Institut français d’Études sur l’asie centrale

combe 

nf tor vodiy, tor dara, tangi. 

combien 

I.  adv  1.  qanchalik,  nechog‘lik  ko‘p,  qancha,  necha, 

ozmunchami,  qanchadan-qancha;  2.  qaysi  darajada,  qanday;  combien  je 

l’admire qaysi darajada,  qanday men uni yaxshi ko‘raman; combien j’étais 

heureux!  qanday,  qanchalik  men  baxtli  edim;  II.  nm  inv  qaysi,  qachon!  le 

combien sommes-nous aujourd’hui? bugun qaysi chislo, sana. 

combinaison 

nf  1.  birikma,  birlik,  birikuv,  kombinatsiya,  hammasi, 

barchasi,  jami,  majmui;  combinaison  de  couleurs  ranglar  majmui;  2. 

qo‘shilma,  qo‘shilish;  combinaison  chimique  kimyoviy  qo‘shilma;  3. 

ichko‘ylak (xotin-qizlarniki); 4. korjoma,  jomakor, shimi bilan ko‘ylagi qo‘shib 

tikilgan  ish  kiyimi;  5.  hiyla-nayrang,  firibgarlik,  qalbaki,  soxta  ish,  firib;  6. 

shartli belgilar, shifr; une serrure à combinaison raqamli qulf. 

combinard,  arde 

adj  fam  péj  mug‘ombir,  ayyor,  makkor,  hiylagar, 

nayrangboz,  quv,  firibgar,  epchil,  ishbilarmon,  korchalon,  uddaburo,  olg‘ir, 

xirpi. 

combinat 

nm korxona, muassasa, zavod, kombinat. 

combinatoire 

adj kombinatsion, kombinatsiyaga oid. 

combine 

nf  hiyla-nayrang,  firibgarlik,  qalbaki  ish,  firib,  lo‘ ttibozlik, 

korchalonlik,  ishbilarmonlik,  hiylagarlik,  makkorlik,  ayyorlik,  mug‘ombirlik, 

makr,  yo‘l;  tu  connais  la  combine  pour  entrer  sans  payer?  sen  pul 

to‘lamasdan kirish yo‘lini bilasan? 

combiné,  ée 

I.  adj  1.  kelishilgan,  moslashtirilgan;  action  combinée 

kelishilgan harakat;  2.  birlashtirilgan,  qo‘shilgan,  qurama, qo‘shma,  birikkan, 

birlashgan; combiné radio cassette magnitola; II. nm 1. qo‘shin, qo‘shilma; 

2.  telefon  trubkasi;  3.  sport  aralash  mashqlar;  4.  nimcha  (xotin-qizlar 

gavdasini siqib turadigan ichki kiyim). 

combiner 

I. 

vt 

1. 

qo‘shmoq, 

bog‘lamoq, 

birlashtirmoq, 

mujassamlashtirmoq,  birga  qo‘shib  olib  bormoq,  uyg‘unlashtirmoq, 

moslashtirmoq;  2.  aralashtirmoq,  o‘ylab  topmoq;  combiner  un  plan 

rejalashtirmoq;  II.  se  combiner  vpr  aralashmoq,  qo‘shilmoq,  bog‘lanmoq, 

birlashmoq, mujassamlashmoq. 

comble

1

 

nm 1. tunuka, shifer ostidagi sinchli qurilma; comble métallique 

temir  sinjli  qurilma,  tom  osti;  de  fond  en  comble  boshdan  oyoq,  butunlay; 

détruire de fond en comble boshdan-oyoq, butunlay vayron qilmoq; 2. eng 

yuksak  pog‘ona,  daraja,  cho‘qqi,  avj;  pour  comble  buning  ustiga,  ustiga 

ustak,  bundan  tashqari;  pour  comble  de  malheur  dard  ustiga  chipqon 

bo‘lib. 

comble

2

 

adj to‘liq, to‘lib toshgan, liq to‘la; la salle est comble zal liq to‘la; 

la  mesure  est  comble  sabr-kosasi  to‘lib  toshdi;  l’autobus  est  comble 

avtobus odamga liq to‘la. 

comblement 

nm to‘ldirish, to‘ldirib toshish, ko‘mish, to‘latish. 

combler 

vt  1.  to‘ldirmoq,  to‘latmoq,  to‘lg‘ izmoq,  chuqurni  ko‘mmoq;  2 

to‘ldirmoq, amalga oshirmoq, bajo keltirmoq. 

comburant,  ante 

I.  adj  yonishni  davom  ettiradigan;  II.  nm  oksidlovchi 

modda (suyuq yoqi lg‘ini). 

combustible 

I.  adj  yonadigan,  yonuvchi,  yonuvchan;  II.  nm  yonilg‘i, 

yoqilg‘i;  combustibles  liquides  suyuq  yoqilg‘i;  combustible  gazeux  gaz 

yoqilg‘i. 

combustion 

nf  1.  yonish,  kuyish;  combustion  d’un  gaz  gaz  yonishi; 

moteur à combustion interne ichki yonish dvigateli; 2. kuydirish, yondirish, 

yoqish, yoqilish, kuydirilish, kuydirib, yoqib, yondirib yuborish. 

comédie 

nf 1. komediya (kulgili sahna asari); comédie lyrique musiqiy, 

musiqali  komediya;  2.  teatr  nomi;  la  Comédie-Française  Komedi-Fransez; 

3.  sahna,  parda,  ko‘rinish,  tomosha;  faire  toute  une  comédie  à  qqn 

tomosha  ko‘rsatmoq;  pour  obtenir  une  autorisation,  c’est  tout  une 

comédie ruxsat olish bu butun bir sahna (voqea, tarix). 

comédien,  ienne 

I.  n  1.  aktyor,  teatr  artisti,  qiziqchi  artist,  masxaraboz 

artist;  2.  ikkiyuzlamachi,  mug‘ombir,  maynavoz,  lo‘ ttiboz,  munofiq,  ayyor, 

firibgar,  riyokor;  II.  adj  yasama,  yolg‘ondakam,  ayyorona,  soxta,  qalbaki, 

ikkiyuzlamachi, munofiqona. 

comestible 

I.  adj  yeyishli,  yesa,  yeb  bo‘ladigan,  yeyiladigan,  ovqatga 

ishlatiladigan,  yegulik,  oziq-ovqat;  II.  nm  pl  oziq-ovqat  mollari,  yegulik; 

marchand de comestibles oziq-ovqat mollari sotuvchisi, magazinchi. 

comète 

nf 1. kometa, dumli yulduz; 2.  loc tirer des plans sur la comète 

xayol surmoq, fantaziyaga, xayolparastlikka berilmoq. 

comices 

nm  pl  comices  agricoles  viloyat  qishloq  xo‘jalik  xodimlari 

yig‘ilishi. 

comique 

I. adj 1. komediyaga oid, kulgili, ko‘ngilochar; le genre, le style 

comique komediya turi; 2. kulgilili, qiziq, g‘alati; II. n 1. qiziqchi, masxaraboz; 

komik artist; jouer toujours les comiques doimo qiziqchi, masxaraboz artist 

rolini ijro etmoq, o‘ynamoq; 2. nm qiziqchilik. 

comiquement 

adv kulgili ravishda, qiziq holatda. 

comité 

nm  qo‘mita,  uyushma,  tashkilot;  comité  de  gestion  boshqarma, 

ma’muriyat; loc en petit comité tor doirada. 

commandant,  ante 

I.  n  1.  boshliq,  komandir,  qo‘mondon;  2.  mayor;  le 

commandant de bord bort komandiri, uchuvchi; II. adj boshqaruvchi, rahbar 

odam, buyruqboz. 

commande 

nf  1.  topshiriq,  buyurtma,  buyruq;  2.  uzatma,  yetkazish, 

topshirish,  berish,  uzatish,  eshittirish,  ko‘rsatuv;  sourire  de  commande 

buyurtma  kulgi,  jilmayish,  sun’iy  jilmayish;  3.  boshqaruv  asbobi,  radio, 

televizor, oynai jahon. 

commandement 

nm 1. qo‘mondonlik qilish, boshqarish; 2. qonun, qisqa 

buyruq;  à  mon  commandement!  buyrug‘imga  quloq  sol!  3.  din  talabi, 

muqaddas  burch,  vazifa,  topshiriq;  4.  taklifnoma  (to‘lov  qog‘ozi,  chaqiriq 

qog‘ozi). 

commander 

vt  1.  boshqarmoq,  qo‘mondonlik  qilmoq,  buyruq  bermoq, 

komanda  bermoq;  commander  une  troupe  armiyani  boshqarmoq;  2. 

buyurtma  bermoq,  buyurmoq,  iltimos  qilmoq;  3.  ishontirmoq,  inontirmoq, 

uqtirmoq,  ko‘ngliga  solmoq;  4.  harakatga  keltirmoq,  ishlatmoq  (radioni);  5. 

hukmronlik  qilmoq,  idora  qilmoq,  bo‘ysundirmoq,  amr  qilmoq;  6.  vi  buyruq 

bermoq,  amr  etmoq;  7.  qo‘ lga  olmoq,  bosmoq,  tiymoq,  jilovlamoq; 

commander à ses passions havasini, ishtiyog‘ini tiymoq. 

commandeur 

nm  ritsarlarning  oliy  unvoniga  ega  bo‘lgan  shaxs, 

sovrindor;  commandeur  de  la  Légion  d’honneur  Shon-shuhrat  legioni 

sovrindori. 

commanditaire 

nm  omonatchi,  sarmoyachi,  pul  qo‘yuvchi,  korxona 

sarmoyachisi. 

commandité, ée 

n sarmoyadorlar boshqaruvchisi. 

commanditer 

vt 1. mablag‘  bilan  ta’minlamoq;  2. qarz bermoq, pul qarz 

bermoq. 

commando 

nm maxsus bo‘linma, guruh, qo‘poruvchi desant guruh. 

comme 

I. conj 1. xuddi, kabi, singari, go‘yoki, o‘xshash, qanday, dek; il a 

réussi  comme  son  frère  akasidek  uning  omadi  keldi;  2.  boshqalardek; 

j’oublierai  cela  comme  le  reste  men  buni  boshqalardek,  qolganlardek 

unutaman;  3.  uchun;  comme  il  vous  plaira  u  sizga  yoqqani  uchun;  faites 

COMMÉMORATIF

 

COMMUNARD

 

 

 

101 

votre  travail  comme  il  faut  ishingizni  keragidek  yaxshi  qiling;  une 

personne  très  comme  il  faut  risoladagidek  odam,  juda  yaxshi  kishi; 

comme  ci  comme  ça  yaxshi  ham  emas  yomon  ham,  o‘rtacha;  4.  –dek;  je 

n’ai jamais  rencontré d’intelligence comme  la  sienne men  hech qachon 

uningdek  aql-zakovatlini  uchratmagandim;  5.  je  l’ai  choisie  comme 

secrétaire men uni kotiblikga  tanladim; 6. sababli; comme il arrive demain 

uning  ertaga kelishi sababli; II. adv qanchalik; qanday; comme c’est  cher! 

qanchalik  bu  qadrli,  aziz!  regardez  comme  il  court!  qarang,  qanday  u 

yugurayapti. 

commémoratif,  ive 

adj  xotirada  saqlanadigan,  unutilmaydigan, 

unutilmas,  esdalik,  xotira  uchun  qilingan;  monument  commémoratif  xotira 

yodgorligi. 

commémoration 

nf 1. xotira, esdalik, yo‘qlash, eslash, nishonlash; 2. es, 

xotira, zehn, yod. 

commémorer 

vt  nishonlamoq,  xotiralamoq,  eslamoq,  yo‘qlamoq, 

yodlamoq, yodga olmoq. 

commençant,  ante 

I.  n  birinchi  marta  boshlovchi,  endigina  boshlagan 

odam,  o‘rganuvchi,  yangi,  tajribasiz  odam;  II.  adj  yosh,  endi  kirishgan, 

boshlagan. 

commencement 

nm  1.  bosh,  boshi,  uchi,  boshlanish  joyi,  nuqtasi, 

ibtidosi;  commencement  du  printemps  bahorning  boshi,  boshlanishi, 

ochilishi;  2.  birinchi  qadam,  boshlash;  ses  commencements  ont  été 

pénibles uning birinchi qadami qiyin bo‘ldi. 

commencer 

I.  vt  1.  boshlamoq,  boshlab  bermoq,  kirishmoq,  boshlab 

yubormoq;  2.  boshida  bo‘lmoq,  turmoq;  le  mot  qui  commence  la  phrase 

gapni  boshlovchi  so‘z;  3.  commencer  de  (à)  +  inf  boshlamoq;  les  arbres 

commencent à avoir des feuilles daraxtlar barg chiqara, yoza boshladi; II. 

vi boshlanmoq. 

commensal, ale 

n hamtovoq, birga, bir dasturxonda ovqatlanuvchi. 

commensurable 

adj  umumiy  o‘lchovli,  solishtirsa  bo‘ladigan;  nombres 

commensurables umumiy o‘lchovli sonlar. 

comment 

1.  adv  qanday,  qanaqa,  qaysi,  qanday  qilib;  comment  allez-

vous?  ahvolingiz  qanday?  comment  est-il?  u  qanday?;  2.  albatta, 

bo‘lmasamchi;  comment?  vous  ne  le  savez  pas?  qanday?  siz  buni 

bilmaysiz?  3.  nm  savoir  le  comment  et  le  pourquoi  nima  sababdan  va 

negaligini bilmoq. 

commentaire 

nm  1.  izoh,  sharh,  tushuntirish,  tavsif,  tavsir,  eslatma;  2. 

gap-so‘zlar,  mish-mishlar,  ovozalar,  g‘iybat,  fisqi  fasod,  g‘idi-bidi  gaplar;  sa 

conduite  a  suscité  des  commentaires  plutôt  malveillants  uning  xulq-

atvori yomon fisqu-fasod gaplarni yuzaga keltirdi. 

commentateur,  trice 

n  1.  izohlovchi,  sharhlovchi;  2.  tushuntiruvchi, 

kuzatib boruvchi, talqinchi. 

commenter 

vt  1.  izohlamoq,  sharhlamoq,  tushuntirmoq,  tushuntirib 

bermoq,  talqin  qilmoq,  ta’riflamoq;  2.  muhokama  qilmoq,  o‘ylashib  ko‘rmoq; 

commenter les événements voqealarni muhokama qilmoq. 

commérage 

nm  g‘iybat,  yolg‘on-yashiq,  gap-so‘z,  mish-mishlar,  fisqi-

fasod gaplar. 

commerçant,  ante 

I.  nm  tijoratchi,  savdogar,  tojir;  II.  adj  1.  savdo-

sotiqqa  oid,  savdoga  doir;  une  rue  commerçante  savdo  ko‘chasi;  2. 

uddaburo,  usta,  mohir  omilkor,  ishbilarmon,  uquvli,  epchil,  ishning  ko‘zini 

biladigan. 

commerce 

nm  1.  savdo,  oldi-sotdi,  savdo-sotiq  ishi,  faoliyati;  2.  savdo 

korxonasi, savdo ishi, faoliyati; 3. savdo munosabati, aloqasi. 

commercer 

vi  savdo  qilmoq,  oldi-sotdi  qilmoq,  savdo-sotiq  qilmoq, 

savdolashmoq. 

commercial,  ale,  iaux 

I.  adj  savdo-sotiqqa  oid,  tijorat,  savdoga  doir, 

sotuv; II. nf sotuvga mo‘ljallangan. 

commercialement 

adv savdo yo‘li bilan, ishbilarmonlik bilan. 

commercialisation 

nf savdo, savdo-sotiqqa chiqarish, sotish. 

commercialiser 

vt  savdo,  savdo-sotiqqa  chiqarmoq,  sotmoq,  sotuvga 

chiqarmoq. 

commère 

nf g‘iybatchi, gap tashuvchi ayol. 

commettre 

I.  vt  1.  bajarmoq,  qilmoq,  ko‘rsatmoq,  namoyon  qilmoq, 

ehtimol,  faraz,  gumon  qilmoq,  yo‘l  qo‘ymoq;  2.  yuklamoq,  tayinlamoq, 

belgilamoq, aniqlamoq; commettre à un emploi ishga, vazifaga  tayinlamoq; 

II. se commettre vpr bog‘lanmoq, osh-qatiq bo‘lmoq, obro‘sizlanmoq, obro‘si 

to‘kilmoq, sharmanda, badnom bo‘lmoq; commettre sa réputation obro‘sini 

to‘kmoq. 

comminatoire 

adj  do‘q,  tahdid  qiladigan,  xavfli,  xatarli,  qo‘rqinchli, 

taxlikali, dahshatli; ton, lettre comminatoire taxdid ovozi, xati. 

commis 

nm  1.  xizmatchi,  yordamchi,  yordam  ko‘rsatuvchi,  muovin, 

dastyor,  shogird,  sotuvchi;  2.  les  grands  commis  de  l’Etat  yuqori 

mansabdorlar,  arbob,  amaldor,  to‘ra;  3.  commis  voyageur  savdo  vakili, 

gumashta (xususiy korxona mollarini ko‘rsatib buyurtma to‘plovchi odam). 

commisération 

nf  rahmi  kelish,  rahm  qilish,  achinish,  hamdard  bo‘lish, 

hamdardlik;  éprouver,  avoir  de  la  commisération  hamdardlik,  ta’ziya 

bildirmoq; un air de commisération achinish qiyofasi. 

commissaire 

nm 1. komissar, vakil (hukumatning alohida vakolatiga ega 

bo‘lgan mansabdor shaxs); commissaire du gouvernement hukumat vakili, 

komissari;  commissaire  de  police  mirshab  komissari;  commissaire  aux 

comptes vakil; 2. nazoratchi sud; 3. sport komissari. 

commissaire-priseur 

nm  baholovchi,  narx  kesuvchi,  qo‘yuvchi  xodim, 

nozir, ochiq savdoni olib boruvchi vakolatli kishi. 

commissariat 

nm  1.  boshqarma,  komissarlik,  idora;  commissariat  à 

l’énergie  atomique  atom  energiyasi  ishlari  boshqarmasi,  idorasi; 

commissariat  de  police  militsiya,  mirshablar  idorasi;  2.  boshqarish,  idora 

qilish. 

commission 

nf  1.  xarid  qilish,  sotib  olish,  savdo-sotiq  ishi;  2.  topshiriq, 

topshiriq  berish,  zimmasiga  yuklash;  3.  vositachilik  haqi;  toucher  quinze 

pour  cent  de  commission  foydadan  15  foizini  olmoq;  4.  commission 

électorale  saylov  haya‘ ti;  commission  des  Affaires  étrangères  de  la 

Chambre tashqi ishlar parlament komissiyasi; 5. shartnoma, bitim. 

commissionnaire 

nm  1.  vositachi,  dallol  (savdoda),  vakil,  gumashta, 

o‘rtada  turuvchi;  2.  chopar,  xabarchi,  xat-hujjat  tashuvchi  xodim,  yugurdak 

bola. 

commissure 

nf  commissures  des  lèvres  lablarning  tutashgan 

burchaklari. 

commode 

I. adj 1. qulay, soz, yaxshi, o‘ng‘ay, o‘rinli, oson qo‘l keladigan, 

mos, muofiq, munosib,  bop, ixcham,  foydali; habit  commode  ixcham kiyim; 

lieu commode qulay  joy,  o‘rin;  2. yengil, sodda,  oddiy,  oson; ce que  vous 

me  demandez  là  n’est  pas  commode  mendan  so‘raganingiz  oson  emas; 

c’est trop commode bu juda oddiy; 3. salbiy, og‘ir; il n’est pas commode u 

og‘ir (odam); II. nf javoncha, quticha, yashikcha, javon, shkaf. 

commodément 

adv  qulay,  ixcham,  mos,  munosib;  s’installer 

commodément, à son aise o‘ziga qulay joylashib olmoq. 

commodité 

nf 1. qulaylik, o‘ng‘aylik;  commodité d’un lieu  joy  qulayligi; 

2. pl les commodités de la vie hayot go‘zalligi, shinamligi; 3. hojatxona. 

commodore 

nm kommodor (flotda ofitser unvoni). 

commotion 

nf  1.  tebranish,  titrash,  tebrantirish,  titratish,  larzaga  kelish, 

qimirlash,  chayqalish,  silkinish;  commotion  cérébrale  miya  chayqalishi;  2. 

hayajon, iztirob, ruhiy larza, tashvish, besaranjomlik, bezovtalik, g‘ulg‘ula. 

commotionner 

vt  larzaga  keltirmoq,  titratmoq,  hayajonlantirmoq, 

tashvishga solmoq, betinch, bezovta qilmoq, to‘lqinlantirmoq. 

commuer 

vt yumshatmoq, jazoni yengillatmoq. 

commun,  une 

I.  adj  1.  umumiy,  hammaga  tegishli,  taalluqli;  un  but 

commun  umumiy  maqsad;  commun  à  hammaga  birday,  o‘rtalikdagi, 

birgalikdagi,  mushtarak;  mur  mitoyen,  commun  à  deux  propriétés  ikki 

xo‘jalik  o‘rtasidagi  devor;  2.  ommaviy,  ijtimoiy,  jamoa;  intérêt  commun 

ham fikrlik;  3.  oddiy,  o‘rtacha,  o‘rta-miyona,  odatdagi,  kundalik,  doimiy, 

sodda; peu commun odatdan  tashqari,  favqulodda; II.  nm 1. katta qismi; le 

commun  des  hommes  ko‘pchilik,  odamlarning  ko‘pchiligi;  il  est  hors  du 

commun  u kam-ko‘stsiz shaxs;  2.  pl xizmat  qilish joyi, umumiy  foydalanish 

joyi; 3. oddiy odamlar. 

communal,  ale 

adj  kommunaga,  qishloqqa  oid,  kommuna;  école 

communale qishloq maktabi. 

communard, arde 

adj kommunar (Parij kommunasi qatnashchisi). 

COMMUNAUTAIRE

 

COMPÉTENT

 

 

 

102 

communautaire 

adj  1.  jamoaga  oid,  qarashli;  société  communautaire 

primitive ibtidoiy jamoa  tuzumi; 2. umumiy, hammaga xos,  tegishli,  taalluqli; 

maison communautaire umum iy yotoqxona. 

communauté 

nf 1. umumiylik, birlik, bir xillik; 2. jamiyat, uyushma, ittifoq, 

kollektiv,  hamdo‘stlik;  3.  jamoa,  tashkilot  (diniy);  4.  er-xotin  mulkining 

umumiyligi, o‘rtadaligi, mushtarakligi. 

commune 

nf  kommuna,  jamoa,  qishloq,  posyolka;  commune  agraire 

dehqonchilik uyushmasi; Commune de Paris Parij kommunasi; la Chambre 

des communes jamoa palatasi. 

communément 

adv 1.  odatga ko‘ra,  odatan, odatdagicha,  odatdagidek, 

odatda; 2. umuman. 

communiant,  ante 

n  ishtirokchi,  qatnashuvchi,  aloqador;  premier 

communiant birinchi ishtirokchi. 

communicable 

adj  1.  qo‘shiladigan,  bog‘laydigan,  ulanadigan, 

birikadigan,  aloqa  qiladigan;  2.  suhbatga  moyil,  gapga  tushunadigan, 

chiqishimli, qo‘shila oladigan. 

communicant, ante 

adj qo‘shilgan, ulangan, bog‘langan. 

communicatif,  ive 

adj  1.  dilkash,  kirishimli,  odamga  el  bo‘ladigan;  2. 

zavqlantiradigan, zavqini keltiradigan (kulgi). 

communication 

nf 1. xabar, aloqa, axborot;  communication des idées 

fikrlar  aloqasi;  2.  aloqa,  aloqa  yo‘li;  bog‘lanish,  telefonda  gaplashish;  voies 

de  communication  aloqa  yo‘li;  communications  postales  et  électriques 

pochta-telegraf aloqasi; 3. aloqa, munosabat. 

communier 

vi  1.  ittifoqda,  birlikda  bo‘lmoq,  qo‘shilmoq,  birikmoq, 

mujassamlashmoq,  birlashmoq,  uyushmoq;  2.  nasroniylarning  diniy 

marosimlaridan birida qatnashmoq. 

communion 

nf  1.  umumiylik,  birlik,  bir  xillik;  communion  des  idées 

fikrlarning  umumiyligi,  bir  xilligi;  2.  nasroniy  diniy  marosimlaridan  birida 

qatnashish. 

communiqué 

nm bayonot, bayonnoma, rasmiy xabar. 

communiquer 

I.  vt  bildirmoq,  xabardor  qilmoq,  aytmoq,  xabar  bermoq, 

eshittirmoq; II. vi ko‘chmoq, ta’sir etmoq, aloqada bo‘lmoq, muomala  qilmoq, 

qo‘shilmoq,  tutashmoq;  III.  se  communiquer  vpr  qo‘shilmoq,  tutashmoq, 

bog‘lanmoq, aloqa qilmoq. 

communisant, ante 

adj, n kommunistlarga xayrixoh. 

communisme 

nm  kommunizm;  communisme  primitif  ibtidoiy 

kommunizm; communisme scientifique ilmiy kommunizm. 

communiste 

I.  adj  kommunistik,  kommunizm  ruhidagi;  Parti 

Communiste  Français  (P.C.F.)  Fransuz  kommunistik  partiyasi;  II.  n 

kommunist. 

communs 

nm pl xo‘jalik binolari (ombor, saroy, og‘il). 

commutateur 

nm kommutator, qo‘chgich, ajratgich (telefon apparatlarini 

uzib-ulab turadigan qurilma). 

commutation 

nf  1.  almashtirish;  commutation  de  peine  jazoni 

yumshatish;  2.  elektr  tokining  yo‘nalishini  o‘zgartirish;  o‘zgaruvchan  tokni 

doimiy aylantirish. 

commuter 

vt ling bir so‘zni boshqa bir so‘z, sinonim bilan almashtirmoq. 

compacité 

nf zichlik, g‘ujlik, ixchamlik, yig‘ilganlik, tig‘izlik. 

compact,  e 

adj  1.  zich,  tig‘iz,  qalin,  quyuq,  ixcham,  yig‘iq;  2.  fig  tutash, 

zich,  jips,  berk,  siqilgan,  qisilgan,  qisqa,  lo‘nda;  brouillard  compact  qalin 

tuman; une foule compacte zich olomon. 

compagne 

nf 1. o‘rtoq, do‘st, oshna, og‘ayni, jo‘ra; compagne de classe 

sinfdosh; 2. turmush o‘rtog‘i, rafiqa, xotin. 

compagnie 

nf 1. uyushma, ittifoq, jamoa, ahl, ulfatchilik, o‘rtoqlar, jo‘ralar; 

tenir compagnie à qqn ulfatchilik qilmoq; apprécier la compagnie de qqn 

do‘stlikni  qadrlamoq;  2.  jamiyat,  doira,  tabaqa,  guruh,  kompaniya;  une 

brillante compagnie  ajoyib  guruh; il  est de bonne,  mauvaise compagnie 

u yaxshi, yomon  tabaqa, doiradan; tout ça, c’est voleurs et compagnie bu 

o‘g‘rilarning  o‘g‘risi;  3.  o‘rtoqchilik,  jam iyat,  uyushma,  ittifoq,  jamoa; 

compagnie aérienne, de chemins de fer aviatsiya, havo yo‘llari uyushmasi, 

temir  yo‘lchilar  ittifoqi;  compagnie  d’assurances  sug‘urta  jamoasi;  4.  mil 

rota; compagnie de chars  tankchilar rotasi; 5.  to‘da hayvonlar; compagnie 

de perdrix kakliklar to‘dasi, galasi. 

compagnon 

nm  1.  o‘rtoq,  jo‘ra,  ulfat,  do‘st,  sherik,  yo‘ldosh,  hamroh, 

safdosh,  hamkasb,  quroldosh;  compagnon  d’armes  quroldosh,  jangovor 

do‘st;  2.  ishchi,  usta,  omilkor,  mutaxassis;  3.  hist  shogird,  xalfa,  yordamchi 

ishchi. 

compagnonnage 

nm hist ishchilar uyushmasi. 

comparable 

adj  taqqoslanadigan,  solishtiriladigan,  taqqoslab,  solishtirib 

bo‘ladigan, o‘xshash, yaqin. 

comparaison 

nf  1.  o‘xshatish,  tenglashtirish,  o‘xshatma,  chog‘ishtirish, 

solishtirish,  taqqoslab,  qiyoslab  ko‘rish;  établir  une  comparaison  entre 

deux  objets  ikki  narsani  solishtirmoq,  o‘xshashligini  aniqlamoq;  2.  loc  en 

comparaison  de  solishtirib,  chog‘ ishtirib,  taqqoslab;  3.  gram  chog‘ishtirma; 

adverbe de comparaison chog‘ishtirma ravish. 

comparaître 

vi  hozir  bo‘lmoq  (sud  oldida);  faire  comparaître  les 

témoins guvohlarni chaqirmoq. 

comparatif,  ive 

I.  adj  qiyosiy,  solishtirma,  chog‘ishtirma,  nisbiy;  II.  nm  

gram qiyosiy daraja; adjectif au comparatif sifatning qiyosiy darajasi. 

comparatisme 

nm qiyosiy tilshunoslik. 

comparatiste 

I. adj qiyosiy, qiyoslovchi, qiyoslaydigan; II.  nm qiyoslovchi 

tilshunos, komparativist. 

comparativement 

adv nisbatan, qaraganda, ko‘ra. 

comparé, ée 

adj qiyosiy, nisbiy, solishtirma, chog‘ishtirma; la grammaire 

comparée qiyosiy grammatika. 

comparer 

vt 1. qiyoslamoq, solishtirmoq, chog‘ishtirmoq, taqqoslamoq; 2. 

taqqoslab,  solishtirib,  chog‘ishtirib,  qiyoslab  ko‘rmoq,  o‘zaro  nisbatni, 

munosabatni,  bog‘lanishni  aniqlamoq;  solishtirib  o‘qimoq;  comparer  la 

copie à l’original asl nusxani ko‘chirma nusxa bilan solishtirib ko‘rmoq.