İslam hukuk usulü II iKİNCİ BÖLÜM ŞER’Î delillerden çikarilan hüKÜmler

Örnek: Evlilik akdinde şahitlik şartı 
2) Ca’lî şart: 
a) Mu’allak şart 
Örnek: Erkeğin karısına “Falan kimse ile 
konuşursan boşsun” demesi 
b) Mukayyet şart 
Örnek: Bir kişinin kendisi bir yıl içinde oturmak 
şartıyla başkasına ev satması 
MÂNİ’ 
Tanımı 
Mâni’, hükmün veya sebebin gerçekleşmesine engel olan durumdur. 
ِبَب َّسلا ِو
َ
أ ِم
مكُح ملا ِقُّقَحَتِل ُضِرَتمعَي يِذَّلا ُرممَ ملِا َوُه : ُُعِناَْلْا 
Örnek: Hayız veya nifas vakti giren namaz için manidir.
 
Mâni’in nevileri 
Hükmün mânii, sebebi gerçekleştiği ve şartları 
bulunduğu halde, varlığı sebebiyle hüküm 
bağlanmaması sonucunu doğuran durumdur. 
Örnek: Vârisin murisini kasten öldürmesi
Sebebin mânii, varlığı sebebin gerçekleşmesini 
engelleyen durumdur. 
Örnek: Nisap miktarı mala sahip olan kişinin 
üzerinde bu miktarı etkileyen borcun bulunması

---

SIHHAT-FESÂD-BUTLÂN 
Sıhhat 
Sıhhat, bir ibadet veya hukuki işlemde şartların ve rükünlerin bulunmasıdır. 
Fesât/Butlân 
Hanefîlere göre: 
İbâdâtta 
rükün veya şartlardaki eksiklik fesât/butlândır. 
Muâmelâtta 
rükünlerdeki eksiklik butlân, şartlardaki eksiklik fesâttır. 
 
Cumhûra göre: 
Hem 
ibâdât 
hem de 
muâmelâtta 
rükün veya şartlardaki eksiklik fesât/butlândır. 
 
EL-HÂKİM / ŞÂRİ’ (HÜKÜM KOYUCU) 
 
“el-Hâkim” kavramı iki anlamda kullanılır: 
1) Hükümlerin kaynağı anlamında 
İslam alimleri, tek hüküm kaynağının Allah Te’ala olduğu konusunda görüş birliği içindedirler. 
2) Hükümlerin idrak edilmesini sağlayan yol anlamında