Iqtisod va qurilish

9-rasm. Izokosta

C C
va nuqtalarni tutashtiruvchi chiziq (1) tenglamani ifodalovchi
W r
izokostani beradi. Izokostaning har bir nuqtasiga mos keluvchi resurslar sarfi kombinatsiyasining qiymati umumiy xarajat C ga teng. Masalan, A va B nuqtalar uchun quyidagi tenglikni yozish mumkin:
C <W  L_A  r  K_A <W  L_B  r  K_B .
Agar nuqta _0N1N₂ uchburchak ichida yotsa, shu nuqtaga mos resurslar kombinatsiyasini olganda, firma o`z byudjetini to`liq sarflamaydi. Masalan M nuqta uchun (1)-tenglama quyidagicha yoziladi:
W L_M rK_M C . (2)
(1) tenglama firmaning har bir umumiy xarajati uchun grafikda alohida izokosta bilan ifodalanadi. Agar firmaning umumiy xarajatlari ikki variantda bo`lsa, ya′ni C<sub>1</sub> va C<sub>2</sub> hamda C<sub>1</sub>  C<sub>2</sub> bo`lsa, ushbu umumiy xarajatlar uchun izokostalar grafikda quyidagicha joylashadi (10-rasm).

10-rasm. Izokostaning joylashuvi

Firma byudjetining o`sishi yoki resurslar narxining pasayishi izokostani o`ngga siljitadi, byudjetning qisqarishi va resurslar narxining oshishi izokostani chapga siljitadi.
C W 
(1)-tenglamani quyidagi ko`rinishda yozamiz: K <  L (3).
r  r 
(3)-tenglamadan kelib chiqadiki izokostaning burchak koeffitsienti
K W

quyidagiga teng: <  (4).
L r
 W 
Izokostaning burchak koeffitsienti   shuni ko`rsatadiki, agar
 r  W firma r narxda birlik kapital sotib olish uchun bir birlik mehnat r
sarfidan voz kechsa (W so`m iqtisod qiladi), ishlab chiqarishdagi umumiy xarajat qiymati o`zgarmaydi.
Masalan, agar ish haqi 200000 so`m, kapitalga ijara haqi 50000 so`m bo`lsa
K W < 200000 сум
< < 4 yoki K < 4L.
L r < 50000 сум
Demak, firma umumiy xarajatni o`zgartirmasdan bir birlik mehnatni 4 birlik kapital bilan almashtirishi mumkin.
Endi firmaning umumiy xarajatlari cheklanganda maksimal mahsulot ihlab chiqarishga erishish masalasini grafik usulda echilishini ko`rib chiqamiz.

L L