Iqtisodiyot asoslari pdf

Davriy ishsizlik

 - bu asosan ishlab chiqarishning pasayishi natijasida ishchi 

kuchiga bo’lgan talabning kamayishidan paydo bo’ladi. Davriy pasayish tovar va 

xizmatlar  yalpi  taklifining  kamayishi  va  oqibatda  aholini  ish  bilan  bandligining 

qisqarishi va ishsizlikning o’sishini bildiradi. 

 

To’la  ish  bilan  bandlik

  -  barcha  ishchi  kuchining  100%  ish  bilan 

ta’minlanganligini  bildirmaydi.  Aksincha,  ixtiyoriy  va  tuzilmaviy  ishsizlik  ilojsiz 

hol  bo’lganligini  hisobga  olsak,  biz  mutloq  to’la  ish  bilan  bandlikka  erishib 

bo’lmasligini tushunamiz. 

Mehnat bozorining tarkibini quyidagilar tashkil etadi: 

-  mehnatga talab; 

-  mehnat taklifi; 

-  ishchi kuchi narxi yoki ish haqi; 

-  ishchi kuchi qiymati; 

-  raqobat. 

Shunday  qilib,  mehnat  bozori  tovar  bozorining  o’ziga  xos  ko’rinishi  bo’lib, 

uning  xususiyati  shundan  iboratki,  unda  ishchi  kuchi  yoki  insonning  mehnat 

qobiliyati sotiladi va sotib olinadi. 

Kapital  bozorida  ham,  talab  va  taklif  qonuni  amal  qiladi  va  kapital  narxini 

belgilab beradi. 

---

 

34 

Kapital  bozorida  foiz,  yillik  foiz  stavkasi,  diskontlash,  investision  loyihalar, 

bank  depozitlari  kabi  kategoriyalar  amal  qiladi.  Kapital  bozorining  muhim 

ko’rinishlaridan biri qimmatbaho qog’ozlar bozori bo’lib hisoblanadi.