International school of finance technology and science mustaqil ish


Download 113.27 Kb.
bet4/6
Sana28.12.2022
Hajmi113.27 Kb.
#1015651
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
O\'rta osiyoda tilning rivojlanishi Urolova Charosxon

Qadim gi turk va eski o'zbek tilida qator belgisi asosida zidlangan u- u, o - o unlilarining keyinchalik bir qator shahar shevalarida zidtánfsh belgisining yo'qotganligi, bu esa singarmonizmning yo'qolish iga olib kelganligini ta 'kidlaydi. Ye.D. Polivanov bunday Jarayonni o'zbek tilining o'z ichki taraqqiyoti natijasi emas, balki tashqi am il eron tillari ta'siri natijasi deb tushunadi. Ye.D. Polivanov "O'zbek tili va o'zbek dialektologiyasi" asarida hozirgi o'zbek tilida turkiy tillarn ing 9 talik, 12 talik un lilar tizim idan, shunin gdek, 9 talik eskt o'zbek tili unlilar tizim idan qanday qilib oltitalik unlilar tizimi paydo bo"lganligini konvergen siya va divergensiya hodisalari asosida ilmiy jihatdan asoslab berdi. Toshkent dialektidan boshqa barcha o'zbek shevalarida 8-9 talik unlilar tizimi amal qilib kelayotganligi, bu esa singorm anizm qonuniyatining palatal garmoniyasi ta'siri ekanligi, 6 talik unlilar tizimi esa ana shu singarmon izm qonuniyatidan xalos bo'lishning natijasi ekanligini bayon qiladi, 1940-yillarming oxiridan bosh lab hoztrgi o'zbek adabiytilin ing izchil kursini yaratishga harakat boshlandi. Muliflar guruhi bel gilan ib, tadqiqot natijalari alohida-alohida risolalar sifatida e'lon qilina boshlandi. Unda o'zbek tilshunoslik tarixida ilk marta o'zbek tili fonetikasi o'zbek tilshunosligin in g tarkibiy bir qismi sifatida izchil bayon qilindi.

Qadim gi turk va eski o'zbek tilida qator belgisi asosida zidlangan u- u, o - o unlilarining keyinchalik bir qator shahar shevalarida zidtánfsh belgisining yo'qotganligi, bu esa singarmonizmning yo'qolish iga olib kelganligini ta 'kidlaydi. Ye.D. Polivanov bunday Jarayonni o'zbek tilining o'z ichki taraqqiyoti natijasi emas, balki tashqi am il eron tillari ta'siri natijasi deb tushunadi. Ye.D. Polivanov "O'zbek tili va o'zbek dialektologiyasi" asarida hozirgi o'zbek tilida turkiy tillarn ing 9 talik, 12 talik un lilar tizim idan, shunin gdek, 9 talik eskt o'zbek tili unlilar tizim idan qanday qilib oltitalik unlilar tizimi paydo bo"lganligini konvergen siya va divergensiya hodisalari asosida ilmiy jihatdan asoslab berdi. Toshkent dialektidan boshqa barcha o'zbek shevalarida 8-9 talik unlilar tizimi amal qilib kelayotganligi, bu esa singorm anizm qonuniyatining palatal garmoniyasi ta'siri ekanligi, 6 talik unlilar tizimi esa ana shu singarmon izm qonuniyatidan xalos bo'lishning natijasi ekanligini bayon qiladi, 1940-yillarming oxiridan bosh lab hoztrgi o'zbek adabiytilin ing izchil kursini yaratishga harakat boshlandi. Muliflar guruhi bel gilan ib, tadqiqot natijalari alohida-alohida risolalar sifatida e'lon qilina boshlandi. Unda o'zbek tilshunoslik tarixida ilk marta o'zbek tili fonetikasi o'zbek tilshunosligin in g tarkibiy bir qismi sifatida izchil bayon qilindi.


Download 113.27 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling