Iqtisod moliya

mexanizmiga keng yo’l berishni ifodalaydi. U mulkni davlat tasarrufidan chiqarishdan 
tashqari, davlatning markazlashgan rejalashtirish, narx belgilash, tashqi savdo, valyuta 
munosabatlari va boshqa iqtisodiy faoliyatdagi yakka hukmronligini keskin qisqartirilishini o’z 
ichiga oladi. 
Mahsulot ishlab chiqarish bo’yicha reja asosida davlatga topshirishdan davlat xaridlariga 
o’tish. Bunda davlat xaridor sifatida ishlab chiqaruvchini sotish shartlari bo’yicha o’ziga jalb 
etishi bilan ajralib turadi. Davlat mavjud resurslarni taqsimlovchi funk-tsiyasini yo’qotadi. 
Resurslar bozor orqali taqsimlanadi. Davlatning resurslar oqimini o’zgartirishga ta’siri ustun 
darajada iqtisodiy yo’l bilan amalga oshiriladi. Masalan, soliqlar orqali. 
Tashqi iqtisodiy faoliyatda ham davlatning monopol mavqei tobora susayib boradi. 
Davlatning funktsiyasi milliy iqtisodiyotni chet el kompaniyalari bilan muvaffaqiyatli raqobat 
olib borishi uchun zarur muhit yaratishdan iborat. 
Davlatning boshqarishdagi ko’pgina vazifalari korxonalar zimmasiga o’tadi, «gorizontal» 
xo’jalik aloqalari asosiy o’ringa chiqadi. 
Iqtisodiyotni erkinlashtirish — bu iqtisodiyotni tartibga solishni to’la bozor 
mexanizmiga topshirish emas, balki bozor mexanizmi bilan davlat aralashuvini optimal darajada 
bo’lishini ta’minlashdan iborat. Sababi, hozirgi iqtisodiyot davlat aralashmasa samarali rivojlana 
olmaydi. 
Iqtisodiy hayotni erkinlashtirishning asosini davlat tasarrufidan chiqarish tashkil etadi. 
Davlat tasarrufidan chiqarish deganda davlat mulkini turli mulk va xo’jalik yuritish shakllariga 
aylantirish tushuniladi. 
Davlat tasarrufidan chiqarish raqobatni, tadbirkorlikni rivojlantirishga qaratilgan. Turli 
mulk va xo’jalik yuritish shakl-lari tengligi e’tirof etilib, ularga qonun doirasida barcha faoliyat 
bilan shug’ullanish imkoniyati yaratiladi. 
Davlat tasarrufidan chiqarish davlat korxonalari va tashkilotlarini jamoa, shirkat, ijara, 
aktsionerlik va boshqa shakldagi korxona va davlatga tegishli bo’lmagan tashkilotlarga 
aylantirishni bildiradi. Ular hammasi nodavlat sektorini tashkil etadi. 

---

Davlat tasarrufidan chiqarishning asosini xususiylashtirish tashkil etadi.