Iqtisodiy resurslar va ularning xarakati

3 mashgulot. 8.2. jadvalda aloxida firma uchun koʻrinishdagi cheklangan maxsulot mikdorlari toʻgrisida maʼlumotlar (MRR) berilgan.
8.2. jadval 8.3. jadval

Mexnat birligi mikdori	MRP1 (ming soʻm)		Mexnatga talab xajmi (kishi)	Ish xaki stavkasi (ming soʻm)	Mexnat taklifi xajmi (kishi)
1	15		--	15	850
2	14		--	14	800
3	13		--	13	750
4	12		--	12	700
5	11		--	11	650
6	10		--	10	600
7	9		--	9	550
8	8		--	8	500

a) Faraz kilamiz, shu konkret mexnatning xuddi shunday MRP mikdori 100 firmada bor. Bu mexnat turiga unumiy bozor talabi xajmi mikdorini aniklang. Topilgan maʼlumotlarini 8.3 jadvalga kiriting.

b) 8.3 jadval maʼlumotlaridan foydalanib. Muvozanat ish xaki stavkasini aniklang.
v) Yollangan ishchilarning umumiy sonini xisoblang.
g) Aloxida firma uchun mexnatga xak toʻlashning cheklangan xarajatlarini, yollangan ishchilar sonini, ish xaki mikdorini aniklang.
d) Agar minimal ish xaki 12 ming soʻm darajasida oʻrnatilsa, yollangan ishchilar umumiy soni kanday oʻzgarishini aniklang.


4 mashgulot. 8.4 jadvalda Mexnat ( L) va kapitalning (K) cheklangan maxsuloti (MR) va uning pul koʻrinishidan mikdori toʻgrisida mashgulotlar keltirilgan. Ikkala resurs xam oʻzgaruvchan va rakobatli bozorda sotib olinadi. Mexnat narxi 2 ming soʻm, kapital narxi 3 ming soʻm.
8.4 Jadval

Ishlatiladigan mexnat xajmi	MR1	MRP1 (m.soʻm)	Ishlatiladigan kapital xajmi	MPk	MRPk
1	10	5,0	1	21	10,5
2	8	4,0	2	18	9,0
3	6	3,0	3	15	7,5
4	5	2,5	4	12	6,0
5	4	2,0	5	9	4,5
6	3	1,5	6	6	3,0
7	2	1,0	7	3	1,5

a) Minimal xarajatlar bilan 64 birlik maxsulot ishlab chikarish uchun firma kancha birlik Mexnat va kapital ishlatadi? 99 birlik maxsulot uchun-chi?

b) Maksimal foyda olish uchun firma kancha birlik mexnat va kapital ishlatadi?
v) Nima uchun firma maksimal foyda ola turib, xarajatlarini minimumlashtiradi?
g) Firma oʻz maxsulotini sotadigan bozor mukammal rakobatlimi? Kanday narxda firma oʻz maxsulotini sotadi?
d) Firma maksimal foyda olish sharoitida, uning umumiy maxsuloti xajmini (TR), umumiy tushushni (TR) umumiy xarajatlarini (TS) va foyda mikdorini aniklang.


5 mashgulot. Student 100 ming soʻmga ega va uni jamgarni yoki ishlatish toʻgrisida karor kaboʻl kilish kerak. Agar u bankka pulni kuyisa, unda bir yildan soʻng u 112 ming soʻm oladi. Inflyatsiya yiliga 14% tashkil etadi.
a) Nominal protsent stavkasi kanday?
b) Real protsent stavkasi kanday?
v) Siz studentga nima taklif kilgan boʻlardingiz.
g) Protsentning nominal stavkasi oʻzgarmagan xamda inflyatsiya surʼati 10% gacha tushish, sizning maxsulotingizga kanday taʼsir koʻrsatadi?


6 mashgulot. Stanok Xar yili 2000 soʻm daromad keltirib, 3 yil xizmat kiladi. Uning uchinchi yil oldindagi koldik kiymati 6000 soʻm. Xarajatlarni toʻla koplashga ketadigan stanok narxini aniklang, agar:
a) protsent stavkasi 8% boʻlsa?
b) protsent stavkasi 10% , boʻlsa?
v) protsent stavkasi 8% , Lekin yillik kutiladigan inflyatsiya 7% boʻlsa?


7 mashgulot. Iktisodda ikki sektor mavjud - kishlok xoʻjaligi va sanoat. 8.7. rasmda ularning yerga boʻlgan talabi egri chiziklari koʻrsatilgan (D va D ). SS oʻzgarmas yer taklifi.
a) Muvozanat renta stavkasini va Xar bir sektorning yerga namoyon etadigan talabni aniklang.
Faraz kilamiz, Xukumat ozik-ovkat importini kamaytirishga intilgan xolda milliy kishlok xoʻjalik maxsuloti ishlab chikarishni subsidnalar berish orkali ragbatlantirishga karor kiladi. Bu esa agrar sektorning yerga boʻlgan talab egri chizigini D xolatiga siljishga olib keladi.
b) Kiska muddatli davrda yer maydonlari agrar va industriya sektorlar oʻrtasida kanday taksimlanadi?
v) Kiska muddatli davrda ikkala sektorda renta stavkalari kanday boʻladi?
g) Uzok muddatli davrda muvozanat xolat kanday boʻladi?

8.7.rasm. Yer taksimoti.