“Iqtisodiy ta’limotlar tarixi” fanidan muammoli ma’ruza matnlari to’plami T.: Tmi, 2003. bet

64 

---

 
Tayanch iboralari: 
- klassik siyosiy iqtisod; 
- «tabiiy 
baho»; 
- «bozor 
bahosi»; 
- qiymat 
nazariyasi; 
- «sof 
mahsulot»; 
- «unumli, unumsiz sinflar»; 
- «dastlabki 
avanslar»; 
- «har yili qilinadigan avanslar». 
 
Asosiy adabiyotlar: 
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17. 
 
Qo’shimcha adabiyotlar: 
1,2,3,4,10. 
65 

---

5-MAVZU. KLASSIK IQTISODIY MAKTABNING 
RIVOJLANISHI. 
 
Reja: 
1. A.Smitning iqtisodiy ta’limoti. 
2. A.Smitning mehnat taqsimoti, ayirboshlash, qiymat va pul to’g’risidagi 
ta’limoti. 
3. A.Smitning iqtisodiy liberalizm kontseptsiyasi. 
4. Uning “Ko’rinmas qo’l”, unumli va unumsiz mehnat to’g’risidagi 
ta’limotlari. 
5. D.Rikardo va klassik maktabni rivojlanishi. Uning qiymat, pul, renta, ish
haqi va foyda to’g’risidagi nazariyalari. Qiyosli ustunlik nazariyasi. 
6. J.B.Seyning iqtisodiy ta’limoti “Bozor qonuni”, “Qiymat va ishlab 
chiqarish omillari nazariyalari”. 
7. T.Maltusning “Nufus qonuni” ijtimoiy siyosatga munosabati. Maltus va 
hozirgi zamon. 
Muammoli savollar: 
Bozor iqtisodiyotini loyixasi kim tomonidan yaratilgang’ Milliy boylikni 
ko’paytiradigan omil qaysi omil deb hisoblaysizg’ A.Smit «ko’rinmas qo’l» deb 
nimani nazarda tutgan edig’ «Tabiiy baho» bilan «odil narx» o’rtasida qanday 
bog’liqlik va farq mavjud. Qiyosli ustunlik nazariyasi qanday ta’limotni ilgari 
suradig’ Nima uchun «bozor qonuni» o’z vazifasini bajara olmay qoldig’ Maltus 
ta’limoti hozirgi kunda qanday o’rin tutadig’
 
«Davlatni badaviylikning eng quyi bosqichidan farovonlikning eng 
yuqori bosqichiga ko’tarish uchun faqatgina tinchlik, engil soliqlar va 
boshqaruvdagi sovuqqonlik kerak, qolganlarning barchasi tabiiy 
harakat tufayli bo’ladi». 
(A.Smit)