Integratsiya

1. 
   Integratsiya (lot. integratio — tiklash, toʻldirish, integer — butun soʻzi-dan) — 1) sistema yoki organizmning ayrim qismlari va funksiyalarining oʻzaro bogʻliqlik holatini hamda shun-day holatga olib boruvchi jarayonni ifodalaydigan tushuncha; 2) fanlarning yaqinlashishi va oʻzaro aloqa jarayoni; differensiatsiya bilan birga kechadi; 3) 2 va undan ortiq davlatlarning iqtisodiyotini oʻzaro muvofiqlashtirish va birlashtirish. Iqtisodiy integratsiya – turli korxona va tarmoqlarning, shuningdek, mamlakatlarning ishlab chiqarish sohasida bir-biriga yaqinlashuvi, ular oʻrtasida uzviy iqtisodiy aloqalar oʻnatilishi, mamlakatlararo yagona umumiy xoʻjalikning shakllanishi jarayoni. Iqtisodiy integratsiya butun bir mamlakatlar milliy xoʻjaliklari darajasida, shuningdek, korxonalar, firmalar, kompaniyalar, korporatsiyalar darajasida ham kuza-tiladi. I.i. ishlab chiqarish-texnologik aloqalarning kengayishi va chuqurlashuvida, resurslardan hamkorlikda foydalanish, kapitallarni birlashtirishda hamda iqtisodiy faoliyatni amalga oshirish jarayonida birbiriga qulay sharoitlarni yaratishda, oʻzaro toʻsiklarni olib tashlashda namoyon boʻladi. I.i. asosida mehnat taqsimoti yotadi. Mehnat taqsimoti tufayli ayrim mahsulotlar emas, balki detallar ham ixtisoslashgan korxona va tarmoqlarda ishlab chiqariladi. Shu tariqa korxona va tarmoqlar oʻzaro yaqin va muntazam iqtisodiy aloqa bogʻlaydi. Avvalo, korxonalar oʻrtasida I.i yuz beradi va ularning birlashmasi vujudga keladi, soʻngra I.i. tarmoqlararo miqyosda yuz berib, yirik i.ch. majmualari paydo boʻladi. Bir tarmoq doirasida gorizontal integratsiya, tarmoqlararo esa vertikal I.i. yuz beradi. Vertikal I.i.ga agrosanoat majmui misol boʻladi, u q.x., oziq-ovqat, q.x. mashinasozligi, kimyo sanoati va b.ni oʻz ichiga oladi. Mehnat taqsimoti xalqaro miqyosda amalga oshishi bilan xoʻjalik hayoti baynalmilallashadi, moddiy mahsulot yaratishda turli mamlakatlarda korxona va tarmoklar qatnasha boradi, binobarin, mamlakatlararo I.i. yuzaga keladi, buning natijasida mamlakatlar iqtisodiyotida ixtisoslashish yuz beradi va mamlakatlar bir-birlariga mahsulotlar va xizmatlar yetkazib beradi. Shu sababli hozirgi davrda xalqaro I.i. eng yuqori darajadagi va yetakchi integratsiya koʻrinishi hisoblanadi.
   
2. 
   Bugungi kunda ijtimoiy turli ko’rinishdagi axborotlar majmuasi keng va rivojlangan bo’lib ,uning jamiyatda tutgan o’rni bexisobdir.Oxirgi davrda axborotli muxitda katta o’zgarishlar bo’lib bormoqda. Ana shu o’zgarishlar qog’ozsiz texnologiya zaruriyatini keltirib chiqaradi. Bu yesa o’z navbatida, YEXM ning yanada keng rivojlanishiga sabab bo’ladi. Axborotli muxitning kelajakda inson xayotida o’rni va ahamiyati, bugungi holatdan ancha yuqori bo’lishi uchun bajarilishi lozim bo’lgan vazifalar qo’llamini kegaytirish talab yetiladi..Respublikamizda axborotlashtirish keng yo’lga qo’yilishi bilan undagi xar bir fuqoroga kerakli paytda, kerakli miqdorda, kerakli sifatda olish imkoniyatlari ochilmoqda. Respublikamizdagi viloyatlar, shaxarlar, tumanlarga qarashli korxonalar, tashkilotlar va muassasalar zamonaviy kompyuter texnikalari bilan jixozlanib, ular maxsus qurilmalar (teleforin tarmog’i, modem va boshqalar) yordamida axborotlarni uzatish va qabul qilish imkoniyatiga yega bo’lmoqda. Insonning iqsodiy, yekologik, siyosiy va boshqa soxalarda fikirlash doirasining kengayishi axborotli muxitninig sifat va miqdor jixatdan o’zgari ,yangi xusiyatga yega bbo’lgan axborotli muxitning kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda.
   
3. 
   Axborot tizimlari jamiyat paydo bo’lgan paytdan boshlab mavjud bo’lgan, 
   
   chunki rivojlanishining turli bosqichida jamiyat o’z boshqaruvi uchun 
   tizimlashtirilgan, oldindan tayyorlangan axborotni talab etgan. Bu, ayniqsa, 
   ishlab chiqarish jarayonlari — moddiy va nomoddiy nе'matlarni ishlab chiqarish 
   bilan bog’liq jarayonlarga tеgishlidir. Chunki ular jamiyat rivoji uchun xayotiy 
   muxim axamiyatga ega. 
   Suniy idrok haqida «Sun'iy» sozining ma'nosi ayon: u kelib chiqishiga kora tabiiy 
   bolmagan narsani, ya'ni, inson qoli bilan yaratilgan narsalarni nazarda tutadi. 
   

«Intellekt» sozini esa bundayin oson ta'riflashning imkoni yoq. Lugatlarda uning ma'nosi juda xilma-xil beriladi. Masalan, intellektni «qaror qabul qila olish 
qobiliyati», «anglash qobiliyati» kabi qisqa va londa ta'riflaridan tashqari, 
«bilish, idrok qilish va tahlil asosida, hamda, yigilgan tajriba hamda konikmalar 
vositasida yangi vaziyatlarga moslasha olish» kabi uzundan uzoq ta'riflari ham 
bor. Ilmiy atama holidagi «sun'iy intellekt» tushunchasi esa ilk bora 1956 yilda, 
Stenford universitetida otkazilgan ilmiy anjumanda inglizcha «artificial intelligence» (AI) tarzida ilm- fanga taklif qilingan edi. Sun’iy intellekt o`z nomi bilan kompyuterning ong belgilarini egallashini nazarda tutadi. Sun’iy intellekt 
metodlari programmalarni birlashtirishni soddalashtiradi va sun’iy intellekt 
sistemasiga mustaqil o`rganish va yangi foydali ma’lumotlarni yig`ish 
qobiliyatini nazarda tutadi. Inson o`z bilimlarini oshirgani sari o`z fikrlash 
usullarini o`zgartirmasligi va o`ziga ma’lum ma’lumotlarni esdan chiqarmasligi 
mumkin. Sun’iy intellekt sistemasi ham xuddi shunday ishlashi kerak.

Birlashish

Izlanishlar

INTEGRATSIYA

Yangi g’oyalar