Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

9.3. Korxona qudratini raqobatbardoshligini baholash. Korxonaning iqtisodiy qudrati.
Korxona quvvati deb, dastgoh va ishlab chiqarish maydonlaridan ilgʻor texnologiya, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishning ilgʻor usullaridan toʻliq foydalangan sharoitda yiligi korxonaning eng koʻp mahsulot ishlab chiqarish yoki xom ashyoni qayta ishlash imkoniyatiga aytiladi.
Korxona quvvati mahsulot qaysi birlikda hisoblansa shu birliklarda aniqlanadi. Korxona quvvati bazis yoki reja davrida nisbatan foiz hisobida ham ifodalanadi.
Korxona quvvati - uning yetakchi, tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchi tsexlari bilan topiladi.
Ishlab chiqarish quvvatidan unumli, toʻliq foydalanishni ta’minlash yoʻllari quyidagilar:
Asosiy fondlarni oʻz vaqtida yangilab turish;
Ishlab chiqarish jarayonidagi uzilishlar, turgʻunlik holatlarini keltirib chiqaruvchi sabablarni yoʻqotish yoki kamaytirish;
Ishlab chiqarishni tashkil etishning foydali, ilgʻor shakllari, usullarini qoʻllash va shular hisobiga mehnat buyumlariga ishlov berish tartibini uzluksiz va bir vaqtda hamma ish joylarida olib boorish;
Mehnatni ish joylari boʻyicha aniq taqsimlash;
Dastgohlarning ish vaqti fondidan toʻliq foydalanishni ta’minlash.
Texnologik jarayonlarni bir me’yorda toʻliq foydalanishini ta’minlash.
3. Sifat menejmenti tizimi va texnologiya.
Hozirda mamlakatda SMTni ishlab chiqish va tatbiq etish borasida katta tajriba toʻplangan. 68 ta korxonada sifatni boshqarish tizimini tatbiq etish yuzasidan tadbirlar rejalashtirilgan, ulardan 30 tasida sifatni boshqarish tizimini qoʻllash boʻyicha ishlar boshlangan, 23 ta korxonada esa tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda. Ana shu tajribaga asoslangan holda, SMTni tatbiq etish jarayonining samaradorligi tahlil qilindi, hamda shunday faoliyatga kirishish arafasida turgan korxonalar uchun qator tavsiyanomalar tayyorlandi. Ularning aksariyat qismini SMTni ishlab chiqish va tatbiq etish jarayonini qanday qilib arzonroq, tezroq va eng muhimi, foydaliroq qilish borasidagi tavsiyanomalar tashkil etadi.
Foydaliligi. Korxona rahbarida, SMT qanday maqsadda tatbiq etilmoqda degan savolning tugʻilishi tabiiy yodingizda boʻlsin, qanday foyda keltirishini bilmasangiz biror-bir tizimni joriy qilishdan hech qanday naf yoʻq.
SMTning 6 ta asosiy tartiboti (hujjatlar, yozuvlarni, nomuvofiq mahsulotlarni boshqarish, ichki auditlar, tuzatuvchi) va ogohlantiruvchi harakatlarini tatbiq qilish yetarli, ular tashkilotdagi barcha jarayonlarni maqbullashtirishga olib keladi, degan notoʻgʻri tushuncha mavjud. Oʻtkazilgan tadqiqotlar bunda fikrlarning nooʻrinligini koʻrsatadi. Faqat sizning korxonangiz uchun xos boʻlgan (mahsulotlarning hayotiy turkumi jarayonlari deb ataladigan) jarayonlar tubdan oʻzgartirilgan holdagina real va jiddiy yutuqlarga erishish mumkin.
Korxonalar rahbarlariga SMTni tatbiq etish maqsadlarini aniqlashda prinsipial jihatdan oʻzgacha yondoshuvga amal qilish tavsiya etiladi. Bunday yondoshuv uchta oddiy qoidaga asoslangan, xususan:
1. Korxonangizda qanday jarayon va yoki vazifalar korxonangizning «tor joyi», nozik tomoni hisoblanadi hamda tubdan qayta qurish va yaxshilashni talab qiladi.
2. Qayta qurish – bu yangilik jarayoni, uni munosib kadrlar bilan mustahkamlang, qoʻshimcha resurslar bilan ta’minlang, jarayonni tartibga soling va imkon qadar avtomatlashtiring.
3. ISO 9000 seriyasi standartlari talablariga muvofiq bu jarayonni boshqaring.
Shunday qilib, korxonalar rahbarlari bir me’yorda ishlayotgan jarayonlarni hujjatlashtirish uchun resurslar sarflamasligi, ammo butun e’tiborni aynan tez orada yaxshilashni talab qilayotgan amaliy jihatlarga qaratishi zarur.
Ajoyib nemislar, italiyaliklar va indoneziyaliklar uchun uch yoki toʻrt tilda gapirishning foydasi yoʻq . "Xitoyda barcha asosiy maktab bolalarning yarmi hozir ingliz va Hindiston va Xitoyda ingliz dinamik sonini oʻrganmoqda - 00 milliondan ortiq. Boshqa tomondan, Amerika bolalarning koʻpchiligi maktabda faqat ingliz tilini oʻrganib - faqat 24,000 Xitoy tilida tahsil olmoqda. Va AQShda aholining faqat 22 foizi ingliz 4 amerikaliklar boshqa tilda gapirib, biz xalqaro biznes tili sifatida faqat ingliz, deb oʻylaymiz va boshqa tillarni oʻrganish zarurligini e’tiborga olmaymiz.  Britaniya Kengashi vakolatli tadqiqot ishlari tomonidan, asosiy bayonotida, " Qoʻshma Shtatlar raqobatbardoshligi Birlashgan Qirollikka putur etkazadi", deb aytdi, chunki, bu, amerikalilarning asosiy qismi soʻzlarni qisqartirib aytadi va notoʻgʻri talaffuz qiladi. Koʻp hollarda esa imo-ishoralarni ishlatadi. Ular boshqa davlatlarning urf-odatlarida va qadariyatlariga e’tiborsizlik bilan qaraydilar, Britaniya qadriyatlarini poymol qiladilar.
Birinchidan, ethnocentric munosabat - parochialistic e'tiqod bu ishni eng yaxshi yondashuvlar va usullar – vatanda boʻladi, deb hisoblshadi.(asosiy ofislari joylashgan mamlakat).odamlar oʻz vatanidagi kabi ethnocentric munosabati bilan rahbarlari, xorijiy mamlakatlarda odamlar yaxshi ish qarorlar qabul qilish uchun zarur boʻlgan koʻnikmalar, tajriba, bilim, yoki tajriba yoʻq, deb ishonaman. Ular asosiy yyechimlar yoki texnologiyalarni xorijiy xodimlarga ishonmagan. Soʻngra, polisentrik munosabatlar - xodimlarning vakillik mamlakat-tashkilotchisi (tashkilot biznes bilan shugʻullanadi boʻlgan boshqa mamlakat), oʻz biznesini boshqarish uchun eng yaxshi yondashuvlar va ish usullarini bilishidir. Bu munosabat bilan rahbarlar tushunish uchun turli va qattiq sifatida har bir xorijiy ishlashini koʻrib.Geosentrik yondashuv jahon aholisining dunyo boʻylab mehnat qilishi uchun imkoniyat yaratish tushuniladi.  Misol uchun, Karlos Ghosn, Nissan va Renault bosh direktori, Frantsiyada ta'lim, Livan, ota-onalar ham Braziliyada tugʻilgan va toʻrt tilda ravon gapirishadi. Geosentrik yondashuv globallashuv sharoitida madaniy xilma-xillikning bartaraf etilishini va korporativ rahbarning zamonaviy modeli yaratilishini talab qiladi
Bu - bugungi global muhitda muvaffaqiyatli rahbarlari talab qiladi yondashuv turi. shunday qilib, Kanada qarshi United Yaponiyaga qarshi Shtatlari, Frantsiya, Germaniya qarshi, Meksika, va - global tanlovining hududiy bosqichi kasaba uyushmalarida koʻrib chiqildi. Endi, global raqobat Yevropa Ittifoqi (EI), Shimoliy Amerika erkin savdo kelishuvi (NAFTA), Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlari assotsiatsiyasi (ASEAN), va boshqalar, shu jumladan, mintaqaviy savdo shartnomalari bilan hosil boʻladi.