Ishlar ishlar tarkibi

Muz ustida nivelirlash. Bunday nivelirlashda asbob shtativi va reyka o ‘rnatish uchun muz ustiga yog‘och qoziqlar muzlatiladi. Qoziq ustiga sferik qalpoqli mix qoqiladi.
Muzning, odatda, balandlik bo ‘yicha siljishini e’tiborga olib, nivelirlash vaqtida uning holati kuzatib boriladi. Buning uchun har qaysi qirg‘oqdan 75—100 m uzoqlikda reyka o ‘rnatib qo ‘yiladi va undan doimiy ravishda nivelir orqali sanoq olib turiladi. Lekin muz daryoning turli joyida turlicha tebranadi, ayniqsa daryo o ‘rtasida sezilarli miqdorda tebranadi. Shuning uchun bu usul qoniqarli natija bermaydi.
Bir vaqtning o‘zida bir nechta kuzatuvchilar tomonidan butun daryo bo‘ylab nivelirlash ,yo‘li bilan aniqlikni oshirish mumkin. Trassa har qaysi nivelir uchun qismlarga (150—
200 m) bo‘linadi. Signal bo ‘yicha daryoning barcha qismidagi kuzatuvchilar tomonidan bir vaqtning o‘zida orqadagi, oldingi va yana orqadagi reykalardan sanoqlar olinadi. Bunday usullar bir necha marta bajariladi va ulaming farqi bo ‘yicha nivelirlash natijalari aniqligi to ‘g‘risida fikr yuritiladi.
Ikkilangan geometrik nivelirlash. Balandlikni suv to ‘- sig‘idan uzatishning ikkilangan nivelirlash usuli keng tar- qalgan. Ikkala qirg‘oqda taxminan bir xil balandlikda reperlar (1- reper va 2-reper) mahkamlanadi va ulardan 10—20 m masofada nivelir uchun / , va J2 stansiyalar tanlanadi (86- rasm). Shu bilan birga masofalar tengligi saqlanishi kerak:

Nivelirni J{ nuqtaga o ‘rnatib, yaqindagi orqa reykadan sanoq olinadi, keyin 2-reperga o ‘rnatilgan uzoqdagi reykadan R{ sanoq olinadi.