I(q-q). indd

4. Optikali’q teleskoplar haqqi’nda nelerdi bilesiz? 
1.  Fokus arali’g’i’ 2,5 sm bolg’an lupa buyi’mdi’ neshe yese u’lkeytip ko’rsete 
aladi’? Usi’ ha’m keyingi ma’selelerde D
0
 = 25 sm dep ali’n’.
2. Buyi’mdi’ 20 yese u’lkeytip ko’rsete alatug’i’n lupani’n’ fokus arali’g’i’ 
qansha?
3.  Mikroskop linzalari’ni’n’ fokus arali’qlan mas ra’wishte 1,5 sm ha’m 2,5 
sm, linzalar arali’g’i’ 30 sm. Bunday mikroskop obektti neshe yese u’lkeytip 
ko’rsetedi?
4. 5 km biyikliktegi samalyottan jer 1:2000 masshtabta fotosu’wretke ali’nbaqta. 
Fotoapparat obektivinin’ optikali’q ku’shin ani’qlan’. 250 km biyikliktegi 
jasalma joldastan Jerdin’ beti sol fotoapparat penen su’wretke ali’nsa, su’wret 
qanday masshtabta shi’g’adi’?
5.  Filmoskop penen ekranga shekem bolg’an arali’qti qi’sqarti’wda ko’rinis 
jarqi’nli’g’i’nsha qali’wi’ ushi’n obekt penen diafi lm pluonkasi’ arasi’ndagi’ 
arali’qti’ qalay wo’zgerttiriw kerek? Bunda ko’rinistin’ wo’lshemleri ha’m 
jaqti’landi’rg’ani’ qalay wo’zgeredi?
6.  Birinshi fotoapparat obektivinin’ fokus arali’g’i’ 5 sm, yekinshisiniki 4 sm. 
Birdey arali’qtan turi’p bir obekttin’ fotosu’wreti ali’ng’anda obekttin’ qaysi’ 
fotoapparatta ali’ng’an su’wreti u’lkenirek shi’g’adi’?
Lupani’n’ u’lkeytiwi К m ani’qlan’. Buni’n’ ushi’n lupani’n’ Quyash nurlari’n 
joli’na tuti’p, nurlar lupadan qanday F arali’qta ji’ynali’wi’n wo’lshen’.
Optika

---

97
69-su’wret