Internet tarmog‘idagi axborot urushi

INTERNET TARMOG‘IDAGI AXBOROT URUSHI
Axborot urushi (inglizcha: information war) — maxsus tayyorlangan maʼlumotlarni tarqatish va oʻzlariga oʻxshash tashqi taʼsirlarga qarshi turish orqali tomonlarning oʻzaro qarama-qarshiligi. Axborot urushi tushunchasi tarixan ingliz tilidan „axborot va psixologik urush“ atamasining tarjimasi boʻlib, maʼlum bir rasmiy hujjat yoki ilmiy nashr kontekstiga qarab axborot qarama-qarshiligi", yoki „axborot va psixologik urush“ kabi atalishi mumkin^[1].
Manoilo A.V. (2005) taʼrifiga koʻra, axborot urushi — bu tinch aholiga, hokimiyatlarga va (yoki) qurollanganlarga taʼsir koʻrsatish orqali siyosiy, iqtisodiy, harbiy yoki strategik darajadagi boshqa maqsadlarga erishishga qaratilgan insoniyat jamoalari oʻrtasidagi qarama-qarshilik jarayoni. Bunda qarama-qarshi tomonning kuchlari, maxsus tanlangan va tayyorlangan axborot, axborot materiallarini tarqatiladi va oʻz tomonida bunday taʼsirlarga qarshi kurashiladi. „Axborot-psixologik urush“ atamasi rus tiliga AQSh harbiy doiralari lugʻatidan olingan
Jorj Pocheptsovning (2000) ishida, I. I. Zavadskiy (1996) shiga qisman iqtibos keltirgan holda, axborot urushining hujumkor va mudofaa tarkibiy qismlariga ega boʻlgan taʼrifi berilgan, bu uning „Arxitekturasini“ maqsadli loyihalash va rivojlantirishdan boshlanadi. Qaror qabul qiluvchilarga barcha turdagi nizolarda aniq maʼlumot ustunligini taʼminlaydigan qoʻmondonlik, boshqaruv, aloqa, kompyuterlar va razvedka tizimi"
Tegishli tushunchalar

• 
  Tegishli psixologik urush atamasi siyosiy yoki sof harbiy maqsadlarga erishish uchun boshqa davlatning tinch aholisiga va (yoki) harbiy xizmatchilariga psixologik taʼsir koʻrsatish uchun ishlatiladi.
  
• 
  Oddiy urushlardan farqi
  

1. 
   orj Pocheptsov (2000) ishiga koʻra, oddiy urush va axborot urushi oʻrtasidagi farqlarni yetti blokga guruhlash mumkinaxborot urushi moslashuvchan qurol arsenaliga va yuqori darajada oldindan aytib boʻlmaydigan hususiyatga ega;
   
2. 
   axborot urushida faqat hududlarni bosqichma-bosqich egallab olish mumkin;
   
3. 
   axborot urushida bir xil odamlarni (yoki ularning ongida individual tematik jihatlarni), loyqa mantiqiy ishlarni bir necha marta qoʻlga olish imkoniyati mavjud;
   
4. 
   axborot urushida urushayotgan tomonlarni biron bir guruhga mansubligi yoki maʼlum bir ijtimoiy rolni bajarishi asosida ajratib boʻlmaydi;
   
5. 
   axborot urushida dushmanga taʼsir sezilmaydi va xayrixoh shaklga kirishi mumkin;
   
6. 
   axborot urushida taʼsirlar tanlab olinadi va aholining turli qatlamlarini turli yoʻllar bilan qamrab oladi;