İslam hukuk usulü II iKİNCİ BÖLÜM ŞER’Î delillerden çikarilan hüKÜmler

c) İbadet niteliği taşıyan vergiler: öşür; 
d) Ceza niteliği taşıyan vergiler: haraç, cizye; 
e) Tam cezalar: kısas cezası; 
f) Sınırlı cezalar: murisini öldüren vârisin mîrâstan mahrum bırakılması; 
g) İbadet niteliği taşıyan vergiler: keffaretler; 
h) Mükellefi bulunmayan haklar: ganimetler. 
2) Sırf kul hakları: bireyin menfaatini ilgilendiren haklar. 
a) Genel kul hakları: parklardan yararlanma; 
b) Özel kul hakları: mali haklar, velayet hakkı. 
3) Karma nitelikli haklar: 
a) Allah haklarının ağırlıklı olduğu kul hakları: zina iftirasına uygulanan ceza; 
b) Kul haklarının ağırlıklı olduğu Allah hakları: kasten kişi öldürene uygulanan kısas. 

---

EL-MAHKÛMU ALEYH / MÜKELLEF 
 
TANIMI 
 
El-mahkûm aleyh/mükellef, Şâri’in hitabı kendi fiili ile ilgili olan kişidir. 
 
ِهِلمع ِفِب ِعِرا
َّشلا ُباَط ِخ َقَّلَعَت ي ِذَّلا ُصمخ َّشلا َوُه : ِهميَلَع ُموُكمحَ ملْا 
MÜKELLEFİYETİN ŞARTLARI 
 
1) Temyîz kudreti (Akıl) 
2) Bulûğ 
 
EHLİYETİN KISIMLARI 
 
Vücûb Ehliyeti / Hak Ehliyeti 
Edâ Ehliyeti / Fiil Ehliyeti 
Haklara sahip olabilme (ilzam) ve borç altına 
girebilmeyi (iltizam) mümkün kılan ehliyettir. 
ٌقو ُق ُح ُه
َ
ل َنوُكَت من
َ
ِلِ ِنا َس
منِ ملْا ُةَّي ِح َلََص َيِه :  ِبوُجُوْلا ُةَّيِلْهَأ
ٌتاَب ِجاَو ِهمي
َلَعَو 
Bu ehliyetin temelini
hayatta olma özelliği teşkil eder. 
 
Zimmet, kişiyi haklara ve borçlara ehil kılan şer’î 
vasıftır. 
Kişinin fıkhi olarak geçerli tarzda hukuki işlem 
yapabilmeye elverişli bulunmasıdır. 
ى َل َع ُهمن ِم ِلاَع
مفَ ملِا ِروُدُصِل ِنا َسمنِ ملْا ُةَّي ِح َلََص َيِه :  ِءاَدَ ْلْا ُةَّيِلْهَأ
اًعمر َش اَه ِب ُّدَتمعَي ٍه مجَو 
Bu ehliyetin temelini