Iqtisod moliya

ASOSIY TAYaNCh TUShUNChALAR 
1. Narx. 2. Narx mexanizmi. 
3. Xarajatlar mexanizmi. 4. Gerfindal indeksi.
5. Narx tashkil bo’lishining bozor mexanizmi. 6. Narx turlari. 
7. Lerner indeksi. 8. Narx buyicha lider.
9.. Narx urushi. 10. Yashirin kelishish. 
a) narx va narxlarni tashkil qilish, ya’ni tovar, xizmatlarga to’lanadigan pul mikdorini 
belgilanishini aniqlanishining qoidalari, usullarini o’z ichiga oladi;
b) bozorda firmaning ulushini baholash imkonini beruvchi indeks; 
v) tovarlar va xizmatlarning nafliligini baholash vositasi bo’lib, unga to’lanadigan pul 
miqdorini ifodalaydi; 
g) ishlab chiqarish (sotish) uchun qilingan xarajatlarni qoplash va ma’lum miqdorda 
foyda olishni ta’minlaydigan tarzda narx belgilash; 
d) bozor va uning aniq shaklidan qat’iy nazar talab va taklifning nisbati va raqobat 
asosida ya’ni bozordagi vaziyatga ko’ra narxning shakllanishi; 
e) monopoliya hukmronligi darajasini ko’rsatuvchi iqtisodiy ko’rsatkich; 
yo) raqobatdosh firmalarning oligopolistik bozorda bosqichma-bosqich, sekinlik bilan 
narxni pasaytirishi; 

---

j) bozor iqtisodiyoti sharoitida bir-birini taqozo etuvchi turli maqsadlarda qo’llanuvchi, 
turli funktsiya va vazifalarni bajaruvchi narxlar majmuiga turli jihatdan yondoshib, guruhlarga 
bo’linishi;
z) kachonki firmalar ochiq bitim tuzmay, yashirin narx va maxhsulot ishlab
chiqarish hajmi bo’yicha til biriktirish vaziyati; 
i) oligopolistik bozordagi etakchi firma, kaysiki uning narxni ko’tarishi yoki tushirishiga 
qarab, boshqalar unga ergashadi. 
 
Takrorlash va munozara uchun savollar 
 
 
1. Narx tashkil topishining, xarajatlar va bozor mexanizmining farqi nimada? . 
2. Narx qanday funktsiyalarni bajaradi? 
3. Qanday narxlarni bilasiz? 
4. Monopoliya sharoitida narxning tashkil topishi qanday yuz beradi? 
5. Gerfindal indeksi nimani ko’rsatadi? 
6. Monopsoniya sharoitida narxning shakllanishini tushuntirib bering. 
7. Narx diskriminatsiyasi nima?