I(q-q). indd

Mikroskop
Mikroskop – jaqi’n arali’qtag’i’ 
ko’zge tuwradan-tuwra ko’rin-
beytug’i’n ju’daa mayda obektlerdi 
u’lkeytip ko’rsetetug’i’n optikali’q 
a’sbap boli’p yesaplan’adi’.
Mikroskoptan bakteriyalar, kletkalar 
si’yaqli’ mayda obektlerdi ko’riw ushi’n 
paydalani’ladi’.
68-su’wret
67-su’wret
Л

---

96
O
1
 okulyardag’i’ L
1
 ja’rdeminde AB buyi’mni’n’ keri, haqi’yqi’y ha’m 
u’lkeygen ko’rinisi A′B′ payda yetiledi (68-su’wret). Mikroskopti’n’ O
2
 
obektivindegi  L
2
 linza lupa si’yaqli’ ko’rinis mu’yeshin koterip beredi. 
Mikroskopti’n’ obektivine qaralg’anda L
1
 linza payda yetken A′B′ ko’rinis 
ko’zdin’ yen’ jaqsi’ koriw arali’g’i’ bolg’an D
0
 uzaqli’qta ja’nede u’lkeygen 
A′B′ halatta ko’rinedi.
Mikroskopti’n’ u’lkeytiwi K = lD
0
/F
1
F
2
 formula menen ani’qlanadi’. 
Bunda  l – linzalar arasi’ndagi’ arali’q, F
1
 ha’m F
2
 – linzalardin’ fokus 
arali’g’i’.
Jetilistirilgen bunday mikroskoplar ja’rdeminde ko’zdin’ ilmeytug’i’n 
mayda obektlerin 3000 yesege shekem u’lkeytip ko’riw mu’mkin. Keyingi 
ji’llarda jarati’lg’an arnawli’ mikroskoplardi’n’ u’lkeytiw koeffi cienti 100 
mi’n’g’a shekem boladi’.
1. Lupada ko’rinis qalay payda boladi’? Woni’n’ u’lkeytiwi qalay 
ani’qlanadi’?
2. Fotoapparatti’n’ du’zilisi ha’m islewin tu’sindirip berin’.
3.  Mikroskopta ko’rinis qalay payda boladi’? Woni’n’ u’lkeytiwi qalay 
ani’qlanadi’?