Ishbilarmonlik aloqalarida kommunikativ kompetensiyani tarbiyalash. E. Sidorenko spb.: Rech, 2008. 208 p.: ILL


Download 188.34 Kb.
bet2/7
Sana14.12.2020
Hajmi188.34 Kb.
#166960
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Ishbilarmonlik aloqalarida kommunikativ kompetensiyani tarbiyalash

Guruhlash

Qidiruv iboralarini guruhlash uchun siz qavslardan foydalanishingiz kerak. Bu so'rovning mantiqiy mantig'ini boshqarishga imkon beradi.
Masalan, siz so'rov yuborishingiz kerak: muallifi Ivanov yoki Petrov bo'lgan hujjatlarni toping va sarlavhasida tadqiqot yoki rivojlanish so'zlari mavjud:
So'zlarni taxminiy qidirish

Taxminan qidirish uchun tilde qo'yish kerak " "iboradan so'z oxirida. Masalan:

brom ~

Qidiruv davomida "brom", "rum", "balo" va boshqalar kabi so'zlar topiladi.
Mumkin bo'lgan tahrirlarning maksimal sonini qo'shimcha ravishda belgilashingiz mumkin: 0, 1 yoki 2. Masalan:

brom ~1

Odatiy bo'lib, 2 ta tahrirga ruxsat beriladi.

Yaqinlik mezonlari

Yaqinlik bo'yicha qidirish uchun tilde qo'yish kerak " "iboraning oxirida. Masalan, tadqiqot va rivojlanish so'zlari bilan hujjatlarni 2 so'z ichida topish uchun quyidagi so'rovdan foydalaning:

tadqiqotlarni rivojlantirish "~2
Ifodaning dolzarbligi

Shaxsiy qidiruv so'zlarining dolzarbligini o'zgartirish uchun " "iboraning oxirida, so'ngra ushbu ifodaning qolgan qismga nisbatan dolzarbligini ko'rsating.
Daraja qanchalik baland bo'lsa, ifoda qanchalik dolzarb bo'lsa.
Masalan, ushbu iborada "tadqiqot" so'zi "rivojlanish" so'zidan to'rt barobar ko'proq ahamiyatga ega:

o'rganish ^4 rivojlanish

Odatiy bo'lib, daraja 1. Ruxsat berilgan qiymatlar ijobiy haqiqiy sondir.

Intervalli qidiruv

Maydonning qiymati joylashgan intervalni belgilash uchun operator tomonidan ajratilgan qavs ichida chegara qiymatlari ko'rsatilishi kerak TO.
Leksikografik saralash amalga oshiriladi.

Bunday so'rov natijalarni Ivanovdan Petrovgacha bo'lgan muallif bilan qaytaradi, ammo natijaga Ivanov va Petrov kiritilmaydi.


Intervalga qiymat kiritish uchun to'rtburchak qavslardan foydalaning. Qiymatni chiqarib tashlash uchun jingalak qavslardan foydalaning.

E. V. Sidorenko biznesning o'zaro ta'sirida kommunikativ kompetentsiyani o'rgatish - №1 / 8-bet



Psixologik mashg'ulotlar

E. V. Sidorenko
O'QITISH

KOMMUNIKATIV

Qobiliyat
biznesning o'zaro ta'sirida
rol

biznesdagi aloqa

o'zaro ta'sir

__________________

kommunikativ

texnikasi

menejmentda

tartibga solish

hissiy

stresslar

GAP

Sankt-Peterburg



2008

BBK 88.5



C34
SidorenkoE. IN.

C34Ishbilarmonlik aloqalarida kommunikativ kompetensiyani tarbiyalash. - SPb.: Rech, 2008. - 208 p., Ill.

I5VN 5-9268-0117-6

Kitobda biznesning o'zaro ta'sirida kommunikativ kompetentsiyani tayyorlash bo'yicha mualliflik dasturi: metodologik asoslar va rivojlanishning ijtimoiy mazmuni, amalga oshirish tamoyillari, ishtirokchilar uchun mashqlar va vazifalar. Kitob trening qatnashchilari uchun risola namunasi bilan to'ldirilgan.

Kitob professional psixologlar, turli profillar menejerlari, inson resurslarini boshqarish sohasidagi mutaxassislar uchun qiziqarli bo'ladi.

Bosh muharrir I. Avidon

Badiiy muharrir P. Borozenets

Texnik muharrir O. Kolesnichenko

Direktor L. Yankovskiy

KIRISH ................................................. .................................................. ................................... 6


I. qism Nazariya
1-bob

KOMMUNIKATIV SAVOLIYATNI O'QITISH TUSHUNCHASI…..………..9

1.1. Trening tushunchasi ................................................ ............................................ …… .. to'qqiz

1.2. Kommunikativ kompetentsiyani o'qitish doirasi …………………………………………………………………… 11

1.3. Kadrlar tayyorlash g'oyasi va texnologiyasi .............................................. .... ………… ... ... .O'n olti

1.4. Hamkorlik modeli sifatida o'qitish ............................................. .......... 23

1.5. Trening evolyutsiyasi ................................................ ................................................ 28



ZAMONAVIY BIZNES HAMKORLIGIDA KOMMUNIKATSIYA ROLI...............34

2.1. Birinchi tendentsiya: aloqa rolini kuchaytirish, shu jumladan biznesga tegishli bo'lmagan ............ 34

2.2. Ikkinchi tendentsiya: to'g'ridan-to'g'ri aloqa rolining susayishi ................. 46

2.3. Uchinchi tendentsiya: xizmatni yaratishda aloqa rolini oshirish ......... 53

2.4. To'rtinchi tendentsiya: jamiyatning tabaqalanishi ............................................. ........ 59

2.5. Aloqa kompetentsiyasi bo'yicha trening qanday o'zgaradi

ushbu tendentsiyalar bilan bog'liq holda ............................................. ................................... 62


3-bobKOMMUNIKATSIY QO'LLIK.............................................................65

3.1. Kommunikativ kompetensiya tushunchasi ............................................... ......... 65

3.2. Aloqa qobiliyati ................................................ ............................. 66

3.3. Kommunikativ bilimlar ................................................ ...................................... 67

3.4. Kommunikativ signallarni qabul qilish va uzatish ......................................... 67

3.5. Kommunikativ dramalar ................................................ ...................................... 73

3.6. Kommunikativ dramalarni kommunikativ bilan engib o'tish

ko'nikmalar ……………………………………………………………………………………………… 75

3.7. Faol tinglash ................................................ ............................................... 76

3.8. Hissiy stressni tartibga solish ............................................... .............. 77



MODELLARNI O'QITISH...................................................................................................82

4.1. Nemis modeli ................................................ .................................................. 82

Suhbatlash usullari ............................................... ..................................... 85

4.2. Ingliz modeli ................................................ ............................................... 86

4.3. Tavsiya etilgan rus modeli ............................................... ............................. 89

4.4. Tavsiya etilgan o'qitish tamoyillari …………… .......................................... .......... 97



5-bob

Mantiqiy va logistikani o'qitish.......................................................................107

5.1. Treningning umumiy mantiqi ............................................... ......................................... 107

5.2. Indikativ asoslar …………… ........................................... ..................... 109

5.3. Logistika ................................................. .................................................. ........... 111




6-bob

KOMMUNIKATSIYA TEXNIKASI..................................................................... …...112

6.1. Faol tinglash texnikasi tasnifi .............................................. ... 112

6.2. Savol berish texnikasi ............................................... ............................ 113

6.3. Kichik suhbat usullari ............................................... .................................. 116

6.4. Og'zaki so'zlash usullari ................................................ ................................… ..123

6.5. Hissiy stressni tartibga solish usullari .............................................. 125




7-bob

TINGLAShNING AKTIV O'QITIShI....................................................................... 138

7.1. Tanishuv ................................................. .................................................. ....... 138

7.2. Normalarni joriy etish ................................................ .................................................. ... 144

7.3. Trening kontseptsiyasini ishtirokchilarga qisqacha tanishtirish ...................... ... ... 147

7.4. Faol tinglash tushunchasining kiritilishi .............................................. .......... 148

7.5. Ochiq savollarni shakllantirish usullarini joriy etish ......................................... 148

7.6. "Pum-pum-pum" mashqlari .......................................... ..................................... 148

7.7. "Bu odam kim?" Mashqlari ........................................... .......................... 153

7.8. Motivni ochib berish uchun rol o'ynash

ochiq savollar ................................................ ......................................... ..159

7.8.1. Rolli o'yin "Challenger" ... ............................................ ..................... 159

7.8.2. RPG "Rad etish" ............................................. .................................. 167

7.8.3. Rolli o'yin "Qo'shimcha yutuqlar" ............................................ 168

7.9. Og'zaki bo'lmagan va paralingvistik signallar ............................................. 169

7.10. Og'zaki bo'lmagan mashqlar ................................................ .............................. 170

7.11. Og'zaki so'zlarni kiritish ................................................ .................................. 172

7.12. Og'zaki so'zlash texnikasi bilan tajribalar - takrorlash ... ... ... ................ 173

7.12.1. "Detektiv" mashqlari .............................................. ................................. 173

7.12.2. "Bu yaxshi va bu yomon" mashqlari ... ... ... ... .................................... 174

7.13. B texnikasi bilan tajriba - Parafrazing ......................................... 175

7.14. B texnikasi bilan tajriba - sharhlash ............................................ .... 177

7.15. Rolli o'yin "Nima bo'ldi?" .......................................... ................................. 178

7.16. 1 kunlik mulohaza ............................................. .................................... 181

8-bob

ARZA GAPIRISH VA TARTIBNI O'QITISH

Hissiy taranglik.....................................................................182

8.1. Qayta takrorlash ................................................. .................................................. ...... 182

8.2. Kichik nutq usullarini tanishtirish .............................................. .................... 182

8.3. Kichik gapirish usullari bilan tajriba ... 184

8.4. Suhbatda hissiy stressni tartibga solish usullarini joriy etish ............. 187

8.5. "Jamiyatning tagiga chizish" texnikasini amalda qo'llash ............................................ .. 187

8.5.1. "To'p bilan umumiylikni ta'kidlash" mashqlari ................................ 187

8.5.2. "Umumiy fazilatlar ro'yxati" mashqlari ............................................ .. ... ... 187

8.6. Minnatdorchilik mashqlari .............................................. ............................. 190

8.7. "Parij ko'rgazmasi" o'yini ............................................. ................................. 191

8.8. Turnir "Tuyg'ular lug'ati" ............................................. .................................... 193

8.9. Tuyg'ularni juftlik bilan og'zaki bayon qilish texnikasi bilan shug'ullanish ......................................... 195

8.9.1. "Hurmat bilan so'zlash" mashqlari ....................................... 195

8.9.2. "Metaforik verbalizatsiya" mashqlari ... ... ............................ 196

8.10. "Sankt-Peterburg rassomi" mashqlari ............................................. .......... 197

8.11. "Asos asosida ajratish" rol o'ynash o'yini ........................................... ............. 200

8.12. "K va Hmmmm" texnikasi "..................................... mashqlari ......................... 204

8.13. Buni noto'g'ri bajaring ........................................... ............ 206

8.14. "O'zaro kotirovka" o'yini ............................................. ........................... 208

8.15. Trening so'ngidagi fikr-mulohazalar ............................................. ........................ 210




XULOSA ................................................. .................................................. .......... 211
Lug'at ................................................. .................................................. ............. 213
ADABIYOTLAR RO'YXATI................................................ ................................................. 215
1-ilova

Ishtirokchilarni o'qitish uchun broshyura......................................................... 218
2-ilova

TURLI TURLAR O'RTASIDA TARQATILISH

FAOLIYAT……………………………………………………………..……………….. 231

KIRISH
Ushbu kitob eng asosiy ijtimoiy-psixologik treningga bag'ishlangan bo'lib, uni sheriklik mashg'ulotlari yoki kommunikatsion kompetentsiya mashg'ulotlari deb ham atashadi.

"Hamkorlik bo'yicha trening" nomi aks ettiradi asosiy printsiptrening - sheriklarning psixologik tengligi printsipi.

"Kommunikativ kompetentsiyani tayyorlash" nomi aks etadi asosiy tarkibtrening - aloqa qobiliyatlarini rivojlantirish.

80-yillarning o'rtalarida ushbu trening odatda yagona edi. Ijtimoiy-psixologik trening deb nomlangan, chunki uni muallif Manfred Forverg shunday nomlagan.

Forwerg bir nechta rus murabbiylarini tayyorladi, ular mustaqil treninglar o'tkazishni va yangi va yangi mutaxassislarni tayyorlashni boshladilar. Asta-sekin yangi dasturlar paydo bo'ldi. Ba'zan ular asl, "klassik" mashg'ulotlarning noto'g'ri yoki buzilgan o'qishlari kabi ko'rinishi mumkin. Biroq, o'zgarishlar va yangiliklar har doim ham murabbiylarning dasturning klassik versiyasini ko'paytirib bera olmasligi bilan bog'liq emas edi. Aksincha, aksariyat hollarda bu o'zgarishlar aynan mahalliy murabbiylarning amaliyot talablariga javob beradigan yangi dasturlarni yaratish qobiliyatlari tufayli yuz berdi. Treningni tarqatish amaliy psixologiyani rivojlantirish uchun kuchli turtkiga aylandi, ayniqsa mamlakatdagi umumiy siyosiy va iqtisodiy o'zgarishlar fonida.

Amaliyotning vazifalari "jamoani shakllantirish", "ishonch", "muzokaralar", "savdo", "o'zini tanishtirish", "teledebatlarni o'tkazish" bo'yicha treninglar yaratishni talab qildi ... Asta-sekin, vaqtning yangi talablariga javob beradigan chinakam o'ziga xos o'quv dasturlari paydo bo'la boshladi.

Rossiyada asta-sekin o'sib borayotgan yangi treninglar eski ijtimoiy va psixologik tayyorgarlikni butunlay siqib chiqardi.

Agar kompaniyalar o'zlari uchun maxsus tayyorlangan dasturlarga buyurtma berish imkoniga ega bo'lsalar (G'arbda aytilganidek "maxsus"), umuman jozibadorlik, hatto undan ham "asosiy", "alifbo" dasturlari susayadi. Umumiy individual, farqlangan, maxsusga qaraganda ancha kam samaraliroq ko'rinadi.

Bu asosiy ijtimoiy-psixologik mashg'ulotlarning taqdiri - uni boshqa ixtisoslashgan treninglar chetga surib qo'ydi. Biroq, ixtisoslashtirilgan treninglar jarayonida ko'pincha ishtirokchilar asosiy aloqa grammatikasini yaxshi bilmasliklari aniqlanadi.

Men 1984 yildan beri mashg'ulotlarni olib boraman. Dastlab, bu asosan asosiy mashg'ulotlar edi. Asta-sekin ular ko'proq ixtisoslashdilar, ammo ular tarkibida asosiy elementlarni kiritishlari kerak.

Kommunikativ kompetentsiya bo'yicha asosiy tayyorgarlik, mening fikrimcha, uchta holatda zarur:

1) trening qatnashchilarining o'zlari murabbiy bo'lishga tayyorlanayotganda - va ular to'liq versiyada asosiy tayyorgarlikdan o'tishlari kerak;

2) maxsus mashg'ulot ishtirokchilari o'zlarining asosiy ko'nikmalarini oshirish zarurligini sezganda, chunki ularsiz ular uchun maxsus ko'nikmalarni egallash qiyin - va keyinchalik asosiy elementlar ixtisoslashtirilgan o'quv mashg'ulotlariga kiritilishi kerak;

3) trening qatnashchilari xalqaro hamjamiyatda ishlashga tayyorlanayotganda va boshqa asosiy elementlar ham treningga kiritilishi kerak.

Mening amaliyotimda ushbu uch holatning har biriga tez-tez duch kelaman. Sankt-Peterburg davlat universiteti psixologiya fakultetining "Ijtimoiy psixologiya" ixtisosligi bo'yicha talabalar bilan biz uchinchi yilda asosiy ko'nikmalarni o'rgatish bilan bir qator treninglarni boshlaymiz. Agar men bo'lajak murabbiylar uchun metodik mashg'ulotlar o'tkazsam, demak biz asosiy ko'nikmalarni tayyorlashdan boshlaymiz.

Maxsus treninglarda, ya'ni: ta'sirga va ta'sirga qarshilik ko'rsatishga o'rgatish, motivatsiya, biznesda aql-idrokni o'rgatish va boshqalar - ishtirokchilarga tez-tez ochiq savollarni shakllantirish, parafrazlash, "kichik suhbat" o'tkazish, hissiy stressni kamaytirish ko'nikmalarini mashq qilish so'raladi. Ba'zida asosiy bo'lim dasturga uning ajralmas qismi sifatida kiritiladi, keyin biz qonuniy vaqtimizni bunga bag'ishlaymiz. Shu bilan birga, maxsus treningda asosiy qism berilishi mumkin emasligi ham ishtirokchilarga kerak bo'lgan holatlar ro'y beradi. Keyin ushbu ko'nikmalar bilan ishlash uchun tushlik tanaffusini yoki asosiy mashg'ulotlardan keyin maxsus vaqt ajratamiz.

Va nihoyat, madaniyatlararo o'zaro mashg'ulotlarda asosiy ko'nikmalarni o'rgatish elementlari ajralmas hisoblanadi. Besh yildan buyon men Sankt-Peterburgdagi Stokgolm iqtisodiyot maktabida o'qituvchilar va xodimlarning xalqaro jamoasida ishlayapman. Chet ellik hamkasblar bilan muloqot qilishda kichik nutq qobiliyatlari shunchaki o'zgarmasdir. Darhaqiqat, xalqaro jamoadagi aloqa mexanizmlarini tushunish natijasida mening treninglarimda kichik nutq texnikasi paydo bo'ldi. "Kichik nutq" bu "psixologik evro" yoki hatto "psixologik globo" - universal psixologik valyuta.

Shunday qilib, ushbu kitob asosiy psixologik trening yoki universal muloqot qobiliyatlarini o'rgatish haqida.

Ushbu ko'nikmalar umumiy maqsad sari o'tish jarayonida odamlar o'rtasidagi psixologik o'zaro ta'sirni ta'minlaydi. Ular umumbashariy insoniy qadriyatdir, shuning uchun ham samarasizlikka mahkum bo'lgan holatlarda ham o'zaro aloqalarni o'rnatish, saqlash va rivojlantirishga imkon beradi.

Ushbu muhim vazifalarni hal qilishda sizga omad tilayman!



Elena Sidorenko

1-qism

Nazariya

1-bob

O'QITISH TUSHUNCHASI

KOMMUNIKATSIY QO'LLIK
1.1. Trening kontseptsiyasi

Ta'limning eng umumiy va shu bilan birga eng aniq ta'rifini Yu.N.Emelyanov bergan.

Ijtimoiy-psixologik trening, Yu. N. Emelyanovning fikriga ko'ra, faol ijtimoiy-psixologik treningdir. Ijtimoiy psixologiyani o'qitishdan farqli o'laroq, faol ijtimoiy va psixologik ta'lim talabalarning bir-biri bilan majburiy o'zaro aloqasi bilan tavsiflanadi.

Trener boshqa barcha ishtirokchilar singari to'liq ko'lamli modelning bir qismi va laboratoriyaning bir qismidir. Yu.N.ning so'zlariga ko'ra. Emelyanova, murabbiy "o'z shaxsiyatini o'quv maydoniga kiritadi".




79-226-46-22-Med kollej

Ijtimoiy va psixologik tayyorgarlik sohasidagi yana bir klassik L.A. Petrovskaya, treningni psixologik ta'sir vositasi sifatida belgilaydi.

Ushbu ta'riflarga men ikkita muhim zarba qo'shgan bo'lar edim, menga o'xshab ko'rinadi. Birinchidan, treningda guruh murabbiy bilan birgalikda umuman ijtimoiy-psixologik hodisalarni emas, balki ishtirokchilar uchun sub'ektiv ahamiyatga ega bo'lgan hodisalarni tekshiradi. Ularni "ijtimoiy-psixologik dramalar" deb atash mumkin edi (batafsil ma'lumot uchun 3-bobga qarang). Mavhum tadqiqotlarga qaraganda mashg'ulotlarga bir oz ko'proq ehtiros va amaliy qiziqish mavjud. Ikkinchidan, trening nafaqat ta'sir, balki o'zaro ta'sirdir. Trening nafaqat ishtirokchilarni, balki murabbiyni ham o'zgartiradi. Bu qo'shma ijod jarayoni, uning natijasi murabbiyning o'zi rivojlanishi mumkin, agar u yaxshi murabbiy bo'lsa. Ishtirokchilar nafaqat murabbiydan yangi bilimlarni va "texnikalarni" o'rganadilar, balki u bilan birga yaratadilar.

Demak, kommunikativ kompetensiya bo'yicha trening - bu ularni hal qilishning samarali usullarini yaratish maqsadida odamlarning o'zaro ta'siri dramalarini birgalikda o'rganishdir.

Aloqa kompetentsiyasini o'rgatish- biznes aloqalari dramalarini o'rganish va ularni hal qilishning samarali usullarini yaratish

Ushbu jarayonda murabbiy bo'lishi kerak biroz ko'proqguruh a'zolariga qaraganda kommunikatsion salohiyat va sheriklik bo'yicha mutaxassis. Aks holda, Erik Bern aytganidek, "boshlovchi o'z haqini barcha ishtirokchilar o'rtasida baham ko'rishi kerak edi".




1.2. Mashg'ulotlar maydoni

kommunikativ kompetensiya

Tushunmovchiliklarni oldini olish uchun siz darhol maydonni cheklashingiz kerak asosiyijtimoiy-psixologik trening.

Kommunikativ kompetentsiyani tarbiyalashda biz biznes haqida emas, balki shaxsiy muloqot haqida, instrumental va maqsadli bo'lmagan yoki boshqa tasnifga ko'ra modal aloqa haqida emas, balki diktant haqida gaplashamiz.
Jadval 1. Aloqa turlarining ta'rifi



An'anaviy ravishda o'quv maydoniga kiritilgan aloqa turlarining ta'riflari


An'anaviy ravishda o'quv maydoniga kiritilmagan aloqa turlarining ta'riflari

Ishbilarmonlik suhbati odatda odamlarning har qanday qo'shma ishlab chiqarish faoliyatiga tez-tez uchraydigan element sifatida kiradi va ushbu faoliyat sifatini oshirish vositasi bo'lib xizmat qiladi. Uning mazmuni odamlar nima qilayotgani, ularning ichki dunyosiga ta'sir qiladigan muammolar emas.

Shaxsiy muloqot... asosan ichki xarakterdagi psixologik muammolar, insonning shaxsiyatiga chuqur va yaqin ta'sir ko'rsatadigan qiziqishlar va ehtiyojlar atrofida: hayot mazmunini izlash, muhim shaxsga, atrofdagi voqealarga munosabatini aniqlash, har qanday ichki nizolarni hal qilish va va boshqalar. (Nemov R.S., 1994, kitob 1.0.434).


Instrumental aloqa o'z-o'zidan maqsad emas, mustaqil ehtiyoj tufayli rag'batlantirilmaydi, lekin boshqa bir maqsadga intiladi, faqat aloqa harakatidan qoniqish olish bundan mustasno.


Maqsadli aloqa o'zi o'ziga xos ehtiyojni qondirish vositasi bo'lib xizmat qiladi, bu holda aloqaga bo'lgan ehtiyoj (Shu erda).

Qachon diktatsiya qilingan aloqa aloqa motivlari uning tashqarisida yotadi. Diktal aloqa u yoki bu predmetning o'zaro aloqasi bilan bog'liq.


Qachon modal aloqa aloqa motivlari muloqotning o'zi doirasida yotadi: odamlar aloqa jarayonidan juda zavq olishadi yoki "munosabatlarni tartibga solish" bilan shug'ullanishadi (Leontiev DA, 1997).



Download 188.34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling