İslam hukuk usulü II iKİNCİ BÖLÜM ŞER’Î delillerden çikarilan hüKÜmler

Hükmü: Muhayyer bırakılan fiillerden 
sadece biri ifâ edilirse mükellefin 
zimmetinden bu borç düşer. 
Örnek: yemin keffareti 
 
MENDÛP 
Tanımı 
Mendûp, şariin, yapılmasını bağlayıcı olmaksızın istediği ve terkedilmesini kötülemediği 
fiildir. 
ِه ِكمرَت ى
َلَع َّمَذ َلَْو ٍماَزملِإ ِرميَغ منِم ُهَلمعِف ُعِرا َّشلا َب َلَط اَم َوُه :ُ ُبوُدْنَُْلْا 
Mendûp, kesin olmayan bir talep ile fiilin yapılmasına delalet eden bir hitaptır. 
ٍمِزا َج َرمي
َغ اًبَلَط ِلمعِفملا ِبَلَط ىَلَع ٌّلاَد ٌباَط ِخ َوُه :ُ ُبوُدْنَُْلْا 
Mendûp, şariin, kesin olmayan bir talep ile mükelleften yapmasını istediği fiildir. 
ٍممت َح َرمي
َغ اًبَلَط ِفَّلَكُ ملْا منِم ُهَلمعِف ُعِرا َّشلا َبَلَط اَم َوُه :ُ ُبوُدْنَُْلْا 
Mendubun Kısımları 
Sünnet-i Müekkede
(a)Dini vecîbeleri tamamlayıcı fiiller.
Örnek: ezan, cemaatle namaz kılmak 
 
(b)Hz. Peygamber’in devamlı yaptığı ve sırf bağlayıcı olmadığını göstermek üzere nadiren 
terkettiği fiiller.
Örnek: sabah namazından önce kılınan iki rekat namaz 
 
Hükmü: Yapan sevabı hak eder. Yapmayan cezayı hak etmez, ancak kınanma ve azarlanmaya 
müstehak olur. 
Sünnet-i Gayri Müekkede / Nâfile / Müstehap 
Taat nevinden olup Hz. Peygamber’in bazan yapıp bazan terkettiği fiiller. 
Örnek: ikindi veya yatsı namazlarından önce kılınan dört rekat namaz 
 
Hükmü: Yapan sevabı hak eder. Yapmayan cezayı hak etmez, kınanma ve azarlanmaya 
müstehak olmaz. 
Sünnetü’z-Zevâid
Hz. Peygamber’den insan olması itibariyle sadır olan normal beşeri davranışlardır. 
Örnek: Hz. Peygamber’in beyaz elbise giymesi 
Hükmü: Resullah’ın yoluna uyma niyeti ile yapan sevabı hak eder. Yapmayan cezayı hak 
etmez, kınanma ve azarlanmaya müstehak olmaz.