İslam hukuk usulü II iKİNCİ BÖLÜM ŞER’Î delillerden çikarilan hüKÜmler

---

İSLAM HUKUK USULÜ II 
İKİNCİ BÖLÜM 
ŞER’Î DELİLLERDEN ÇIKARILAN HÜKÜMLER 
HÜKÜM VE KISIMLARI 
el-Hâkim/Şâri’ – hüküm koyucu; yani: Allâh Te’âlâ ve Hz. Peygamber (s.a.v) 
el-Mahkûm fîh – hükmün konusu; yani: Şâri’in hitâbının kendisine bağlandığı söz, fiil veya 
durumlardır. 
el-Mahkûm aleyh/Mükellef – hükmün muhâtabı; yani: gerekli şartları (akıl, bulûğ ve ehliyet) 
taşıyan insândır. 
Hüküm – Allâh Te’âlânın mükelleflerin fiilleriyle ilgili olarak iktizâ, tahyîr veya vad’ ifâde eden 
hitâbıdır. 
ُُم ْك ُح
ْ
لا
َو
م
لا ِو
َ
أ ِريِي
مخَّتلا ِوَأ ِءاَضِتمقِ ملْا ِليِب َس ىَلَع َنيِفَّلَكُملْا ِلاَعمفَأِب ُقَّلَعَتُملْا ىَلاَعَت ِالله ُباَط ِخ :
ِع
مض
İktizâ – bir fiilin yapılmasını veya yapılmamasını talep etmek demektir. 
Tahyîr – bir fiilin yapılıp yapılmamasında muhayyer/serbest bırakmak demektir. 
Vad’ – hükmün sebep, şart veya mâni’ye bağlanmasıdır. 
Şer’î Hükmün Kısımları 
Teklîfî Hükümler 
Vaz’î Hükümler 
Teklîfî hüküm: Şâri’in, mükelleften bir fiili 
yapmasını veya yapmamasını istemesi yahut 
onu yapıp yapmama arasında serbest 
bırakmasıdır.
ُ ي ِفيِل
ْكَّتلاُُمْكُح ْلا
َبَل
َ
ط ى َ ضَتمقا ا َم َو ُه :
َن ِم ٍلمعِف
َّف ُك مو
َ
أ ِف
َّلَكُ ملْا
َريِي
مخَت موَأ ٍلمعِف منِم ُه
ُه 
ٍكمرَت مو
َ
أ ٍلمعِف َنميَب
Vaz’î hüküm: Şâri’in, bir şeyi başka bir şey 
için sebep, şart veya mâni’ kılmasıdır.
ُ ي ِع ْضَو
ْ
لاُ ُم ْك ُح
ْ
لا
اًبَب َس ٍءمي َ ش َع مض َو ى َ ضَت
مقا اَم َوُه :
ُهمن ِم اًعِنا َم مو
َ
أ اًطمر َش مو
َ
أ ٍءمي َ شِل