Ishlab chiqarish sanitariyasi va gigiyenasi

Ishlab chiqarish mikroiqlimining gigiyenik normalari.
Ishlab chiqarish mikroiqlimi normalari mehnat xavfsizligi standartlari sistemasi "Ish zonasi mikroiqlimi" (GOST 12,1005-76)ga asosan belgilangan. Ular gigiyenik va texnik iqtisodiy negizlarga asoslangan.
Sanoat korxonalari xonalarining xarakteri, yil fasllari va ish kategoriyasiga qarab, ulardagi harorat, nisbiy namlik va havo harakatining ish joylari uchun ruxsat etilgan normalari belgilangan.
Ish kategoriyalari quyidagicha belgilanadi:
yengil jismoniy ishlar (1 kategoriya)-o‘tirib, tik turib yoki yurish bilan bog‘liq holda bajariladigan, biroq muntazam jismoniy, zo‘riqish yoki yuklarni ko‘tarishni talab qilmaydigan ishlar, energiya sarfi soatiga 150 kkalni tashkil etadi. Bunga tikuvchilik korxonasi, aniq asbobsozlik va shu kabi korxonalar kiradi.
O‘rtacha og‘irlikdagi jismoniy ishlar ( II kategoriya)-soatiga 150-250 kkal energiya sarflanadigan faoliyat turlari kiradi. Bunga doimiy yurish va og‘ir bo‘lmagan (10 kg gacha) yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan ishlar kiradi. Masalan, yig‘iruv-to‘qish ishlari, mexanik-yig‘uv, payvandlash sexlaridagi ishlar shular jumlasidandir.
Og‘ir jismoniy ishlar ( III kategoriya)-muntazam jismoniy zo‘riqish xususan og‘ir yuklarni (10 kg dan ortiq) muttasil bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirish va ko‘tarish bilan bog‘liq ishlar kiradi. Bunda energiya sarfi soatiga 250 kkaldan yuqori bo‘ladi. Bunday ishlar temirchilik, kuyuv va boshqa qator sexlarda bajariladi.
Ishlab chiqarish xonalari ish xonasidagi havoning harorati, nisbiy namligi va harakat tezligining risoladagi normalari.

Yil fasli	Ish Kategoriyalari	Havoning harorati, oS	Nisbiy namligi	Harakat tezligi
Sovuq	Yengil – 1	20 – 23	60 - 30	0,2
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11a	18 – 20	60 - 40	0,2
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11b	17 –19	60 - 40	0,3
	Og‘ir-111	16 – 18	60 - 40	0,3
Iliq davr	Yengil-1	20 – 25	60 - 40	0,2
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11a	21 – 23	60 - 40	0,3
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11b	20 –22	60 - 40	0,4
	Og‘ir-11	18 – 21	60 - 40	0,5
Issiq	Yengil-1	20 – 30	60 - 40	0,3
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11a	20 – 30	60 - 40	0,4 - 0,5
	O‘rtacha og‘irlikdagi-11b	20 – 30	60 - 40	0,5 - 0,7
	Og‘ir – 111	20 – 30	60 - 40	0,5 - 1,0

Yilning sovuq va iliq davrida ishlab chiqarish xonalari harorati, nisbiy namligi va havo harakati tezligining yo‘l qo‘yiladigan normalari

Ish kategoriyalari	Havo harorati, oS	Nisbiy namligi	Harakat tezligi	Tashqaridagi havo harorati, oS
Yengil – I	19 – 25	75	0,2	15 - 30
O‘rtacha og‘irlikdagi IIa	17 – 23	75	0,2	15 - 30
O‘rtacha og‘irlikdagi -IIb	15 – 21	75	0,4	15 - 30
Og‘ir – III	13 – 19	75	0,5	15 - 30