Iqtisodiy o’sishning mazmuni, omillari na turlari

α=Ys / I bir so`mlik investitsiya xisobiga yaratilgan yangi maxsulot mikdorini ko`rsatadi.
2. Talab tenglamasi kuyidagi ko`rinishga ega Yd=  I ( 1/ μ) , bu erda 1/ μ – xarajatlar mul’tiplikatori, μ–jamgarishga chegaralangan moyillik.
Bu tenglama milliy daromad Yd, yoki yalpi talab ko`shimcha investitsiyalarning mul’tiplikativ ko`payishiga teng mikdorda o`sishini ko`rsatadi.
Ishlab chikarish to`plangan jami kapital bilan ta`minlanishi, milliy daromad esa ko`shimcha investitsiyalarning multiplikativ ta`siri ostida ko`payishi sababli taklif tenglamasida jami investitsiyalar, talab tenglamasida esa ko`shimcha investitsiyalargina ko`rib chikilaadi.
R. Xarrod modeli: iqtisodiy o'sish sur'atlari daromadlar o'sishi va kapital qo'yilmalar nisbati funksiyasidir.
2. Neoklassik modellar iqtisodiy o'sishni ishlab chiqarish omillari (taklif) nuqtai nazaridan ko'rib chiqadi. Ushbu modelning asosiy sharti ishlab chiqarishning har bir omili ishlab chiqarilgan mahsulotning ulushini ta'minlaydi degan taxmindir. Ushbu model ishlab chiqarish funktsiyasi deb ataladi: mahsulot hajmi har bir omilning mahsuloti yig'indisi bilan uning chegaraviy mahsuloti bilan belgilanadi. Shunday qilib, iqtisodiy o'sish bir-birini almashtiruvchi omillarning yig'indisidir: mehnat, kapital, yer va tadbirkorlik.
R.Xarrod o`z modeliga uch tenglamani kiritadi:
1)kafolatlangano`sish surti tenglamasi;
2) xakikiy o`sish sur`ati tenglamasi;
3)tabiiy o`sish sur`ati tenglamasi.
R Xarrod modelida xakikiy o`sish sur`ati ishchi kuchining o`sish sur`ati va kapital unumdorligining o`sish sur`ati bilan belgilanadi.
G c = s , bu erda
G - YAIMning xakikiy ko`shimcha o`sish sur`ati; Δ Y/ Y;
c-  ishlab chikarishning kapital talabchanligi koeffitsenti, I / Δ Y ;
s– Milliy daromaddagi jamgarish xajmi yoki jamgarishga o`rtacha moyillik, S / Y;
Tadbirkorlar dinamik muvozanat ta`minlangan o`sish sur`ati bo`lgan kafolatlangan (prognoz kilingan) o`sish sur`atiga asoslanib o`z investitsiya rejalarini tuzadilar. Kafolatlangan o`sish sur`ati jamgarishga o`rtacha moyillik darajasini akseleratorga nisbati sifatida aniklanadi:
Gw = s / cr , bu erda:
Gw – kafolatlangan o`sish sur`ati
cr – talab etiladigan kapitaltalabchanlik koeffitsenti ( ktgan yillardagi shakllangan darajasi);
Bu ko`rsatkichlar doimiy bo`lganligi sababli kafolatlangan o`sish sur`atlari xam doimiy bo`ladi.
Agar xakikiy o`sish sur`ati kafolatlangan o`sish sur`atiga mos kelsa iktisodiyotda barkaror uzluksiz o`sish ta`minlanadi. Amaliyotda bunga doimo erishib bo`lmasligi tufayli kiska muddatli davriy tebranishlar ro`y beradi.
Xarrod modelida resurslardan to`lik foydalangan sharoitda ta`minlanishi mumkin bo`lgan maksimal o`sish sur`ati tabiiy o`sish sur`ati deb nomlandi.