HARÂM
Tanımı
Harâm, şariin, yapılmamasını kesin ve bağlayıcı tarzda istediği fiildir.
ِماَز
م
ل ِ
م
لْا َو ِممت َح
م
لا ِه مجَو ى
َلَع ُهَكمرَت ُعِرا َّشلا َبَلَط اَم :
ُُماَرَحْلا
Bu talep şu şekilde olabilir:
1) Haramlık (
ُُة َمْر ُح
ْ
لا
) lafzı ile: (
مم ُكُتاَه َّم
ُ
أ مم ُكميَلَع مت َمِ ر َح
مم ُكُتاَنَب َو
)
2) Helalliğin (
ُ ل ِح
ْ
لا
) nefyedilmesiyle: (
ُهمن ِم ٍس
مفَن ِبي ِطِب َّلِْإ ٍمِل مسُم ٍئِرمما ُلاَم ُّل ِحَي َلْ
)
3) Nehiy sıygasıyla: (
ىَنِ زلا اوُبَر
مقَت َلَْو
)
4) Sakınma (
ُُباَنِت ْجِ
ْ
لْا
) lafzıyla: (
ِروُّزلا َلمو
َق اوُبِنَتمجاَو
)
Harâmın Nevileri
Harâm Li-Zâtihî
Harâm Li-Gayrihî
Şariin, mahiyeti itibariyle kötülük
ve zarar
içermesine binaen temelden haramlığına
hükmettiği fiildir.
ًءا َدِتمبِا ِهِميِر مح
َتِب ُعِرا َّشلا َمَكَح اَم َوُه :
ُِهِتاَذِلُُماَرَحْلا
ِضِراَوَع
م
لا َن ِم ٍضِراَعِل
َ
لْ ِر مم
َ م
لِا ِلَّو
َ
أ من ِمَو
Örnek: zina, domuz eti vb.
Hükmü: Mükellef bu fiili yaparsa bâtıl
kabul
edilir. Fiile hiçbir olumlu sonuç bağlanmaz.
Ulaşılmak istenen menfaat fiil sahibi için
tanınmaz.
Esasen meşru olduğu halde haram kılınmasını
gerekli kılan geçici bir durumla ilişkili olan
fiildir.
ِل مص
َ م
لِا ي ِف اًعوُر
مشَم َنوُكَي اَم َوُه :
ُِهِرْيَغِلُُماَرَحْلا
ُه َميِر مح
َت ى َ ضَتمقا ٌضِراَع ِهِب َنَرَتمقاَو
Örnek: bayram gününde oruç tutmak
Hükmü: Bu neviye giren fiilin hükmü
aslen
meşru, vasfen gayri meşru. Hanefilere göre,
böyle bir fiil kendisine hukuki sonuçlar
bağlanacak bir sebep teşkil edebilir.
MEKRÛH
Tanımı
Mekrûh, şariin, yapılmamasını kesin ve bağlayıcı olmayan bir tarzda istediği fiildir.
ِماَز
م
ل ِ
م
لْا َو ِممت َح
م
لا ِه مجَو ى
َلَع َلْ ُهَكمرَت ُعِرا َّشلا َبَلَط اَم :
ُُهوُرْكَْلْا
Mekrûh, yapılmaması yapılmasından daha iyi olan fiildir.
ِهِلمعِف من ِم ى
َ
ل مو
َ
أ ُه ُكمر َت َناَك ا َم :
ُُهوُر ْكَ
ْ
لْا
Bu talep şu şekilde olabilir:
1) Kerâhet (
ُُة َهاَر َك
ْ
لا
) lafzı ile: (
...
... َلاَق َو َليِق مم
ُكَل َهِرَكَو
)
2) Nehiy sıygasıyla/Karîne olacak: (
َعميَب
م
لا اوُر َذ َو ...
)
3) Şari fiilin yapılmamasını özendirici ifade kullanmış: (
ُهُر َسمي
َ
أ ِقا َد َّصلا ُرمي
َخ
)
Hükmü: Yapan cezayı
hak etmez, kınanma ve azarlanmaya müstehak olur. Yapmayan övgüye
layık olur.
Hanefilere Göre Harâm ve Mekrûh
Harâm
Mekrûh
Harâm, şariin, Kur’an, mütevatir veya
meşhur sünnet gibi kat’î bir
delil ile
yapılmamasını kesin ve bağlayıcı
tarzda
istediği fiildir.
ِممت َح
م
لا ِه مجَو ى
َلَع ُهَكمرَت ُعِرا َّشلا َبَلَط اَم :
ُُماَرَحْلا
ِةَّن ُّسلاَو ِةَّيِنآمر ُق
م
لا ِةَي
م
لْاَك ٍ ي ِع
م
طَق ٍليِل َدِب ِماَز
م
ل ِ
م
لْا َو
ِةَر و ُه مش
َ ملْا ِوَأ ِةَرِتاَوَتُملْا
Do'stlaringiz bilan baham: