialiser un projet rejani amalga
MATÉRIALISME
MATURATION
327 oshirmoq; II. se matérialiser vpr amalga oshmoq, moddiylashmoq, sezilarli bo‘lmoq, ro‘yobga chiqmoq, namoyon bo‘lmoq. matérialisme nm phil materializm. matérialiste I. n phi los materialist; II. adj materialistik. matérialité nf 1. moddiylik, moddiyat; 2. dr ashyoviylik, bor narsa; 3. mohiyat, tub ma’no, mazmun, negiz. matériau nm 1. techn ashyo, modda, jism, material; matériau destiné à l’électronique elektronikaga mo‘ljallangan ashyolar; matériau composite har xil tarkibli modda; 2. fig ma’lumot, material. matériaux nm pl ashyolar, materiallar; matériaux de construction qurilish ashyolari, materiallari; matériaux bruts, travaillés ishlov berilmagan, ishlov berilgan material; 2. fig tarkibiy qism, material, manba, ma’lumot rassembler, recueillir des matériaux ma‘lumot to‘plamoq, yig‘moq. matériel, elle I. adj 1. phil cause matérielle, formelle moddiy, formal sabablar; 2. moddiy, ob’ektiv ravishda mavjud bo‘lgan, real; substance matérielle moddiy jism; être matériel mavjudot; le monde, l’univers matériel borliq, dunyo; point matériel moddiy zarra; temps matériel mavjud vaqt; 3. vx jismoniy, shahvoniy; plaisirs matériels jismoniy rohat; 4. amaliy, ko‘zga yaqqol tashlanib turadigan, aniq; organisation matérielle d’un spectacle spektaklning amaliy tashkil qilinishi; avoir la preuve matérielle biror narsada aniq dalillarga ega bo‘lmoq; dr fait matériel ashyoviy, moddiy dalil; 5. moddiy (mol va puldan iborat); avantages, biens matériels moddiy boylik; 6. fig fam mol-dunyoga o‘ch; II. nm 1. tarkibiy qism; 2. asbob-uskuna, anjom, kerak-yarog‘lar, asbob-qurollar, jihoz; matériel de guerre harbiy qurol-aslaha; dépôt, stock de matériel asbob-uskuna omborxonasi; 3. anjom, qurol; matériel de pêche baliq ovlash anjomlari; matériel de propagande tashviqot qurollari; 4. material, manba, ma’lumot; collecte, classement et analyse du matériel sur le terrain tuproq haqida to‘plangan, saralangan va analiz qilingan ma’lumot; matériel analytique analitik material; matériel génétique genetik ma’lumot. matériellement adv 1. vx phil materialistlarcha; 2. moddiy jihatdan, jismonan, se concrétiser matériellement moddiy jihatdan ro‘yobga chiqmoq; 3. amalda, amaliy jihatdan, jismonan; un projet matériellement irréalisable amaliy jihatdan bajarib bo‘lmaydigan reja; c’est matériellement impossible bu jismonan mumkin emas. maternel, elle adj 1. onaga tegishli, onaniki; le lait maternel ona suti; 2. onadek, onalarcha; geste, ton maternel onalarday muomala, ohang; 3. école maternelle ou nf la maternelle bog‘cha; enseignement maternel bog‘cha (maktabgacha) ta’lim-tarbiyasi; 4. ona tomonidan; un oncle du côté maternel ona tomonidan tog‘a; parenté en ligne maternelle ona tomonidan qarindoshlik; ma grand-mère maternelle ona tomonidan buvim; 5. langue maternelle ona tili; 6. onalikka oid; centre de protection maternelle et infantile (P.M.I.) onalik va bolalikni himoya qilish markazi. maternellement adv onalarcha, onalarga xos. maternité nf 1. onalik; les joies et les peines de la maternité onalikning xursandchilik va tashvishlari; dr onalik huquqi; 2. tug‘ish, dunyoga keltirish; femme fatiguée par des maternités trop rapprochées juda tez-tez bola Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|