Iqtisodiyot va menejment

Xulosalar

1. 
   Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarish ko‘p jihatdan er bilan bog‘liq, Shuning uchun ham erga egalik qilish, tasarruf etish va undan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan munosabatlar agrar munosabatlar deyiladi.
   
2. 
   Agrar munosabatlarning asosini renta munosabatlari tashkil qiladi. Er egasi va uni ijaraga olib foydalanuvchi (tadbirkor) o‘rtasida mazkur erdan olinadigan foydani taqsimlash borasidagi munosabatlar renta munosabatlari deyiladi. Er rentasi er egaligini iqtisodiy jihatdan amalga oshirish (realizatsiya qilish)ning shaklidir.
   
3. 
   Hozirgi paytda turli mamlakatlarda mavjud renta vujudga kelish sabablari va shart-sharoitlariga qarab quyidagi turlarga ajratiladi: absolyut er rentasi, differensial (tabaqalashgan) renta I va II, monopol renta, qazilma boyliklar, qurilishlar joylashgan erlardan olinadigan renta.
   
4. 
   Agrosanoat integratsiyasi – qishloq xo‘jaligi bilan unga xizmat qiluvchi va mahsulotni iste’molchiga etkazib beruvchi tutash tarmoqlar o‘rtasida ishlab chiqarish aloqalarining rivojlanishi hamda ularning uzviy birikish jarayonidir.
   
5. 
   Agrosanoat majmuasi (ASM) – bu qishloq xo‘jalik mahsulotlari etishtirish, uni saqlash, qayta ishlash va iste’molchilarga etkazib berish bilan Shug‘ullanuvchi xalq xo‘jalik tarmoqlaridir. ASM to‘rtta sohani o‘z ichiga oladi. Birinchi soha - qishloq xo‘jaligiga ishlab chiqarish vositalari etkazib beradigan sanoat tarmoqlari, Shuningdek, qishloq xo‘jaligiga ishlab chiqarish texnika xizmati ko‘rsatish bilan band bo‘lgan tarmoqlar; ikkinchi soha – qishloq xo‘jaligining o‘zi; uchinchi soha – qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini iste’molchiga etkazib berishni ta’minlaydigan tarmoqlar (tauyorlash, qayta ishlash, saqlash, tashish, sotish); to‘rtinchi soha - odamlar hayoti va faoliyatining umumiy sharoitlarini ta’minlaydigan infratuzilma (yo‘l-transport xo‘jaligi, aloqa, moddiy-texnika xizmati, mahsulotni saqlash tizimi, ombor va tara xo‘jaligi).
   
6. 
   Tadbirkorlik faoliyatining qishloq xo‘jalik sohalaridagi shakli agrobiznes ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. Agrobiznes tushunchasiga qishloq xo‘jaligi bilan bog‘liq bo‘lgan faoliyat bilan Shug‘ullanuvchi biznes turlari ham kiritiladi. Bu qishloq xo‘jaligiga texnikaviy, ta’mirlash xizmat ko‘rsatish, uning mahsulotlarini qayta ishlash va iste’molchilarga etkazib berish bilan bog‘liq bo‘lgan tadbirkorlik faoliyatidir. Agrobiznes faoliyatining maqsadi iste’mol bozorini etarli miqdorda sifatli qishloq xo‘jalik mahsulotlari, sanoatni esa xom ashyo bilan uzluksiz ta’minlash orqali foyda ko‘rishdan iborat.