Instituti "marketing" kafedrasi
Download 0.84 Mb.
|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi n
|
In qi 1
i 1 (1) bu erda In – nomartiv parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich; qi – i- normativ ko‘rsatkich bo‘yicha ko‘rsatkich; n – baholash lozim bo‘lgan normativ parametrlar soni. Bizning holatda avtomobillar xalqaro standartlarga javob beradi va mos ravishda ularning normativ ko‘rsatkichlari 1 ga teng hisoblanadi. Texnik ko‘rsatkichlar bu – tovarning xususiyatlari, uning sifatidir. Bozor tadqiqotlari ishlab chiqaruvchiga xaridor tovarning qaysi xususiyatlarini zarur hisoblashini aniqlash, sungra bu xususiyatlardan qaysilari ushbu ehtiyojlarga mos kelishini baholashga imkon beradi. Bu miqdoriy jixatdan bitta avtomobil parametrining boshqa avtomobilning xuddi shunday parametriga nisbati sifatida aks ettiriladi (2). Avtomobillar texnik darajasi kartasi tuziladi. Agar texnik parametrlar umumiy ko‘rsatkichi birdan katta bo‘lsa, ishlab chiqaruvchi raqobat kurashida mag‘lub bo‘ladi va texnik parametrlarni o‘zgartirish va etalon-namunaga etkazish uchun chora- tadbirlar ko‘rishga majbur bo‘ladi. Bi dhi dei (2) n bu erda Bi – i-parametr bo‘yicha texnik ko‘rsatkich; dhi – tahlil qilinayotgan avtomobilning i– parametri kattaligi; dei – ehtiyoj 100% kondiriluvchi i-parametr kattaligi. Xuddi shu tarzda boshqa texnik parametrlar ham hisoblab chiqiladi. Texnik parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi (3): Im dhi dei 1 i 1 1 (3) bu erda Im – texik parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich; - n-umumiy sonida i-parametr salmogi; n – baholash amalga oshiriluvchi parametrlar soni. Tovar raqobatbardoshligi darajasining iqtisodiy parametrlari taklif qilinayotgan tovarning iste’mol narxini xuddi shunday raqobatchi tovar narxi bilan solishtirishni nazarda tutadi, ya’ni jami iste’mol narxi topiladi: takkoslanuvchi variantlar bo‘yicha yillik amortizatsiya ajratmalari: Si k (Str. 2 – Str. 5) : Str.1 Sii k (Str. 2 – Str.5):Str. 1 avtomobillarning ikki varianti uchun jami ekspluatatsiya xarajatlari quyidagi formula bo‘yicha topiladi (4) Pan k Si K Str1 gr 3 / str3 K 4 K5 K6 (4) Pkn k Cii K Str1gr4 / str3 K4 K5 K6 Iqtisodiy parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi (5): Ep Pan Pkn (5)
bu erda Ep – iqtisodiy parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich; Pan – tahlil qilinuvchi avtomobilning iste’mol narxi; Pkn – raqobatlashuvchi avtomobilning iste’mol narxi. Agar umumiy iqtisodiy parametr birdan katta bo‘lsa bu mahsulotning raqobatbardosh emasligini anglatadi. Tabiiyki, iste’mol narxi qanchalik past bo‘lsa, raqobatbardoshlik darajasi gunchalik yuqori bo‘ladi, chunki bu shu bilan bog‘liqki, iste’molchi mahsulot birligini boshqamahsulotga nisbatan arzon narxda sotib olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Normativ, texnik va iqtisodiy parametrlar umumiy ko‘rsatkichlari asosida tovar raqobatbardoshlik darajasining integral ko‘rsatkichi tuziladi (6). IK In Im Ep 1 (6) Agar IK 1 bo‘lsa, u holda mahsulotraqobatbardosh hisoblanadi. Germaniya bozori uchun «Fiat» o‘xshashraqobatchi tovar bo‘lib, agar uning raqobatbardoshlik integral ko‘rsatkichi birdan katta bo‘ladigan bo‘lsa, bu «Fiat» firmasi Germaniya bozorida asosiy raqobatchi rolini o‘ynashini anglatadi. «Fiat» kompaniyasining Germaniya bozorida egallab turgan o‘rnini quyidagi formulaga asosan aniqlash mumkin (7): Dr (7) bu erda Q – firmaning nufuziga ko‘rsatiluvchi ta’sirni aks ettiruvchi ko‘rsatkich, avtomobillar bozorida talab va taklif nisbati, reklama-sotuv faoliyati samaradorligi. 5. Maslaxat va tavsiyalar. Avval marketing vaziyati xaqida to‘liq tasavvurga ega bo‘lish uchun mavjud barcha ma’lumotlarni dikkat bilan o‘qib chiqish lozim. O‘qish borasida darrov tahlil qilishga kirishib ketmang. YAna bir marta ma’lumotlarni o‘qib chiqing. Sizga muxim ko‘ringan abzatslarni belgilang. Vaziyatni tavsiflashga harakat qiling. Uning moxiyati nimadaligi, nimalar ikkinchi darajali ekanligini aniqlang. Xulosani – asosiy muammo va undan kelib chiquvchi muammolarni yozma qayd eting. Ushbu muammoga taalluqli barcha dalillarni yozib oling va keltirilgan ma’lumotlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqani kuzating. Taklif etilgan echimning to‘g‘riligini asoslab berish uchun qo‘llanuvchi mezonlarni ifodalang. 6.Muqobil echim variantlarini topishga harakat qiling. Ularning qaysi birini qo‘llash mumkin? 7.O‘z qaroringizni amalga oshirish bo‘yicha amaliy chora-tadbirlar ro‘yxatini tuzing. Vaziyatni tahlil qilish varag‘i
Asosiy materiallar. 1-jadval. FIATvaMERSEDES avtomobillarining texnik parametrlari
2-jadval. FIATvaMERSEDES avtomobillariningiqtisodiy parametrlari
Qo‘shimcha ma’lumotlar jadval. Taqqoslanuvchi avtomobillarning texnik tavsifnomalari
jadval. Taqqoslanuvchi avtomobillar iqtisodiy tavsifnomasi
jadval. Avtomobillar raqobatbardoshlik darajasi integral ko‘rsatkichini hisoblash
Download 0.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||