I(q-q). indd

Ko’riwdegi kemshilikler. Ko’za’ynek
Jaqsi’ yag’ni’y normada ko’riwshi adamni’n’ ko’zinde buyi’mni’n’ 
ko’rinisi torli’ perdede payda boladi’ (71-a, su’wret). Ayi’ri’m adamlar 
uzaqtan ko’rmeydi. Bunday adamlar ko’zinde uzaqtag’i’ buyi’mni’n’ 
ko’rinisi tor perdeden berjaqta payda bola-
di’ ha’m buyi’mlar buldi’rap korinedi (71-b, 
su’wret). Bunday ko’z jaqi’nnan ko’riwshi dep 
ataladi’.
Jaqi’nnan ko’riwshi ko’zlerde ga’whardi’n’ 
fokus arali’g’i’ normadan az, yag’ni’y 
optikali’q ku’shi u’lkenirek boladi’. Ko’riwdi 
jaqsi’law ushi’n woyi’s linzali’ ko’za’ynekten 
paydalani’ladi’. Ko’za’ynektegi optikali’q ku’sh 
teris bolg’an bunday linza ko’rinisti tor perde 
ta’repke iyterip beredi (71-d, su’wret). Bunday 
ko’za’ynek ja’rdeminde buyi’mdi’ jaqsi’ koriw 
mu’mkin.
Bazi’ birewler, a’sirese, u’lken jastag’i’ 
adamlar woqi’w ha’m jazi’wda qi’ynaladi’. 
Bunday adamnin’ ko’zinde buyi’mni’n’ ko’rinisi 
Optika
70-su’wret
71-su’wret
d
b
a
e
f

---

99
VI bap. Jaqti’li’qti’n’ tarqali’wi’, shag’i’li’si’wi’ ham si’ni’wi’
tor perdeden arjaqta payda boladi’ ha’m buldi’rap korinedi (71-e, su’wret). 
Bunday ko’z uzaqtan ko’riwshi dep ataladi’.
Uzaqtan ko’riwshi ko’zlerde fokus arali’g’i’ normadan u’lken, yag’ni’y 
optikali’q ku’shi kishirek boladi’. Ko’rinisti jaqsi’law ushi’n do’n’es linzali’ 
ko’za’ynek paydalani’ladi’. Ko’za’ynektegi optikali’q ku’sh won’ bolg’an 
linza ko’rinisti tor perde ta’repke iyterip beredi (71-f, su’wret). Na’tiyjede 
bunday ko’za’ynek ja’rdeminde adam buyi’mdi’ normadag’i’ ko’z si’yaqli’ 
jaqsi’ ko’redi.
1. 71-su’wretten ko’zdin’ du’zilisin tu’sindirip berin’.
2. Ko’zde ko’rinis qalay payda boladi’?