Ишлаб чикариш омиллари ва ишлаб чикариш омилларининг чекли махсулдорлигининг камайиш конуни

Ишлаб чиқариш функциясининг икки хусусий ҳоли. Ишлаб чиқариш жараѐнида бир омил билан иккинчи омилни алмаштиришда икки хусусий ҳол мавжуд. Биринчи ҳолда (5-расм) омиллар бир-бири билан тўлиқ алмаштирилади. Бу ерда изоквантанинг ҳар қандай нуқтасида MRTS ўзгармас қийматга эга:

K
Капитал

L ^{Меҳнат сарфи}

4. 
   расм. Ишлаб чиқариш функциясининг омиллари тўлиқ алмаштириладиган ҳолати.
   

Иккинчи ҳолда, ишлаб чиқариш омилларидан белгиланган тартибда фойдаланишни ифодалайдиган ишлаб чиқариш функцияси (6-расм).
К
капитал

K₃ K₂ K₁

^L1 ^L2 ^L3
L - меҳнат сарфи

4. 
   расм. Таркиби белгиланган омиллардан фойдаланишни ифодаловчи ишлаб чиқариш функцияси.
   

Ҳар бир ишлаб чиқариш ҳажми аниқ пропорциядаги омиллар комбинациясидан

фойдаланишни талаб қилади. Масалан
Q₁ миқдорда маҳсулот ишлаб чиқариш
K₁ ва L₁

миқдордаги ресурслар комбинациясини сарфлашни талаб қилади; Q₂
ва Q₃
миқдордаги

маҳсулот ишлаб чиқаришда - мос ҳолда
(K₂ , L₂ )
ва (K₃ , L₃ )
таркибдаги ресурслар

комбинацияларини сарфлаш талаб қилинади. Берилган таркибдаги ресурслардан бирортасининг миқдори оширилган билан маҳсулот ишлаб чиқариш ошмайди.
Шундай қилиб тўғри бурчакли изоквантанинг горизонтал ва вертикал қисмларида

чекли капитал ва чекли меҳнат маҳсулдорликлари
(MP_K
ва MP_L )
нолга тенг. Агар

сарфланадиган ресурслар бир вақтнинг ўзида, маълум комбинацияда ошса, маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми ошади. Масалан, А нуқтадан В нуқтага ва С нуқтага ўтганда

омиллар сарфи комбинацияси мос равишда (K₁ , L₁ ) дан (K₂ , L₂ ) га ва (K₃ , L₃ ) га ўзгарганда

ишлаб чиқариш ҳажми ҳам мос ҳолда
Q₁ дан
Q₂ га ва
Q₃ га ўсади. А, В ва С нуқталар

техник нуқтаи назардан самарали омиллар комбинациялари ҳисобланади.