Irsiy kassaliklar


Download 1.95 Mb.
bet3/4
Sana19.06.2023
Hajmi1.95 Mb.
#1624852
1   2   3   4
Bog'liq
IRSIY KASSALIKLAR

KLEYNFELTER SINDROMI

  • Erkaklarda uchraydigan bu kasallikni 1942-yilda K. Kley- nfelter aniqlagan edi. Kleynfelter kasalligida X-xromosomalar soni ortiqcha boʻladi, ya'ni 44 XXY. Ushbu kasallik bilan tug'ilgan bolalarning sog' bolalarga nisbati 1 : 1000 boʻlib, bu nisbat katta yoshdagi kishilarda ham saqlanib qoladi.
  • Kasallikning asosiy belgilari quyidagilardir: bo'yni baland, qo'l va oyoq uzun, tana shakli ayollarga xos: yelka tor, tos suyagi keng, mushaklar va urug' chiqaruvchi ka- nal yaxshi rivojlanmagan, urugʻdon juda kichik boʻlib, spermatogenez kuzatilmaydi. Koʻpchilik holatda aqliy zaiflik yuzaga keladi va ayrim holatlardagina aqliy tomondan normada boʻlishi ham mumkin. Barmoq uchlari terisidagi tasvirlar koʻpincha yoysimon boʻlib, ulardagi egatchalar (chiziqchalar)ning umumiy soni ancha kamaygan boʻladi.

Shershevskiy-Terner kasalligi

  • Kasallikning asosiy belgilari quyidagilardir: past bo'yli, yengil vaznli, boʻyin juda qisqa va burmali boʻladi, tuxumdon va ikkilamchi jinsiy belgilar yaxshi rivojlanmagan, yelka keng boʻlib, tos suyagi va oyoqlar kalta. Oylik sikl kuza- tilmaydi. Ko'krak bezlari rivojlanmay, ular oʻrniga yog' toʻplamlari paydo boʻladi. Yuz koʻrinishi oʻzining yoshiga qaraganda qari koʻrinadi. Kaftdagi asosiy triradius atd ken- gaygan. Barmoqlar uchida aylanasimon tasvirlar uchraydi. Qon aylanish, nerv va bosh- qa ichki organlar tizimida ham oʻzgarish sodir boʻladi. Bunday kasallikka chalinganlar oʻzidan nasl qoldira olmaydi. Ularni davolash usullari hozirgacha topilgan emas. Sher- shevskiy-Terner kasalligining 44+X0 genotipli ko'rinishidan tashqari 46+X0, 44+XY, 46+XX genotiplilari ham uchraydi.

X-xromosoma bo'yicha trisomiya kasalligi

  • Bu kasallik, odatda, ayollarga xos bo'lib, 44 XXX genotipli boʻladi va 1:1000 nisbatda uchraydi. Fenotip juda xilma-xil boʻlishi mumkin. Tuxumdon oʻzgargan, aqliy zaif bo'lib, jismoniy rivojlanish orqada qolgan, tanglay qattiq va yuqori joylashgan boʻlib, kariotipi normada boʻlgan sog'lom nasl qoldirishi mumkin. Ayrim holatda uzun boʻyli boʻlib, tuxumdon yaxshi rivojlan- gan boʻlmaydi, shuning uchun pushtsizlik erta paydo boʻladi. Kaft va barmoq terisidagi naqshlar oʻzgargan, lekin normada ham boʻlishi mumkin.
  • Kariotip barchasida deyarli bir xil, ya'ni 44 XXX, lekin ayrim holatlarda 44 XXXX va 44 XXXXX genotiplilari ham uchraydi. Bunday genotipli kasallarda tash- qi belgilarida oʻzgarishlar koʻproq boʻladi.

Download 1.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling